امواج خطرناک هوای گرم با فرا رسیدن فصل تابستان در نیمکره شمالی، شهرهای بزرگ و کوچک در چهار قاره جهان را در برگرفته است که میتواند نشانهای از شکستن رکورد گرمای سال پیش باشد که گرمترین تابستان در دو هزار سال گذشته بود.
با ورود موجی از هوای گرم به منطقه مدیترانه آتشسوزیهای طبیعی در کشورهای منطقه از جمله پرتغال و یونان در سواحل شمالی، و الجزایر در سواحل جنوبی این دریا آغاز شد.
با وزش بادهایی که از شمال آفریقا میآیند موج هوای گرم به منطقه بالکان نیز رسیده و اداره هواشناسی صربستان پیشبینی میکند که دمای هوا در این کشور به حدود ۴۰ درجه سانتیگراد برسد که رکوردی بیسابقه برای این فصل از سال است.
نهادهای حوزهٔ بهداشت این کشور به مردم هشدار دادهاند که در حد امکان در فضای باز نمانند.
اورژانس شهر بلگراد نیز خبر داده که که چهارشنبهشب دستکم ۱۰۹ نفر از افراد مبتلا به بیماریهای پیشزمینهای و نارسایی قلبی بهدلیل گرمازدگی تحت درمان قرار گرفتهاند.
درمونته نگرو، کشور همسایهٔ صربستان، نیز نهادهای حوزهٔ بهداشت به مردم در مورد خطرات گرمازدگی هشدار دادهاند. گردشگران در سواحل دریای آدریاتیک در ساعات گرم روز مجبورند ساحل را رها کنند و به سایه پناه ببرند.
حتی پیش از شروع فصل تابستان، گرما در یونان چند قربانی برجای گذاشته است. به گفته مقامات این کشور در ۱۰ روز گذشته، سه گردشگر خارجی از جمله یک بریتانیایی و یک آمریکایی هنگام گردش در طبیعت و پیادهروی بر اثر گرمازدگی جان خود را از دست دادهاند.
در ایالات متحده نیز موج گرمای شدید از چند روز پیش نواحی غربی میانه و شمال شرقی این کشور را فرا گرفته و اداره هواشناسی آمریکا روز پنجشنبه ۳۱ خرداد هشدار داد که حدود ۸۶ میلیون نفر از ساکنان این کشور تحت تاثیر این موج گرما هستند.
شهرداری نیویورک اعلام کرده که برای نخستینبار در سال جاری، مراکز موسوم به نقاط خنک را در سطح شهر دایر کرده است.
به گفته اداره هواشناسی آمریکا دمای هوا در برخی از نقاط ایالت آریزونا از جمله شهر فینيکس در روز پنجشنبه به بالای ۴۵ درجه خواهد رسید.
در عربستان سعودی همزمان با مراسم حج، دمای هوای منطقه در برخی از روزهای گذشته به بالای ۵۱ درجه رسید. براساس آمارهای اولیه که برخی از کشورهای مسلمان منتشر کردهاند حدود ۷۰۰ نفر از اتباع این کشورها در طول حج بر اثر گرمازدگی جان خود را از دست دادهاند.
مقامات دولت مصر گفتهاند مرگ دستکم ۵۳۰ شهروند این کشور تاکنون ثبت شده و حدود ۴۰ نفر دیگر مفقود هستند.
خبرگزاری ایسنا در ایران روز پنجشنبه گزارش داد که ۱۴ ایرانی در طول مراسم حج درگذشتهاند که عامل مرگ شش نفر از آنها گرمازدگی بوده است.
در هند، فصل گرمای شدید معمولا ماههای فروردین و اردیبهشت است ولی شهرداری دهلینو اعلام کرد که چهارشنبهشب دمای هوا در این شهر به بالای ۳۵ درجه رسیده که گرمترین شب در ۵۵ سال گذشته بود.
براساس آمارهای اداره هواشناسی هند، از روز ۲۵ اردیبهشت تاکنون دمای هوا در دهلینو در ۳۷ روز پیاپی در بالاترین حد ثبت شده و یا بالاتر از ۴۰ درجه سانتیگراد بوده است.
یک مقام وزارت بهداشت هند روز چهارشنبه گفت از نیمه اسفند تا پایان خرداد بیش از ۴۰ هزار مورد گرمازدگی ثبت شده و دستکم ۱۱۰ نفر به این دلیل جان خود را از دست دادهاند.
امسال موج هوای گرم در شرایطی از راه میرسد که به گفته دیدهبان اقلیمی اروپا ۱۲ ماه گذشته رویهم رفته گرمترین سال از زمان ثبت علمی دمای کره زمین بوده است.
سازمان جهانی هواشناسی پیشبینی میکند که یکی از پنج سال آینده حتی از سال گذشته نیز گرمتر خواهد بود.
هر چند براساس جدیدترین پژوهشهای اقلیمی دمای متوسط جهان در مقایسه با دوران ماقبل صنعتی ۱.۳ درجه افزایش یافته ولی تحت تاثیر گرمایش زمین، وقوع امواج هوای گرم متناوبتر، شدیدتر و طولانیتر شده است.
به گفته کارشناسان، پیش از دوران صنعتی معمولا هر ده سال یک بار گرمای شدید، کره زمین را در برمیگرفت ولی اکنون احتمال وقوع آن در هر ده سال ۲.۸ بار است و درجه حرارت این امواج گرم، در مقایسه با آن دوران ۱.۲ درجه بالاتر است.
در صورتی که گرمایش زمین مهار نشود امواج هوای گرم تشدید خواهد شد.
اگر دمای متوسط کره زمین به حدود دو درجه بالاتر از دوران ماقبل صنعتی برسد احتمال وقوع امواج هوای گرم در هر ده سال دستکم پنج برابر آن دوران و شدت گرمای آن ۲.۶ درجه بالاتر خواهد بود.