بالاترین رأی موافق ۲۲۷ رأی به احمد وحیدی، وزیر دفاع بود که به اتهام دست داشتن در برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری بمبگذاری ۱۵ سال پیش در مرکز یهودیان بوئنس آیرس که ۸۵ کشته و ۲۰۰ زخمی برجای گذاشت، در فهرست افراد تحت تعقیب پلیس بین‌الملل است.
دیگر وزیر خبرساز کابینه دهم، کامران دانشجو استاد هوافضاست که طی معرفی او مشخص شد که برخلاف آنچه در زیر نام او در سایت دانشگاه علم و صنعت آمده بود، نه تنها هیچ مدرکی از دانشگاه‌های بریتانیا نگرفته بلکه مدرکش را از دانشگاهی در ایران گرفته است.
در این فهرست باید نام مصطفی محمدنجار، اولین نظامی را که در جمهوری اسلامی ایران به وزارت کشور برگزیده شده، افزود. در حالی که منوچهر متکی در سمت پیشین خود به عنوان وزیر خارجه ابقا شد.
پیش از این، منتقدان آقای احمدی نژاد در جناح اصولگرا پیش‌بینی می‌کردند تا ۱۰ نامزد پیشنهادی او برای احراز وزارت عمدتاً به علت نداشتن سابقه کار کافی رد شوند. بعد از رای مجلس، محمد رضا باهنر، نایب رئیس مجلس هشتم گفت پیام رهبر جمهوری اسلامی بود که نقش مهمی در این زمینه ایفا کرد.
با مشخص شدن بخش اصلی آرایش وزیران دولت دهم چه آینده‌ای در انتظار ایران است؟
این پرسش را با سه میهمان برنامه این هفته دیدگاه‌ها در میان گذاشتیم: فاطمه گوارایی از شورای فعالان ملی مذهبی در تهران، محمد صادق جوادی‌حصار، مسئول اطلاع‌رسانی ستاد مهدی کروبی در مشهد و رسول نفیسی، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه استریر در واشنگتن.
فاطمه گوارایی: بعد از سی سال حضور یک زن در مقام وزارت یک پدیده استثنایی است. حتی در دوران اصلاحات هم به رغم اعتقاد آقای خاتمی موانعی که بر سر راه وجود داشت، اجازه نداد. اما این امر در دولت دهم با چه دیدی صورت گرفت؟ آیا دولت دهم و سایر کسانی که در انتخاب این دولت نقش داشتند واقعاً برای زنان و نقش آنها دارای اصالت و پایه دیدگاهی هستند؟
تا به امروز که این مسئله نبوده. اما دلیل آن این است که آقای احمدی‌نژاد همواره خواسته نشان بدهد که پدیده بسیار قابل توجهی است و امکان این را دارد که بسیاری از مرزهای ممنوعه را درنوردد. کارهایی انجام بدهد که کسی از عهده‌اش بر نمی‌آید. ولی واقعیت این است که این کارها را به پشتوانه نیروی نظامی که در پشتش قرار دارد انجام می‌دهد.
در شرایطی که دولت با فقدان مشروعیت در داخل و خارج مواجه بود یکی از راه‌هایی که می‌توانستند جلب توجه کنند، قرار دادن چند وزیر زن در کابینه بود که به رغم رأی نیاوردن دو تا از آنها می‌خواهد نشان بدهد که در این عرصه اولین دولتی است که زنان را به این مقام رسانده است.
اما واقعیت این است که بسیاری از آرای زنان در انتخاب دولت دهم نه تنها به بازی گرفته نشد، که اساساً هنگام خواندن آرا شاید میلیون‌ها رأی زن ایرانی که انتخاب دیگری جز آقای احمدی‌نژاد داشتند، نادیده گرفته شد.
