مصطفی مدبولی، نخست وزیر مصر، دستور لغو مجوز ۱۶ شرکت مسافرتی و گردشگری را به دلیل «فرستادن زائران به شکل غیرقانونی به مراسم حج» صادر کرد. مدیران این شرکت‌ها به دادستان عمومی معرفی می‌شوند.
این دستور روز شنبه، دوم تیرماه، پس از آن صادر شد که کشورهایی که امسال شهروندان خود را به مراسم حج فرستاده بودند بیش از ۱۱۰۰ مورد مرگ و میر را گزارش کردند.
بیشتر این قربانیان به دلیل گرمای شدید تابستانی در عربستان سعودی جان خود را از دست داده‌اند؛ گرمایی که شبیه به داخل اجاق توصیف شده است.
پس از این گزارش‌ها، عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر، دستور تشکیل یک «واحد واکنش سریع» به ریاست مصطفی مدبولی را برای پیگیری مرگ زائران مصری صادر کرد.
بر اساس بیانیه کابینه مصر، نخست وزیر نیز دستور لغو مجوز شرکت‌های گردشگری و معرفی مدیران آنها به دادستان کل را صادر کرده است. همزمان جریمه‌هایی نیز به نفع خانواده‌های زائران جان باخته نیز صادر شد.
در بیانیه کابینه مصر تصریح شده که علت افزایش شمار مرگ و میر زائران مصری آن است که برخی شرکت‌ها «برنامه‌های حج را با استفاده از ویزای بازدید شخصی سازماندهی می‌کردند»، ویزایی که از مجاری رسمی صادر نمی‌شود و افراد به واسطه آن به شکل غیرقانونی به مکه رفته‌اند.
مجوزهای حج بر اساس سیستم سهمیه به کشورها اختصاص داده می‌شود و به صورت قرعه‌کشی بین افراد توزیع می‌شود.
با وجود این، به نوشته خبرگزاری فرانسه، حتی برای کسانی که می‌توانند مجوز حج را به دست آورند، هزینه‌های سنگین سفر آنها را ترغیب می‌کند تا بدون مجوز به حج بروند، هرچند در صورت دستگیری، خطر بازداشت و اخراج آنها را تهدید می‌کند.
این مسیر غیرمجاز که می‌تواند هزاران دلار صرفه‌جویی برای زائران داشته باشد، از سال ۲۰۱۹، زمانی که عربستان سعودی برای تسهیل ورود به این کشور، ویزای گردشگری عمومی را معرفی کرد، هر سال بیشتر محبوبیت یافته است.
بر اساس بیانیه کابینه مصر، امسال بیش از ۵۰ هزار مصری به طور رسمی به حج رفته‌اند. در این بیانیه شرکت‌های مسافرتی متهم شده‌اند که با ترتیب دادن سفرهای غیرمجاز حج، بدون ارائه خدمات کافی «باعث خستگی زائران ثبت نام نشده به دلیل گرمای شدید شده‌اند».
خبرگزاری فرانسه روز جمعه اعلام کرد که بر اساس بررسی بیانیه‌های رسمی و گزارش دیپلمات‌ها، شمار قربانیان حج امسال ۱۱۲۶ نفر بوده‌اند که بیش از نیمی از آنها از کشور مصر بودند.
دیپلمات‌های عرب به این خبرگزاری گفته‌اند که ۶۵۸ نفر از جان‌باختگان در حج امسال شهروندان مصر هستند که از این میزان ۶۳۰ نفر آنها زائرانی بودند که بدون ثبت نام به حج رفته بودند.
علاوه بر مصر، مرگ و میرهایی نیز در بین زائران اهل اردن، اندونزی، ایران، سنگال، تونس و منطقه خودمختار کردستان عراق تأیید شده است، اگرچه در بسیاری از موارد علت دقیق مرگ مشخص نیست.
رسانه‌های ایران اعلام کرده‌اند که از ابتدای حج تمتع تا پایان جمعه اول تیرماه ۱۴۰۲، در مجموع ۱۷ زائر که از ایران به عربستان رفته بودند جان خود را از دست داده‌اند.
در این بین شماری از زائران نیز مفقود شده‌اند و فیس‌بوک و دیگر شبکه‌های اجتماعی پر از عکس گمشدگان و درخواست‌هایی برای اطلاعات از آنهاست.
یک دیپلمات عرب اعلام کرده که مقامات اردنی در جست‌وجوی ۲۰ زائر گمشده هستند و۸۰ نفری که پیشتر گزارش شده بود گم شده‌اند، در بیمارستان‌ها پیدا شدند.
یک دیپلمات آسیایی نیز گفت که «حدود ۶۸ نفر» از هند کشته شده‌اند و بقیه گم شده‌اند.
مقامات سعودی پیشتر گفته بودند که ۱.۸ میلیون زائر امسال در حج شرکت کرده‌اند که ۱.۶ میلیون نفر آنها از کشورهای دیگر در این مراسم حضور داشته‌اند.
یک مطالعهٔ تحقیقی که ماه گذشته از سوی دولت عربستان سعودی منتشر شد، نشان می‌دهد که تاثیر تغییرات اقلیمی بر این کشور، به افزایش قابل‌توجه دما منجر شده است.
زمان حج با توجه به تقویم قمری اسلامی تعیین می‌شود و هر سال در تقویم میلادی به جلو حرکت می‌کند.
طی چند سال گذشته، مناسک عمدتا در فضای باز حج در تابستان سوزان عربستان سعودی برگزار شده و بنا بر گزارش‌ها زائران دمای هوای ۵۲ درجه سانتی‌گراد را نیز تجربه کرده‌اند.
