برایان هوک، فرستاده ایالات متحده به نشست کمیسیون مشترک برجام در وین، روز جمعه از گفتوگوهای آمریکا با سه قدرت اروپایی دخیل در توافق هستهای ایران، در مورد ضربالاجل دونالد ترامپ بر سر اصلاح معایب برجام، ابراز رضایت کرد.
دونالد ترامپ که حتی پیش از به قدرت رسیدن از منتقدان جدی توافق هستهای ایران بود و معتقد است این «بدترین توافق ممکن» معایب و نقایص جدی دارد، تهدید کرده است که در صورت اصلاح نشدن این معایب تا ۲۲ اردیبهشت سال ۹۷، زمانی که آمریکا باید در مورد تمدید رفع تحریمها ابراز نظر کند، از این توافق خارج خواهد شد. از جمله نارضایتیهای آقای ترامپ در این زمینه، موقتی بودن محدودیتهای پیشبینی شده در برجام است.
اما یک گزارش وزارت خارجه آمریکا که رویترز ماه گذشته میلادی به آن دست یافته، نقشه راهی را برای بریتانیا، فرانسه و آلمان، سه متحد اروپایی آمریکا، طراحی کرده که برای ارتقای توافق هستهای و تأمین نظرات آقای ترامپ تلاش کنند.
آن طور که رویترز گزارش کرده است، مقامهای ارشد آمریکا و این سه کشور اروپایی روز جمعه در حاشیه نشست کمیسیون مشترک برجام در وین، نشست چهارجانبهای را برگزار کردهاند و علاوه بر آن روز پنجشنبه هم برایان هوک، فرستاده آمریکا به وین، مذاکرات دوجانبه جداگانهای را با همتایان بریتانیایی، فرانسوی و آلمانی خود برگزار کرده است.
در این زمینه آقای هوک روز جمعه در یک کنفراس خبری گفت که «چیزی که رئیسجمهور از ما خواسته انجام دهیم، کار با متحدان اروپایی برای رسیدن به یک تفاهم پیش از [ضربالاجل] ۱۲ مه (۲۲ اردیبهشت) است، و ما دستورالعملی برای پس از این تاریخ نداریم».
بر پایه گزارش رویترز، فرستاده آمریکا گرچه اشاره نکرده که در گفتوگو با مقامهای اروپایی به دنبال چه شکل توافقی است، اما بر سه ایراد مد نظر دونالد ترامپ تأکید کرد؛ موقتی بودن محدودیتها، این واقعیت که برجام آزمایشهای موشکی ایران را شامل نمیشود، و نیز بازرسیهای سازمان ملل از همه تأسیسات ایران.
آقای هوک در عین حال گفت که در مورد سازوکاری که آمریکا و سه کشور اروپایی را به تفاهم سوق میدهد پیشداوری نمیکند اما افزود آنچه رئیسجمهور در ۱۲ ژانویه اعلام کرد این است که با متحدان اروپایی به توافقی تکمیلی بر سر این سه موضوع دست یابیم.
او گفت این سومین نشستی که با سه کشور اروپایی داشتیم و در آن مباحث خوبی مطرح شد. اشتراک نظرهای زیادی داریم و در مورد اختلاف نظرها باید تلاش کنیم از آنها بکاهیم و به طور تدریجی به آن میرسیم.
اما نشست کمیسیون مشترک برجام، شامل نمایندگان ایران، اتحادیه اروپا و شش قدرت جهانی دخیل در برجام، در حالی روز جمعه در وین برگزار شد که به نوشته آسوشیتدپرس، سؤالات بيشتری در مورد تعهد آمریکا به این توافق مطرح میشود.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس عباس عراقچی معاون وزیر خارجه ایران و سایر هیئتهای شرکت کننده در این مذاکرات حاضر نشدند در مورد گفتوگوهایی که پشت درهای بسته انجام شد اظهار نظر کنند. در عین حال انتظار میرود در حاشیه این مذاکرات دورهای دیدارهای دوجانبهای هم بین مقامهای کشورهای مختلف صورت بگیرد.
آسوشیتدپرس پیشبینی کرده که یکی از مسائل مهم مورد توجه در این مذاکرات دورهای، تأثیر برکناری رکس تیلرسون از مقام وزارت خارجه آمریکا بر سیاستهای این کشور در قبال برجام است. این در حالی است که به نوشته رویترز، فرستاده آمریکا به گفتوگوها تغییر وزیر خارجه را بر این مذاکرات بیاثر ارزیابی کرده است.
آسوشتیدپرس اضافه کرده که برکناری رکس تیلرسون و جایگزین کردن او با مایک پومپئو که در برابر ایران موضع تندی دارد، به این گمانهزنیها دامن زده که آمریکا از این توافق خارج میشود، اقدامی که به احتمال زیاد باعث فسخ توافق هستهای ایران با جامعه بینالمللی خواهد شد.
عباس عراقچی روز چهارشنبه به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران گفته بود برکناری رکس تیلرسون نشانه خروج دونالد ترامپ از این توافق است و تعهد داد که در آن صورت ایران نیز از برجام خارج خواهد شد.
توافق هسته ای که در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما و پس از مذاکرات طولانی امضا شد در ازای لغو اکثر تحریمهای بینالمللی علیه صنایع نفت و بانکهای ایران آن کشور را موظف میکند تا غنیسازی و انباشت سوخت هستهای را که میتواند مصارف نظامی داشته باشد، متوقف کند.
آسوشیتدپرس یادآور شده که انتظار میرود وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا که قرار است روز دوشنبه در بروکسل این موضوع را به بحث بگذارند، بار دیگر تأکید کنند که از نظر آنها برجام توافق خوبی است و تلاش خواهند کرد دونالد ترامپ را منصرف کنند.
در عین حال آنها روی توسعه برنامههای موشکی ایران و نقش بیثباتکننده این کشور در خاورمیانه نیز تأکید خواهند کرد. دو موضوعی که از انتقادهای اصلی دولت کنونی آمریکا به ایران است.