محمدصادق جوادی‌حصار: به نظر من آدم‌های کارکشته‌ای مثل آقای باهنر با این گونه واژه‌ها به نحوی از خودشان سلب مسئولیت می‌کنند. آنها در دولت قبل بدو امر از حامیان محکم آقای احمدی‌نژاد بودند و در پایان راه به منتقدان جدی آقای احمدی‌نژاد تبدیل شده بودند. اما اگر قرار بود مناقشات به مجلس بیاید و هرچه بود توی دایره ریخته شود، معلوم نبود که بشود کار را به سامان رساند و طبیعی بود برای پیشگیری از چنین حوادثی دستگاه رهبری اشاره‌ای می‌کرد که سر و ته ماجرا را جمع کنند.
محمدصادق جوادی‌حصار: به هیچوجه. اصلاً از این جنس مجلس‌ها نمی‌شود چنین انتظاراتی داشت. این مجلس و مجلس هفتم مجالسی بودند که حساب شده و با یک چیدمان از قبل طراحی شده‌ای شروع به کار کردند.
رسول نفیسی: انتخاب آقای دانشجو همه را به یاد آقای کردان آورد. دولتی که بر اساس دروغ و دغل می‌خواهد کار را پیش ببرد، غافل از اینکه در جامعه امروز مردم چقدر اهل تحقیقند و راه‌های تحقیق ساده است و جهان به هم مرتبط است و نمی‌شود از این دروغ‌ها گفت. یکی از شاخص‌های دولت احمدی‌نژاد رفیق بازی و جناح بازی است. انتخاب آقای دانشجو که دارای مدرک قلابی است برای مهم‌ترین وزارتخانه کشور دوباره نشان می‌دهد که مسئله تخصص چقدر در این دولت به هیچ گرفته شده است.
فاطمه گوارایی: اعضای دولت آقای احمدی نژاد افراد کارآمدی نیستند. سوابق آنها نشان می‌دهد از توان و تخصص و قدرت اجرایی بالایی برخوردار نیستند. در انتخابات ایران ۳۰ میلیون رأی‌دهنده ایرانی به این فرد و گزینش‌هایش جواب «نه» داده است، بنابراین نمی‌شود گفت این کابینه و دولت مردمی است. خدمتگزارند، بله من قبول دارم. خدمتگزار یک عده خاص و یک اقلیت محدود.
به لحاظ پاک بودن هم سوابق حیف و میل اموال عمومی آنها در طول این چند سال گوی سبقت را در ۳۰ سال گذشته ربوده است. تنها چیزی که می‌شود گفت دولتی است یکدست با خود آقای احمدی‌نژاد. اما اینکه بتواند از پس بحران‌های موجود در جامعه بربیاید، با قاطعیت می‌شود گفت اینطور نیست.
محمدصادق جوادی‌حصار: دیگر به نظر من آقای احمدی‌نژاد چند ویژگی دارد. یکی از آن ویژگی‌ها این است که بسیار مصمم و مقتدر عمل می‌کند، اگر آقای خاتمی هم کرده بود ما اینقدر مشکل نداشتیم. ایشان پشت سرش ۲۲ میلیون رأی داشت. یک بار با این قاطعیت که آقای احمدی‌نژاد پشت برنامه‌هایش ایستاد، می‌ایستاد ما خیلی از مشکلات را همان روزها حل کرده بودیم.
اما در میان نیروهای جریان راست در کشور، آدم‌های مؤثری هستند که حاضر نیستند به خاطر خیلی از بداخلاقی‌ها و بدکنشی‌ها و بدمنشی‌های آقای احمدی‌نژاد با او کار کنند. زبان آقای رئیس جمهور زبان زیبنده یک رئیس جمهور منتخب ملت فرهنگی ایران نیست.
رسول نفیسی: انتخاب وزرا بخصوص سرتیپ پاسدار وحیدی نمایشگر این است که دولت احمدی‌نژاد رویکرد سخت بین‌المللی خواهد داشت به این معنا که هیچ نوع سر انعطاف و سازشی در این دولت نخواهد بود. در مقابل خواسته‌های زنان در این جنبش مدنی ایشان چند تا کاریکاتور را به عنوان وزیر زن پیشنهاد کرد.
