الهام علیاف، رئیسجمهور آذربایجان، روز سهشنبه ۳۰ آبان فرانسه را به مسلح کردن ارمنستان و دامن زدن به یک جنگ جدید در منطقه قفقاز متهم کرد.
جمهوری آذربایجان و ارمنستان از اوایل دهه نود میلادی بر سر ناحیه ناگورنو-قره باغ درگیر اختلاف بوده و چندین بار با هم جنگیدهاند.
باکو شهریورماه امسال در یک تهاجم گسترده، این منطقه را که طبق قوانین بینالمللی بخشی از قلمرو جمهوری آذربایجان تلقی میشود، تصرف کرد.
آقای علیاف در در بخشی از بیانیه کتبی خود در یک کنفرانس بینالمللی در باکو گفت: «فرانسه با تسلیح ارمنستان یک سیاست نظامیگرایانه را دنبال میکند، نیروهای شرور و بدخواه در ارمنستان را تشویق و زمینه را برای دامن زدن به یک جنگ جدید در منطقه فراهم میکند.»
در ادامه این بیانیه که توسط وزیر خارجه جمهوری آذربایجان قرائت شد، آقای علیاف گفته است: «فرانسه نه تنها در مستعمرات فعلی و سابق خود بلکه در منطقه قفقاز نیز با حمایت از جداییطلبان و حامیان آنها بیثباتی ایجاد میکند.»
جمعیت پرشماری از ارامنه مهاجر ساکن فرانسه هستند و این کشور بارها از سوی باکو به حمایت «جانبدارانه از ارامنه» در اختلافات مرزی دو کشور متهم شده است.
الهام علیاف روز دوشنبه در یک نشست خبری مشترک با عبدالطیف رشید، رئیسجمهور عراق، نیز این ادعاها را تکرار و فرانسه را به ایفای نقش «بسیار غیرسازنده» در جنوب قفقاز متهم کرد.
رئیسجمهور آذربایجان افزود: «پیامهای غلط حکومت فرانسه در دولت ارمنستان این توهم را ایجاد میکند که گویا میتوانند علیه جمهوری آذربایجان تعرض نظامی کنند.»
او دولت ارمنستان را متهم کرد که در پی از دست دادن کنترل منطقه ناگورنو-قره باغ در فکر انتقام گرفتن است.
نیکول پاشینیان، نخستوزیر ارمنستان، هفته گذشته گفت: «اراده سیاسی ما برای امضای یک توافق صلح با جمهوری آذربایجان در ماههای آینده تزلزل ناپذیراست.»
آقای علیاف گفت جمهوری آذربایجان پیشنهاد خود برای توافق صلح را در اختیار ارمنستان قرار داده و در انتظار پاسخ آنها است.
وزارت خارجه جمهوری آذربایجان نیز روز سهشنبه در بیانیهای گفت: «ما برای مذاکرات دوجانبه با ارمنستان با هدف قطعی کردن توافق صلح آماده هستیم.»
جمهوری آذربایجان در ماههای اخیر ملاقات و گفتگو با میانجیگری آمریکا و اتحادیه اروپا را رد کرده و آنها را به طرفداری از ارمنستان متهم کرده است.
این بیانیه افزود: «مسئولیت ادامه مذاکرات صلح، از جمله انتخاب یک محل مورد تأیید دو طرف و یا ملاقات در مرزهای دو کشور، برعهده باکو و ایروان است.»
لحن این بیانیه مخالفت با میانجیگری بینالمللی تلقی میشود.
رهبران دو کشور ابراز امیدواری کردهاند که توافق نهایی صلح میتواند قبل از پایان سال جاری میلادی امضا شود.
میانجیگریهای بینالمللی برای تسهیل و هدایت این مذاکرات تاکنون به نتیجه چندانی نرسیده است.
الهام علیاف و نیکول پاشینیان در ماههای اخیر چندینبار با میانجیگری اتحادیه اروپا با یکدیگر ملاقات و گفتگو کردهاند. ولی آقای علیاف ماه گذشته بهدلیل آنچه که جانبداری فرانسه از ارمنستان خواند، حاضر نشد در جلسهای که قرار بود در اسپانیا برگزار شود شرکت کند.
قرار بود امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، اولاف شولتس، صدراعظم آلمان و شارل میشل، رئیس شورای اروپا، در این مذاکرات شرکت کنند.
از آن زمان تاکنون در مورد از سرگیری مذاکرات به ابتکار و يا با میانجیگری اروپا نشانه محسوسی دیده نشده است.
روز پنجشنبه گذشته نیز باکو ادامه مذاکرات با میانجیگری آمریکا را بهدلیل «جانبداری واشینگتن» از ارمنستان رد کرد.
روسیه، قدرت اصلی و میانجیگر سنتی در منطقه، بهدلیل جنگ در اوکراین تا حدود زیادی نفوذ خود را در منطقه قفقاز جنوبی از دست داده است.
جنگ شش هفتهای و خونین در پائیز سال گذشته که به باز پس گرفتن بخش قابل توجهی از ناحیه ناگورنو- قره باغ توسط ارتش جمهوری آذربایجان منجر شد با میانجیگری مسکو پایان یافت.
از آن زمان تاکنون ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، با دعوت از رهبران ارمنستان و جمهوری آذربایجان به مسکو چندین بار در این بحران میانجیگری کرده است که آخرین مورد آن خردادماه امسال بود.