سال ۲۰۲۴ را باید سال انتخابات نامید؛ سالی که حدود چهار میلیارد نفر در بیش از ۶۰ کشور جهان پای صندوقهای رأی خواهند رفت و رهبران کشورهای خود را انتخاب میکنند؛ عددی قابل ملاحظه و قابل توجه که برای نخستین بار در تاریخ رقم میخورد و رکورد بیشترین میزان برگزاری انتخابات در یک سال و همچنین تعداد افرادی که در آن شرکت میکنند، شکسته میشود.
آسیا، از تایوان تا هند و پاکستان
نخستین انتخابات سال جاری میلادی در قارهٔ آسیا برگزار میشود که اتفاقاً یکی از مهمترینها هم خواهد بود.
مردم جزیرهٔ تایوان روز ۱۳ ژانویه باید انتخاب کنند که همچنان به سیاستهای حزب حاکم که در هشت سال اخیر قدرت را در این کشور در دست داشته اعتماد دارند یا ترجیح میدهند به سراغ گزینهای بروند که روابط بهتری با پکن دارد.
تساوی اینگ ون که دو دوره در قدرت بوده، دیگر امکان حضور در انتخابات را ندارد و به جایش لای چینگ ته، معاونش، از طرف حزب حاکم «پیشرفت دموکراتیک» نامزد شده است.
رقبای او دو شهردار پیشین شهرهای نیو تایپه و تایپه یعنی هو یو ایه و همچنین کو ون جه هستند. هو یو ایه گفته رأی به او بهمعنای رأی به صلح خواهد بود. مقامهای چینی هم همین را گفتهاند و از مردم این جزیره خواستهاند به رویکردهای صلحآمیز رأی دهند. در تایوان، هم انتخابات ریاستجمهوری و هم پارلمانی برگزار خواهد شد.
علاوه بر تایوان، در دو کشور رقیب یعنی هند و پاکستان هم در سال جاری انتخابات برگزار میشود. در فرآیند انتخاباتی متفاوت هند، مردم این کشور از ماه آوریل تا مه پای صندوقهای رأی خواهند رفت تا مشخص شود حزب نارندرا مودی میتواند یک دور دیگر حضور خود در قدرت را تمدید کند یا نه.
تعرضها و حملات به اقلیتهای قومی و مذهبی در سالهای اخیر در هند افزایش یافته و همین مسئله نارضایتی را در بخشهای قابلتوجهی از جامعهٔ این کشور نسبت به حکومت مودی افزایش داده است. با این حال، طرفداران هندوی نخستوزیر این کشور دستاوردهای او را قابلتوجه میدانند.
در پاکستان، نخستین انتخابات از زمان کنار گذاشتن عمران خان برگزار میشود و تکلیف دولت آتی این کشور مشخص خواهد شد. مردم این کشور روز هشتم فوریه پای صندوقهای رأی خواهند رفت. مطابق انتظار، هیئت انتخاباتی این کشور درخواست عمران خان برای لغو رد صلاحیت او را رد کرد و این سیاستمدار ۷۱ ساله که در زندان مشغول گذراندن حکم سه سال حبس خود به اتهام فساد مالی است، امکان حضور در انتخابات را پیدا نخواهد کرد.
انتخاباتها در نظامهای اقتدارگرا
انتخاباتهای سال ۲۰۲۴ تنها محدود به کشورهای دارای سیستم دموکراسی نیست و حتی نظامهای اقتدارگرا هم چیزی شبیه انتخابات برگزار خواهند کرد.
در روسیه در روزهای ۱۵ تا ۱۷ مارس مردم این کشور پای صندوقهای رأی خواهند رفت تا بهواسطهٔ آن احتمالاً بار دیگر ولادیمیر پوتین حضور خود در قدرت را تثبیت کند. کرملین عملاً همهٔ رقبا را حذف کرده و به هیچیک از مخالفان اصلی خود اجازه نداده مقابل پوتین صفآرایی کنند. تحلیلگران بر این باورند که پوتین یک بار دیگر با آراء بسیار زیاد بهعنوان فرد پیروز انتخابات معرفی خواهد شد.
در بلاروس که یکی از متحدین اصلی روسیه به شمار میرود هم انتخابات پارلمانی برگزار میشود و مردم این کشور روز ۲۵ فوریه نمایندگان خود را برای حضور در مجلس تعیین خواهند کرد. این انتخابات در حالی برگزار میشود که هنوز بسیاری از افراد معترض به انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۰ در این کشور زندانی و یا از ترس جان خود در تبعید به سر میبرند. در نتیجه انتظار نمیرود مشارکت قابل توجهی در این انتخابات به ثبت برسد.
جمهوری اسلامی ایران هم در نخستین انتخابات پس از اعتراضات سراسری سال گذشته شاهد برگزاری انتخابات مجلس خواهد بود و مطابق اعلام وزارت کشور، در اسفند ماه این فرآیند برگزار میشود. همزمان با انتخابات مجلس شورای اسلامی، انتخابات مجلس خبرگان رهبری هم در ایران برگزار خواهد شد که برخی ناظران اهمیت آن را بیشتر از انتخابات پارلمانی دانستهاند. با این حال کارشناسان بر این باورند که پس از انتخابات ۱۴۰۰ ریاستجمهوری و رد صلاحیت گستردهٔ نامزدها و همچنین اتفاقات پس از آن، احتمالاً میزان مشارکت در این دوره به شکل معناداری پایین خواهد بود.