اقتداری هم که آقای جوادی‌حصار از آن صحبت می‌کند، در مورد آقای خاتمی در هیچ موردی امکان عرض اندام به او داده نمی‌شد و به همین دلیل قیاس آن دو قیاس مع‌الفارق است. احمدی‌نژاد سپاه و بسیج و رهبری را در پشت سرش دارد و سرعتی که مجلس وزرای او را تأیید کرد بیانگر این است که آقای خامنه‌ای دستور مشخص و مؤکد داده است. دولت با مسئله عدم مشروعیت روبه‌رو است و رژیم مشکل مشروعیت دارد.
فاطمه گوارایی: حتی اگر جنبش مدنی ایران هم نبود، به اندازه‌ای مشکل و بحران در جامعه وجود دارد که دولت نهم نه تنها در راستای حل آنها گامی برنداشت که به اعتبار و تحلیل آگاهان تلاش‌های دولت اکثراً در جهت تشدید شرایط ایران و بدتر شدن اوضاع ایران در داخل و خارج است.
مسئله عدم مشروعیت هم به این وضع اضافه شده. بسیاری از کسانی که حاضر بودند در دوره قبل با این دولت کار کنند، پس از رویدادهای اخیر حاضر نیستند با چنین حکومتی کار کنند. در نتیجه دایره کسانی که در قدرت هستند روزبه‌روز کوچکتر خواهد شد.
محمدصادق جوادی‌حصار: من حامی دولت اصلاحات بودم و الان هم هستم. من منتقد آقای احمدی‌نژاد بودم و الان هم هستم. معتقدم که حضور آقای احمدی‌نژاد به عنوان رئیس جمهور برای کشور ما ضایعه است. اما من معتقدم که در حوزه مناسبات خودش درست دارد عمل می‌کند.
اگر آقای احمدی‌نژاد از سرداران سپاه استفاده می‌کند باید ببینیم تحت چه شرایطی دارد این کار را می‌کند. اصلاً سرداران سپاه آقای احمدی‌نژاد را رئیس جمهور کردند. او نمی‌تواند در برابر آنها کوتاه نیاید.
من معتقدم مناسبت بین‌المللی دست آقای احمدی‌نژاد و وزیر دفاع نیست. سیاست‌گذاری‌های کلان کشور دست دولت نیست. تصمیم‌گیری نهایی دست شخص رهبر است. اوباما می‌فهمد که آقای احمدی‌نژاد کاره‌ای نیست برای همین آن نامه را به آقای خامنه‌ای می‌نویسد.
رسول نفیسی: صحبت اینکه در ایران دموکراسی گاهی این رئیس جمهور و گاهی آن رئیس جمهور را می‌آورد، چشم بستن به آن واقعیتی است در ایران که پس از انتخاب احمدی‌نژاد اتفاق افتاده و آن تعامل دموکراتیک که آقای جوادی حصار صحبت می‌کنند به قبل از این دوران بر می‌گردد.
هر نوع نماد دموکراتیک در ایران ساقط شده. صحبت اینکه بالاخره دموکراسی زیر و بالا دارد و آقای احمدی‌نژاد انتخاب شده، به نظر من یک مقدار اغماض و چشم‌پوشی بر این واقعیت است که در ایران این ماجرا دیگر تعطیل شده است. انتخاب شخصی که به عنوان جنایتکار از سوی اینترپول تحت تعقیب است به عنوان وزیر نشان می‌دهد که این دولت به هیچوجه به مسائل بین‌المللی احترامی قائل نیست.
دیگر وزیر خبرساز کابینه دهم، کامران دانشجو استاد هوافضاست که طی معرفی او مشخص شد که برخلاف آنچه در زیر نام او در سایت دانشگاه علم و صنعت آمده بود، نه تنها هیچ مدرکی از دانشگاه‌های بریتانیا نگرفته بلکه مدرکش را از دانشگاهی در ایران گرفته است.
در این فهرست باید نام مصطفی محمدنجار، اولین نظامی را که در جمهوری اسلامی ایران به وزارت کشور برگزیده شده، افزود. در حالی که منوچهر متکی در سمت پیشین خود به عنوان وزیر خارجه ابقا شد.
