مرکز خدمات پژوهشی کنگره ایالات متحده در گزارشی تازه با عنوان «ایران: نگرانیها و واکنشهای سیاسی آمریکا» تاریخچهای موجز و در عین حال جامع از روابط دو کشور ایران و آمریکا در ۳۵ سال گذشته به دست داده است.
این گزارش را که در تاریخ ۳۰ ژوئن ۲۰۱۴ منتشر شده کنت کاتزمن، کارشناس امور خاورمیانه، در آمریکا نوشته است.
آقای کاتزمن در مقدمه گزارش خود بهروشنی اشاره کرده است که «یکی از اولویتها در خطمشی ایالات متحده در خاورمیانه همواره کاستن از تهدید احتمالی ایران برای مجموعه منافع آمریکا در این منطقه بوده است».
گزارش کنت کاتزمن که بیشک در میان سناتورهای آمریکایی و دستیارانشان خوانندگان فراوانی خواهد داشت در چندین سرفصل به مهمترین موضوعات جاری میان دو کشور و همچنین ساختار جمهوری اسلامی میپردازد.
در این گزارش، ساختار حکومت جمهوری اسلامی تشریح شده و تمامی نهادهای انتصابی و انتخابی از رهبری گرفته تا مجلس شورای اسلامی در متن و همین طور در قالب چندین نمودار و جدول معرفی شده است.
این گزارش همچنین حاوی صفحاتی درباره توانایی دفاعی جمهوری اسلامی و برنامههای تسلیحاتی از جمله موشکها و تسلیحات شیمیایی و بیولوژیکی است.
نویسنده از این بخش مربوط به تسلیحات به معرفی و تشریح سیاست خارجی جمهوری اسلامی میرسد و طبیعتا در چارچوب سیاست خارجی به حمایت این حکومت اسلامی از گروههای بهویژه شیعه در منطقه از جمله حزبالله لبنان میپردازد.
مناسبات ایران با کشورهای حوزه خلیج فارس و همین طور روابط و خطمشیاش در کشورهایی چون عراق و یمن و حمایتش از سوریه بهویژه در چند سال گذشته و در حین جنگ داخلی این کشور از دیگر موضوعاتی است که از چشم نویسنده این گزارش دور نمانده است.
اما حضور جمهوری اسلامی فقط در منطقه مد نظر نویسنده گزارش نبوده است، بلکه سعی کرده است به شکلی خلاصه و موجز به حضور ایران در آسیای مرکزی، جنوب آسیا، آفریقا و حتی آمریکای لاتین نیز بپردازد.
از جنوب آسیا افغانستان و از آفریقا سودان دو کشوری هستند که کنت کاتزمن بر آنها تمرکز کرده و به حضور ایران در آنها نگاه ویژه داشته است.
اما در بخش روابط دو کشور جمهوری اسلامی و ایالات متحده نگاه نویسنده گزارش، پس از تاریخی مختصر از گذشته، بیشتر متوجه فراز و نشیبهایی بوده که از آغاز دوره باراک اوباما در سال ۲۰۰۸ رخ داده است.
در این بخش از گزارش به «دست دوستی» اوباما به سوی حکومت ایران اشاره شده و به آغاز فشار و تحریمها برای کند کردن سرعت فعالیت اتمی ایران، گفتوگوی تلفنی تاریخی اوباما و حسن روحانی، و مذاکرات اتمی که هنوز در اتریش در جریان است میرسد.
در این گزارش همچنین کل تحریمهای یکجانبه ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی به طور خلاصه تشریح شده است.