نماینده روسیه در کمیسیون مشترک برجام با استقبال از بازگشت معافیت‌های آمریکا برای همکاری چین و روسیه در زمینه فعالیت‌های هسته‌ای غیرنظامی ایران، اعلام کرد این اقدام می‌تواند نشان‌دهنده ورود مذاکرات به مرحله «پایانی» باشد.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در کمیسیون مشترک برجام روز شنبه ۱۶ بهمن‌ماه با انتشار توئیتی بازگشت معافیت‌های هسته‌ای غیرنظامی ایران را «تصمیمی در مسیر درست» توصیف کرد و گفت این اقدام احیای برجام و بازگشت آمریکا و ایران به تعهدات هسته‌ای را تسریع خواهد کرد.
به گفته وی، همچنین این اقدام می‌تواند نشان‌دهنده رسیدن مذاکرات هسته‌ای وین به «مرحله پایانی» باشد.
روسیه حدود یک دهه پیش، نیروگاه اتمی بوشهر ایران را راه‌اندازی کرد، اما توسعه این نیروگاه و ساخت رآکتورهای جدید تاکنون به تعویق انداخته شده است. روسیه از پروژه ساخت اولین رآکتور این نیروگاه و تامین سوخت آن، حدود ۸ میلیارد دلار درآمد داشته است.
رسانه‌های آمریکایی اوایل بامداد شنبه گزارش دادند که دولت آمریکا به کنگره اطلاع داده است برخی از معافیت‌های تحریمی ایران را بازگردانده است تا «زمینه بازگشت متقابل به برجام فراهم شود».
به موجب این معافیت‌ها، شرکت‌های روسی، چینی و اروپایی اجازه خواهند یافت برای همکاری با پروژه‌های غیرنظامی ایران در نیروگاه اتمی بوشهر، آب سنگین اراک و رآکتور هسته‌ای تهران فعالیت کنند.
این معافیت‌ها در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ به عنوان بخشی از سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران در دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، لغو شد.
در پی انتشار خبر تمدید معافیت‌ها و در واکنش به برخی منتقدان که این معافیت‌ها را لغو تحریم‌ها توصیف کرده بودند، ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در توییتی تاکید کرد: «تا تهران به تعهدات هسته‌ای خود در چارچوب توافق برجام برنگردد، تحریم‌های ایران را لغو نکرده و نخواهیم کرد».
او افزود: «ما دقیقا همان کاری را انجام دادیم که دولت قبلی کرد: به شرکای بین‌المللی خود اجازه دادیم تا به خطرهای فزاینده مرتبط با منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای در ایران رسیدگی کنند».
در این میان رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز شنبه در مصاحبه‌ای با العربیه گفت هر چه طرف‌ها بیشتر با یکدیگر مذاکره کنند، تنش‌ها کاهش و دیدگاه‌ها به هم نزدیکتر می‌شوند.
مدیرکل آژانس ضمن تاکید بر این‌که مذاکرات هسته‌ای با ایران در مسیر درستی قرار دارد، گفت که دستیابی به توافق با تهران ظرف چند روز آینده موضوع پیچیده‌‌ای است اما غیرممکن نیست.
آقای گروسی در ادامه گفت مهم‌ترین پرسش در این مرحله آن است که آیا بازگشت به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ شدنی و ممکن است؟
اخیرا روزنامه وال‌استریت جورنال از قول مقامات آمریکایی گزارش داد که برآورد دولت جو بایدن بر این است که بازگشت به شرایط برجام سال ۲۰۱۵ غیرممکن شده است و زمان گریز هسته‌ای ایران –زمان تولید مواد لازم برای ساخت یک بمب هسته‌ای- بسیار کمتر از ۱۲ ماهی است که در برجام ۲۰۱۵ پیش‌بینی شده بود.
در پی اعلام تمدید برخی معافیت‌های تحریمی مرتبط با برنامه اتمی ایران از سوی دولت آمریکا، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، روز شنبه ۱۶ بهمن، با اشاره به روند مذاکرات احیای برجام گفت که «در برخی از بخش‌ها توافق‌هایی حاصل شده است».
او بدون ذکر جزئیات این «توافق‌ها» تصریح کرد که جمهوری اسلامی ایران همچنان به دنبال دریافت «تضمین‌های ملموس» از طرف‌های غربی برای پایبندی به تعهدات‌شان است.