پیش از این، منتقدان آقای احمدی نژاد در جناح اصولگرا پیش‌بینی می‌کردند تا ۱۰ نامزد پیشنهادی او برای احراز وزارت عمدتاً به علت نداشتن سابقه کار کافی رد شوند. بعد از رای مجلس، محمد رضا باهنر، نایب رئیس مجلس هشتم گفت پیام رهبر جمهوری اسلامی بود که نقش مهمی در این زمینه ایفا کرد.
با مشخص شدن بخش اصلی آرایش وزیران دولت دهم چه آینده‌ای در انتظار ایران است؟
این پرسش را با سه میهمان برنامه این هفته دیدگاه‌ها در میان گذاشتیم: فاطمه گوارایی از شورای فعالان ملی مذهبی در تهران، محمد صادق جوادی‌حصار، مسئول اطلاع‌رسانی ستاد مهدی کروبی در مشهد و رسول نفیسی، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه استریر در واشنگتن.
- خانم گوارایی، نخستین وزیر زن در تاریخ جمهوری اسلامی ایران در دولت دهم: واکنش شما چیست؟
فاطمه گوارایی: بعد از سی سال حضور یک زن در مقام وزارت یک پدیده استثنایی است. حتی در دوران اصلاحات هم به رغم اعتقاد آقای خاتمی موانعی که بر سر راه وجود داشت، اجازه نداد. اما این امر در دولت دهم با چه دیدی صورت گرفت؟ آیا دولت دهم و سایر کسانی که در انتخاب این دولت نقش داشتند واقعاً برای زنان و نقش آنها دارای اصالت و پایه دیدگاهی هستند؟
تا به امروز که این مسئله نبوده. اما دلیل آن این است که آقای احمدی‌نژاد همواره خواسته نشان بدهد که پدیده بسیار قابل توجهی است و امکان این را دارد که بسیاری از مرزهای ممنوعه را درنوردد. کارهایی انجام بدهد که کسی از عهده‌اش بر نمی‌آید. ولی واقعیت این است که این کارها را به پشتوانه نیروی نظامی که در پشتش قرار دارد انجام می‌دهد.
در شرایطی که دولت با فقدان مشروعیت در داخل و خارج مواجه بود یکی از راه‌هایی که می‌توانستند جلب توجه کنند، قرار دادن چند وزیر زن در کابینه بود که به رغم رأی نیاوردن دو تا از آنها می‌خواهد نشان بدهد که در این عرصه اولین دولتی است که زنان را به این مقام رسانده است.
اما واقعیت این است که بسیاری از آرای زنان در انتخاب دولت دهم نه تنها به بازی گرفته نشد، که اساساً هنگام خواندن آرا شاید میلیون‌ها رأی زن ایرانی که انتخاب دیگری جز آقای احمدی‌نژاد داشتند، نادیده گرفته شد.
- آقای جوادی‌حصار، آقای باهنر گفتند که به توصیه رهبر جمهوری اسلامی ایران بود که تعداد بیشتری از وزرا رأی عدم اعتماد گرفتند. به نظر شما در این گفته و این عملکرد مجلس چه حساب و کتابی نهفته بود؟
محمدصادق جوادی‌حصار: به نظر من آدم‌های کارکشته‌ای مثل آقای باهنر با این گونه واژه‌ها به نحوی از خودشان سلب مسئولیت می‌کنند. آنها در دولت قبل بدو امر از حامیان محکم آقای احمدی‌نژاد بودند و در پایان راه به منتقدان جدی آقای احمدی‌نژاد تبدیل شده بودند. اما اگر قرار بود مناقشات به مجلس بیاید و هرچه بود توی دایره ریخته شود، معلوم نبود که بشود کار را به سامان رساند و طبیعی بود برای پیشگیری از چنین حوادثی دستگاه رهبری اشاره‌ای می‌کرد که سر و ته ماجرا را جمع کنند.
- قبلاً گفته می شد که مجلس شاید بتواند در کنار مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجلس خبرگان رهبری نقش میانجی بازی کند برای رفع بحران. اما اگر مجلس و دولت همسو باشند، آیا همچنان می شود چنین انتظاراتی داشت؟
محمدصادق جوادی‌حصار: به هیچوجه. اصلاً از این جنس مجلس‌ها نمی‌شود چنین انتظاراتی داشت. این مجلس و مجلس هفتم مجالسی بودند که حساب شده و با یک چیدمان از قبل طراحی شده‌ای شروع به کار کردند.
