ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، گفت که قطع انتقال گاز طبیعی به اروپا از طریق خط لولهای که از اوکراین عبور میکند، شکست بزرگی برای ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، است.
آقای زلنسکی روز چهارشنبه ۱۲ دی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت، بیش از ۲۵ سال قبل که پوتین رئیس جمهوری روسیه شد، میزان انتقال گاز طبیعی از طریق اوکراین به اروپا سالانه بالغ بر ۱۳۰ میلیارد متر مکعب میشد.
وی ادامه داد: «این یکی از بزرگترین شکستهای مسکو است. از آنجا که روسیه از بازار انرژی به مثابه اسلحه استفاده میکند و میخواهد از شرکای خود باج بگیرد، یکی از پرسودترین و دردسترسترین بازارهای جغرافیایی خود را از دست داده است.»
اظهارات زلنسکی به دنبال آن بیان شده است که شرکت دولتی گاز پروم روسیه اعلام کرد به این دلیل که اوکراین حاضر به تمدید قرارداد با مسکو نیست، انتقال گاز از طریق این خط لوله را متوقف میکند.
عدم تمدید این قرارداد به معنای آن است که اوکراین از حق ترانزیت خود که سالانه ۸۰۰ میلیون دلار است، چشمپوشی میکند. روسیه نیز سالانه ۵ میلیارد دلار متضرر خواهد شد.
رئیس جمهوری اوکراین گفت که اکثر کشورهای اروپایی خودشان را با این تغییرات وفق دادهاند، و اکنون کییف و متحدانش باید «در طول این دوره تحول حوزه انرژی از مولداوی حمایت کنند». مولداوی هنوز برای تامین گاز خود تا حدی به روسیه وابسته است.
او همچنین عنوان کرد که اوکراین امیدوار است ایالات متحده صادرات گاز خود به اروپا را افزایش دهد و دونالد ترامپ، رئیس جمهور منخب ایالات متحده، نیز درباره احتمال این رخداد صحبت کرده است.
آقای زلنسکی گفت که هر چه شرکای واقعی اروپا گاز بیشتری به بازار ارائه کنند، وابستگی اروپا به گاز روسیه نیز زودتر به پایان خواهد رسید.
کییف پیش از این بارها اعلام کرده بود که قرارداد با روسیه را تمدید نخواهد کرد و از این رو انتظار توقف عملیات انتقال گاز روسیه به اروپا از طریق اوکراین میرفت.
از آنجا که بسیاری از کشورهای اروپایی پس از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین تلاش کردهاند که وابستگی خود به گاز روسیه را قطع دهند، به نظر نمیرسد که این تصمیم کییف عواقبی فوری برای اروپا داشته باشد.
با این حال اسلواکی، مجارستان، اتریش و چندین کشور حوزه بالکان تاکنون به وارادات گاز روسیه از طریق اوکراین ادامه بودند اگر چه در مقیاس کمتر.
صادرات گاز به اروپا از دوران اتحاد شوروی آغاز و در دو دهه اخیر افزایش یافت. قبل از شروع تهاجم نظامی به اوکراین حدود ۳۵ درصد از گاز مورد نیاز اروپا را روسیه تأمین میکرد. اما اکنون سهم روسیه در تأمین گاز مورد نیاز اروپا در مقایسه با آمریکا، قطر و نروژ به شدت کاهش یافته است.
آخرین قرارداد بین مسکو و کییف برای انتقال گاز از این مسیر پنج سال پیش تمدید شد و تاریخ انقضای آن آخرین روز دسامبر، سهشنبه ۱۱ دی ماه بود.