ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، روز سه‌شنبه، ۲۲ آذر، در دیدار با هو چون‌هوآ، معاون نخست وزیر چین، که به تهران سفر کرده، گفت که «برخی مواضع مطرح شده در سفر اخیر رئیس جمهوری چین موجب گلایه‌مندی ملت و دولت ایران شد».
به گزارش وب‌سایت رئیس جمهوری ایران، معاون نخست وزیر چین در پاسخ گفته است که کشورش «تمامیت ارضی و منافع ایران را به رسمیت می‌شناسد و به آن احترام می‌گذارد».
ساعتی پیش از این دیدار، آقای چون‌هوآ سخنان مشابهی را به محمد مخبر بیان کرده بود.
معاون اول رئیس جمهوری اسلامی ایران به مهمان ارشد چینی گفته بود که «حفظ و احترام به تمامیت ارضی جمهوری اسلامی موضعی حساس و مهم برای مسئولان و آحاد ملت ایران است» و «رعایت این اصل متقابل و خدشه‌ناپذیر از سوی همه کشورها ضروری است».
در حالی که برخی رسانه‌های تهران اظهارات محمد مخبر را «انتقاد زیرپوستی» و «کنایه» به چین توصیف کرده‌اند، مشخص نیست چه لزومی به دیدار ابراهیم رئیسی با این مقام چینی درست پس از انتشار بیانیه‌های جنجالی بوده است.
در پی دو بیانیه مشترک چین با عربستان و امیرنشین‌های خلیج فارس، در جریان سفر هفته گذشته شی جین‌پینگ، رئیس جمهوری چین به ریاض، یک مقام ارشد وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در دیدار با سفیر چین در تهران از همراهی پکن با امیرنشین‌ها در مورد جزایر سه‌گانه در خلیج فارس ابراز ناخشنودی کرد.
با این حال، جمهوری اسلامی ایران دیدار با سفیر چین در تهران را «احضار» توصیف نکرد.
در همین حال سفر معاون نخست وزیر چین به تهران از مدت‌ها قبل برنامه‌ریزی شده بود و ارتباطی با موضع جدید چین در قبال سه جزیره خلیج فارس ندارد. هو چون‌هوآ در پایان سفر خود به امارات وارد تهران شد.
رسانه‌های امارات تاکید کردند که مقامات ارشد کشورشان در دیدار با معاون نخست وزیر چین بر تحکیم همکاری‌های «راهبردی» میان ابوظبی و پکن تاکید کرده‌اند.
در بیانیه‌ای که روز ۲۱ آذر در پایان دیدار آقای چون‌هوآ با مقامات امارات منتشر شد، آمده است که «چین آماده همکاری با امارات برای تحکیم منافع سیاسی متقابل است».
امارات یکی از منافع مهم سیاسی خود را استرداد سه جزیره در خلیج فارس می‌داند، امری که در طول دهه‌ها مورد مناقشه با ایران بوده است.
شماری از رسانه‌ها و تحلیلگران ایرانی همراهی چین با بیانیه‌های سعودی و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس را «چرخیدن» چین علیه ایران نامیده و گفتند که با وجود توافق ۲۵ ساله راهبردی با چین، از این امر غافلگیر شده‌اند.
محمد مخبر در مقام معاون اول ابراهیم رئیسی و معاون نخست وزیر چین مسئول نظارت بر روند تحقق توافق ۲۵ ساله دو کشور هستند که حدود دو سال پیش امضا شد و اجرایی شدن آن از سال گذشته رسما اعلام شده بود.
مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، روز سه‌شنبه به «شبکه خبر» گفت که حجم مبادلات تجاری ایران و چین در هفت ماه نخست سال ۱۴۰۱ حدود ۲۰ میلیارد دلار بوده و «حدس» ایران این است که این رقم تا آخر سال خورشیدی، به ۳۰ میلیارد دلار خواهد رسید.
سخنگوی گمرک به این شبکه گفت که ۲۰ میلیارد دلار حجم مبادلات مربوط به هشت ماه اول سال ۱۴۰۱ است.
اما داده‌های بیان شده از سوی این دو مقام دولتی با اطلاعات منتشره از سوی بخش خصوصی و بازرگانان ایرانی تفاوت دارد.
چین در سال‌های اخیر، همچنین مبادلات تجاری و همکاری نفتی و گازی با شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس را به میزان چشمگیری گسترش داده است.