دموکراسی در قارهٔ سیاه
۱۲ کشور قارهٔ آفریقا در سال جاری میلادی شاهد برگزاری انتخاباتهای گوناگونی خواهد بود که از آن جمله میتوان به سنگال، آفریقای جنوبی و همچنین دو کشوری که اخیراً در آنجا کودتای نظامی صورت گرفته، یعنی چاد و مالی، اشاره کرد. نتایج حاصل از این انتخاباتها میتواند تصویر بهتری از چشمانداز سالهای آیندهٔ کشورهای آفریقایی ارائه دهد.
انتخابات آفریقای جنوبی که احتمالاً از همه مهمتر است و آنجا حزب حاکم ANC این کشور که بهعنوان عضوی از مجموعهٔ بریکس روابط نزدیکی با چین و روسیه برقرار کرده، در داخل با انتقادات زیادی روبهرو است و کار دشواری برای حفظ قدرت در پیش خواهد داشت.
اروپا در انتظار زلزلهٔ راستها؟
اما یکی از مهمترین و سرنوشتسازترین انتخاباتهای سال ۲۰۲۴ رقابت برای ورود به پارلمان اروپا است که در فصل تابستان برگزار خواهد شد. در سالهای اخیر راستگراها در انتخابات کشورهایی چون ایتالیا، هلند، مجارستان، فنلاند و سوئد به موفقیتهای چشمگیری رسیدهاند که نشان از افزایش گرایش به این جریان سیاسی در کشورهای مختلف اروپایی دارد.
ضمن اینکه تبعات جنگ اوکراین و همچنین بحران مهاجرت میزان نارضایتیها از برخی سیاستهای اتحادیهٔ اروپا را افزایش داده و حالا احزاب سنتی اروپایی نگراناند که انتخابات پارلمان اروپا به بروز یک زلزلهٔ سیاسی در بروکسل بینجامد.
دهمین انتخابات تاریخ پارلمان اروپا قرار است در روزهای ۶ تا ۹ ژوئن و در کشورهایی که عضو اتحادیهٔ اروپا هستند، برگزار شود.
پس از انتخابات پارلمانی در اروپا، یکی دیگر از فرآیندهای انتخاباتی مهم سال جاری احتمالاً در بریتانیا رقم خواهد خورد؛ جایی که ریشی سوناک، نخستوزیر این کشور، تا ژانویهٔ ۲۰۲۵ زمان دارد انتخابات سراسری در این کشور را برگزار کند.
با این حال افزایش درگیریها و اختلافات در درون حزب محافظهکار و تردیدهایی که در مورد توان رهبری سوناک ایجاد شده، این گمانه را تقویت میکند که در نهایت او مجبور شود زودتر دستور برگزاری انتخابات را صادر کند. این انتخابات میتواند تأثیر قابلتوجهی در آیندهٔ این کشور و همچنین اروپا بگذارد.
انتخابات آمریکا و مکزیک
احتمالاً انتخابات پنجم نوامبر در ایالات متحده مهمترین فرآیند انتخاباتی خواهد که در سال ۲۰۲۴ برگزار خواهد شد و با توجه به حواشی پیشآمده حتی ممکن است به جنجالیترین انتخابات تاریخ ریاستجمهوری در آمریکا هم بدل شود.
دونالد ترامپ که به اولین رئيسجمهور تاریخ آمریکا تبدیل شده که پروندههای کیفری دارد، سعی دارد به یکی از معدود کسانی تبدیل شود که پس از شکست در انتخابات ریاستجمهوری امریکا یک بار دیگر برای ورود به کاخ سفید تلاش کند.
حکم دادگاه عالی ایالت کلرادو و همچنین تصمیم مقامهای ایالت مین کار را برای رئيسجمهور پیشین این کشور دشوارتر کرده اما در عین حال فاصلهٔ او در نظرسنجیها با دیگر نامزدهای حزب جمهوریخواه بسیار قابلتوجه است و اگر نهادهای قضایی مانع حضور او در انتخابات نشوند، آمریکاییها باید شاهد دور دوم مبارزهٔ بایدن- ترامپ باشند.
در کشور همسایهٔ آمریکا یعنی مکزیک هم مردم در روز دوم ژوئن پای صندوقهای رأی میروند تا برای یک دورهٔ ششسالهٔ دیگر رئيسجمهور خود را انتخاب کنند. آندرس مانوئل لوپز اوبرادور، رئيسجمهور کنونی این کشور، دیگر نمیتواند در انتخابات نامزد شود چرا که بر اساس قوانین این کشور هر فرد فقط میتواند یک دورهٔ ششساله این مسئولیت را عهدهدار باشد، اما حزب چپگرای او از شهردار پیشین مکزیکو سیتی یعنی کلودیا شینبام حمایت کرده است.
این فیزیکدان ۶۰ ساله که در نظرسنجیها هم وضعیت خوبی دارد، در صورت پیروزی در انتخابات، به نخستین رئيسجمهور زن تاریخ مکزیک تبدیل خواهد شد.
یک سال دیگر در چنین روزهایی بسیاری از رهبران کنونی جهان در خانه نشسته و از قدرت کنار رفتهاند و حدود چهار میلیارد نفری که در سال ۲۰۲۴ پای صندوقهای رأی خواهند رفت، با انتخابهای خود جهانی متفاوت را برای آینده ترسیم خواهند کرد.