آمارهای وزارت نیرو از تحقق تنها ۲۰ درصدی اهداف رشد تولید برق ایران در هفت ماه نخست سال ۱۴۰۲ خبر داده و مدیرعامل شرکت توانیر گفته است واردات برق از ترکمنستان دو برابر خواهد شد.
آرش کردی، مدیرعامل توانیر، شرکت مدیریت تولید و انتقال و توزیع نیروی برق ایران، روز جمعه ۲۶ آبان به خبرنگاران گفت در حال حاضر ایران به‌صورت قراردادی بین ۳۵۰ تا ۴۰۰ مگاوات برق از ترکمنستان وارد می‌کند، اما طبق تفاهم‌نامه‌ای که امضا شده، خط جدید انتقال برق ترکمنستان به ایران در حال تکمیل است تا واردات برق از این کشور تا ۱۸ ماه آینده دو برابر شود.
ایران از جمهوری آذربایجان، ارمنستان و ترکمنستان برق وارد می‌کند و به عراق و پاکستان برق صادر می‌کند.
ایران حدود یک دهه پیش ۱۲ تراوات ساعت صادرات و ۴ تراوات ساعت واردات برق داشت. بدین ترتیب صادرات خالص برق کشور ۸ تراوات ساعت بود، اما طی سال‌های گذشته با اوج‌گیری کسری برق کشور، صادرات برق به‌شدت سقوط کرده و واردات اوج گرفته است.
این حجم از واردات و صادرات به صورتی بوده که پارسال صادرات خالص برق کشور به یک تراوات ساعت سقوط کرد و اکنون به صفر رسیده است.
در همین زمینه، محمد الله‌داد، معاون انتقال و تجارت خارجی شرکت توانیر، ۲۶ آبان اعلام کرد که «تراز تجاری برق کشور به صفر رسیده است».
اکنون آقای کردی می‌گوید کشور برای جبران کسری برق در حال تکمیل خط انتقال جدید برای دو برابر کردن واردات برق ترکمنستان است. ترکمنستان، به غیر از ایران، بزرگ‌ترین صادرکنندهٔ برق به افغانستان، ازبکستان و قرقیزستان است.
ایران تابستان‌ها با ۱۴ هزار مگاوات کسری برق مواجه است؛ رقم هنگفتی که معادل دو برابر کل تولید برق ترکمنستان است. در هفت ماه ابتدایی امسال تنها هزار مگاوات نیروگاه جدید و با راندمان پایین در کشور راه‌اندازی شده، درحالی‌که راه‌اندازی بیش از پنج هزار مگاوات نیروگاه جدید برقی برای کل سال هدف‌گذاری شده بود.
جمهوری اسلامی طی سال‌های گذشته تنها بخش اندکی از اهداف رشد تولید برق را تحقق بخشیده و این در حالی است که رشد سالانهٔ مصرف برق کشور بالای ۵ درصد است و هر سال به عمق کسری برق کشور افزوده می‌شود.
ایران که دومین دارندهٔ بزرگ ذخایر گازی جهان است، همچنین در زمستان‌ها با کسری روزانه بیش از ۲۵۰ میلیون متر مکعب گاز مواجه است و به همین خاطر مازوت‌سوزی‌های گسترده در نیروگاه‌های برقی و صنایع انجام می‌دهد.
جواد اوجی وزیر نفت ایران تابستان امسال اعلام کرد که واردات گاز از ترکمنستان از سر گرفته شده و ۲۴ آبان نیز تصریح کرد «برای عقد یک قرارداد گازی بزرگ‌تر با ترکمنستان در حال مذاکره هستیم و امیدواریم به نتیجه برسد».
هفتهٔ گذشته عراق به‌خاطر ناتوانی ایران در تحویل گاز به این کشور در پاییز و زمستان پروتکل واردات گاز از ترکمنستان امضا کرد؛ بدین ترتیب که ترکمنستان سالانه ۹ میلیارد متر مکعب گاز تحویل ایران خواهد داد و ایران به همین میزان گاز تحویل عراق خواهد داد.
این به این معنی است که ایران که تا پارسال گاز خود را به عراق می‌فروخت، از این به بعد گاز ترکمنستان را به عراق تحویل خواهد داد.
به‌جز عراق، ترکیه تنها مشتری گاز ایران است که قرارداد ۲۵ سالهٔ واردات گازش از ایران تا سه سال دیگر به اتمام می‌رسد.
آخرین گزارش ماهانهٔ اداره تنظیم بازار انرژی ترکیه با اشاره به ورود فصل سرما هشدار داده که پیش‌بینی می‌شود ایران مانند زمستان سال‌های گذشته باز هم در تحویل گاز با اخلال و ناتوانی مواجه شود.
ترکیه همچنین تا نیمهٔ دهه گذشته مشتری برق ایران بود، اما پارسال چهار برابر ایران صادرات خالص برق داشت.
ترکیه طی سال‌های گذشته پروژه‌های تولید برق خورشیدی و بادی را به سرعت توسعه داده و هم‌اکنون ۲۰ درصد برق کشور از این منابع پاک تولید می‌شود.
این در حالی است که سهم نیروگاه‌های خورشیدی و بادی از تولید برق ایران فقط نیم درصد است.
