مدیریت رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی در بیانیهای رسمی اقدام سازمان رسانههای جهانی ایالات متحده در قطع بودجهٔ این رسانه را «غیرقانونی» و «نقض قانون اساسی آمریکا» توصیف کرد.
طبق این بیانیه که روز دوشنبه ۲۷ اسفند منتشر شد، مشاور ارشد سازمان رسانههای جهانی آمریکا با قطع بودجهٔ رادیو اروپای آزاد در پایتخت جمهوری چک قانون اختصاص بودجه توسط کنگره ایالات متحده را نقض کرده است.
بر اساس مصوبه کنگره، حدود ۱۴۰ میلیون دلار باید توسط این سازمان در اختیار رادیو اروپای آزاد قرار بگیرد ولی نهاد یاد شده از اختصاص این بودجه جلوگیری کرده است. به گفتهٔ رادیو اروپای آزاد، این میزان بودجه در مصوبهٔ سال مالی ۲۰۲۴ قید شده و برای سال مالی ۲۰۲۵ نیز تمدید شده است.
در بیانیهٔ رسمی رادیو اروپای آزاد به سابقهای حقوقی اشاره شده که به موجب آن در یک پرونده، برت کاوانا که هماکنون از اعضای دادگاه عالی آمریکا است رأی داده که قوه مجریه حق ندارد مستقل از کنگره یا قوه مقننه از اختصاص بودجه به سازمانها خودداری کند.
در واکنش به این اقدام سازمان رسانههای جهانی ایالات متحد، وزیر خارجهٔ جمهوری چک تأکید کرد که موضوع حمایت از رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی را در نشست روز دوشنبه ۲۷ اسفند وزیران خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل مطرح میکند.
یان لیپاوسکی ضمن ابراز افتخار از میزبانی رادیو اروپای آزاد در شهر پراگ گفت که در نشست با وزرای اروپایی این پرسش را مطرح خواهد کرد: «آیا ارزش و اعتباری در نگه داشتن سازمانی که اخبار روسیه و ایران و کشورهای دیگر را پوشش میدهد میبینیم؟ و آیا آمادگی سیاسی برای انجام این کار وجود دارد؟»
او پیش از آن نیز در توئیتی با حمایت از رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی نوشته بود که این رسانه «یکی از معدود منابع معتبر علیه رژیمهای دیکتاتوری همچون ایران، بلاروس و افغانستان است».
او روز یکشنبه ۲۶ اسفند افزوده بود: «فردا در نشست وزیران خارجه، موضوع ادامه دستکم بخشی از پخش برنامههای این رسانه را مطرح خواهم کرد».
دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، روز ۲۴ اسفند یک فرمان اجرایی را امضا کرد که بر اساس آن، فعالیت هفت آژانس فدرال، از جمله «سازمان رسانههای جهانی ایالات متحده»، به شدت محدود شود.
رادیو فردا که در چارچوب رادیو آزادی/ رادیو اروپای آزاد فعالیت میکند و صدای آمریکا، از زیرمجموعههای سازمان رسانههای جهانی ایالات متحده هستند.
ساعاتی پس از انتشار فرمان اجرایی ترامپ، رسانهها نامهای از «سازمان رسانههای جهانی ایالات متحده» را منتشر کردند که در آن اعلام شده بود کمک مالی تأییدشده توسط کنگره، که بودجه رادیو آزادی/رادیو اروپای آزاد را تأمین میکند، قطع شده است.
این نامه را کری لیک امضا کرده که خود را مشاور ارشد مدیرعامل موقت «سازمان رسانههای جهانی ایالات متحده» معرفی میکند و گفته که اختیارات خود را از مدیرعامل موقت دریافت کرده است.
استیون کِیپِس، رئیس و مدیرعامل رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی، در واکنش گفته که قطع بودجهٔ این رسانه «هدیهای بزرگ به دشمنان آمریکا» است.
او در بیانیهای گفت: «آیتاللههای ایران، رهبران کمونیست چین و مستبدان مستقر در مسکو و مینسک مرگ رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی بعد از ۷۵ سال را جشن خواهند گرفت. تقدیم این پیروزی به دشمنان، آنها را قویتر و آمریکا را ضعیفتر میکند».
«سازمان رسانههای جهانی ایالات متحده» یک آژانس مستقل دولت ایالات متحده است که بر پخش اخبار و اطلاعات به ۵۰ زبان از جمله فارسی برای حدود ۳۶۱ میلیون نفر در هر هفته نظارت دارد.
میزان بودجهای که برای تامین هزینههای عملیاتی و سرمایهگذاری این سازمان در سال مالی ۲۰۲۵ درخواست شده، ۹۵۰ میلیون دلار بوده است.
این مبلغ برای رسانههایی مانند رادیو اروپای آزاد/رادیو آزاد، صدای آمریکا، رادیو آسیای آزاد، دفتر پخش کوبا (رادیو مارتی)، شبکههای پخش خاورمیانه (MBN) و صندوق فناوری باز پیشنهاد شده است.
واکنشها به قطع بودجه رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی
وزیر خارجه جمهوری چک در توئیتهای دیگری نوشته است: «هنگامی که رادیو اروپای آزاد برای اولین بار پخش خود را آغاز کرد، چراغ راه کسانی بود که توتالیتاریسم حقیقت را از آنها سلب کرده بود. امروز هم اوضاع همان طور است».
او افزوده بود: «از بلاروس تا ایران، از روسیه تا افغانستان، رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی و صدای آمریکا از معدود منابع اطلاعرسانی برای کسانی هستند که تحت سرکوب زندگی میکنند. خاموش کردن آنها نه تنها خسارتی برای این مردمان، بلکه برای همه ما است که به دموکراسی باور داریم».
کستوتیس بودریس، وزیر خارجه لیتوانی، نیز روز دوشنبه در حاشیه نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا گفت: «رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی و صدای آمریکا نقشی حیاتی در تلاشهای لیتوانی برای اعاده استقلال خود ایفا میکنند».
او افزود: «ما احساس نزدیکی به آنها داریم و آنها را ابزاری میدانیم که میتوانند به مردم بسیار کمک کنند. مردمی که تحت فشار هستند و کسانی که برای آزادی مبارزه میکنند».