- پس شما مقصودتان اینست که همسویی ها بین دولت و مجلس بیش از اختلاف نظرهایشان است. سئوال بعدی را از آقای نفیسی می پرسیم، درباره وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، کامران دانشجو که از وزرای مطرحی بودند که به مدرک دکترایشان اشاره شد که برخلاف آنچه قبلاً اعلام شده بود از انگلستان نگرفته بودند، شما فکر می کنید این انتخاب چه نتایجی داشته باشد؟
رسول نفیسی: انتخاب آقای دانشجو همه را به یاد آقای کردان آورد. دولتی که بر اساس دروغ و دغل می‌خواهد کار را پیش ببرد، غافل از اینکه در جامعه امروز مردم چقدر اهل تحقیقند و راه‌های تحقیق ساده است و جهان به هم مرتبط است و نمی‌شود از این دروغ‌ها گفت. یکی از شاخص‌های دولت احمدی‌نژاد رفیق بازی و جناح بازی است. انتخاب آقای دانشجو که دارای مدرک قلابی است برای مهم‌ترین وزارتخانه کشور دوباره نشان می‌دهد که مسئله تخصص چقدر در این دولت به هیچ گرفته شده است.
- خانم گوارایی با این آرایش کابینه چه پیش بینی در مورد عملکرد آن می شود کرد؟
فاطمه گوارایی: اعضای دولت آقای احمدی نژاد افراد کارآمدی نیستند. سوابق آنها نشان می‌دهد از توان و تخصص و قدرت اجرایی بالایی برخوردار نیستند. در انتخابات ایران ۳۰ میلیون رأی‌دهنده ایرانی به این فرد و گزینش‌هایش جواب «نه» داده است، بنابراین نمی‌شود گفت این کابینه و دولت مردمی است. خدمتگزارند، بله من قبول دارم. خدمتگزار یک عده خاص و یک اقلیت محدود.
به لحاظ پاک بودن هم سوابق حیف و میل اموال عمومی آنها در طول این چند سال گوی سبقت را در ۳۰ سال گذشته ربوده است. تنها چیزی که می‌شود گفت دولتی است یکدست با خود آقای احمدی‌نژاد. اما اینکه بتواند از پس بحران‌های موجود در جامعه بربیاید، با قاطعیت می‌شود گفت اینطور نیست.
- آقای جوادی‌حصار، سابقه نظامی آقای مصطفی محمدنجار موجب نخواهد شد که به جای اینکه بحران ادامه پیدا کند، یک مقدار اوضاع آرام بگیرد؟
محمدصادق جوادی‌حصار: دیگر به نظر من آقای احمدی‌نژاد چند ویژگی دارد. یکی از آن ویژگی‌ها این است که بسیار مصمم و مقتدر عمل می‌کند، اگر آقای خاتمی هم کرده بود ما اینقدر مشکل نداشتیم. ایشان پشت سرش ۲۲ میلیون رأی داشت. یک بار با این قاطعیت که آقای احمدی‌نژاد پشت برنامه‌هایش ایستاد، می‌ایستاد ما خیلی از مشکلات را همان روزها حل کرده بودیم.
اما در میان نیروهای جریان راست در کشور، آدم‌های مؤثری هستند که حاضر نیستند به خاطر خیلی از بداخلاقی‌ها و بدکنشی‌ها و بدمنشی‌های آقای احمدی‌نژاد با او کار کنند. زبان آقای رئیس جمهور زبان زیبنده یک رئیس جمهور منتخب ملت فرهنگی ایران نیست.
- با توجه به تحریم‌های نفتی، مسئله هسته‌ای و آنچه در مورد آقای احمدی‌نژاد و رابطه‌اش با اسرائیل مطرح است، الان چه چالش‌هایی در صحنه بین‌المللی روبه روی او خواهد بود؟
رسول نفیسی: انتخاب وزرا بخصوص سرتیپ پاسدار وحیدی نمایشگر این است که دولت احمدی‌نژاد رویکرد سخت بین‌المللی خواهد داشت به این معنا که هیچ نوع سر انعطاف و سازشی در این دولت نخواهد بود. در مقابل خواسته‌های زنان در این جنبش مدنی ایشان چند تا کاریکاتور را به عنوان وزیر زن پیشنهاد کرد.
اقتداری هم که آقای جوادی‌حصار از آن صحبت می‌کند، در مورد آقای خاتمی در هیچ موردی امکان عرض اندام به او داده نمی‌شد و به همین دلیل قیاس آن دو قیاس مع‌الفارق است. احمدی‌نژاد سپاه و بسیج و رهبری را در پشت سرش دارد و سرعتی که مجلس وزرای او را تأیید کرد بیانگر این است که آقای خامنه‌ای دستور مشخص و مؤکد داده است. دولت با مسئله عدم مشروعیت روبه‌رو است و رژیم مشکل مشروعیت دارد.
- با معرفی کابینه، آیا از نگاه تحول‌طلبان فرصتی به چشم می‌خورد که بخواهند از آن برای پیشبرد برنامه‌هایشان استفاده کنند؟
فاطمه گوارایی: حتی اگر جنبش مدنی ایران هم نبود، به اندازه‌ای مشکل و بحران در جامعه وجود دارد که دولت نهم نه تنها در راستای حل آنها گامی برنداشت که به اعتبار و تحلیل آگاهان تلاش‌های دولت اکثراً در جهت تشدید شرایط ایران و بدتر شدن اوضاع ایران در داخل و خارج است.
مسئله عدم مشروعیت هم به این وضع اضافه شده. بسیاری از کسانی که حاضر بودند در دوره قبل با این دولت کار کنند، پس از رویدادهای اخیر حاضر نیستند با چنین حکومتی کار کنند. در نتیجه دایره کسانی که در قدرت هستند روزبه‌روز کوچکتر خواهد شد.
- آقای جوادی‌حصار شما آینده را چطور می‌بینید؟
محمدصادق جوادی‌حصار: من حامی دولت اصلاحات بودم و الان هم هستم. من منتقد آقای احمدی‌نژاد بودم و الان هم هستم. معتقدم که حضور آقای احمدی‌نژاد به عنوان رئیس جمهور برای کشور ما ضایعه است. اما من معتقدم که در حوزه مناسبات خودش درست دارد عمل می‌کند.
اگر آقای احمدی‌نژاد از سرداران سپاه استفاده می‌کند باید ببینیم تحت چه شرایطی دارد این کار را می‌کند. اصلاً سرداران سپاه آقای احمدی‌نژاد را رئیس جمهور کردند. او نمی‌تواند در برابر آنها کوتاه نیاید.
من معتقدم مناسبت بین‌المللی دست آقای احمدی‌نژاد و وزیر دفاع نیست. سیاست‌گذاری‌های کلان کشور دست دولت نیست. تصمیم‌گیری نهایی دست شخص رهبر است. اوباما می‌فهمد که آقای احمدی‌نژاد کاره‌ای نیست برای همین آن نامه را به آقای خامنه‌ای می‌نویسد.
- آقای نفیسی، جمع‌بندی شما چیست؟
رسول نفیسی: صحبت اینکه در ایران دموکراسی گاهی این رئیس جمهور و گاهی آن رئیس جمهور را می‌آورد، چشم بستن به آن واقعیتی است در ایران که پس از انتخاب احمدی‌نژاد اتفاق افتاده و آن تعامل دموکراتیک که آقای جوادی حصار صحبت می‌کنند به قبل از این دوران بر می‌گردد.
هر نوع نماد دموکراتیک در ایران ساقط شده. صحبت اینکه بالاخره دموکراسی زیر و بالا دارد و آقای احمدی‌نژاد انتخاب شده، به نظر من یک مقدار اغماض و چشم‌پوشی بر این واقعیت است که در ایران این ماجرا دیگر تعطیل شده است. انتخاب شخصی که به عنوان جنایتکار از سوی اینترپول تحت تعقیب است به عنوان وزیر نشان می‌دهد که این دولت به هیچوجه به مسائل بین‌المللی احترامی قائل نیست.
