«جنبش زنان ايران»، نامزد جايزه حقوق بشر سازمان ملل؟

نزديک به يک دهه پس از پر رنگ تر شدن نقش زنان ايران در رسانه های جهان به عنوان يکی از پايگاه های اجتماعی پيشبرد اصلاحات و تحول، اگر همه چيز بر وفق مراد مدافعان ايرانی برابری حقوق زن و مرد پيش برود، ممکن است به زودی بار ديگر زنان ايران در سطح بين المللی خبر ساز شوند.

تازه ترين تحول در اين زمينه اين است که کميته حقوق بشر «انجمن پژوهشگران ايران» که مرکز آن در پاريس است، جنبش زنان ايران را کانديدای جايزه امسال حقوق بشر سازمان ملل متحد کرده است.

رويا کاشفی، مسئول کميته حقوق بشر «انجمن پژوهشگران ايران» در گفت و گویی با راديو فردا در مورد اين جايزه و علل نامزد شدن جنبش زنان توضیح می دهد.

رادیو فردا: آیا تاکنون زنان ایرانی موفق به دریافت این جایزه شده اند؟

رویا کاشفی: اولين بار اين جايزه در سال ۱۹۶۸ به خانم دکتر مهرانگيز منوچهريان که اولين خانم سناتور در ايران نيز بود، به خاطر فعاليتی که برای بهبود وضعيت زنان در ايران کرده بود، اهدا شد.

امسال شصتمين سال اعلاميه جهانی حقوق بشر و چهلمين سال اين جايزه است که دهم دسامبر ۱۹۶۸ اولين بار اهدا شد و همچنين در آستانه سی امين سال حکومت اسلامی هستيم. به دليل مبارزاتی که به خصوص در دو یا سه سال گذشته در ايران انجام شده، فکر کرديم چقدر خوب است که امسال جنبش زنان ايران را برای شناخت و ارج گذاشتن به فعاليت هایی که انجام شده، نامزد دريافت اين جايزه کنيم.

وقتی می گوييد جايزه برای جنبش زنان ايران، اين مسئله فقط به زنان در داخل ايران مربوط می شود یا محدوديت مکانی وجود ندارد؟

ما به خصوص گفته ايم «جنبش زنان ايران»، به اين دليل که محدوديت جغرافيايی ندارد. همه ما برای بهبود وضعيت زنان در ايران فعاليت می کنيم، به همين دليل محدوده جغرافيايی تعيين نکرده ايم و فقط گفته ايم «جنبش زنان ايران»، که فعالان داخل و خارج کشور را با هم در بر می گيرد.

شما گفتيد جنبش زنان ايران را کانديدای دريافت اين جايزه کرده ايد. آيا امکان دارد که به يک جنبش، جايزه داده شود؟

بله سابقه داشته و مرتب تکرار شده است. در طول هفت باری که اين جايزه اهدا شده، اتفاق افتاده است که برای شناخت و ارج نهادن به فعاليت هايی که جنبش های خاص برای بهبود وضعيت حقوق بشر در کشور خودشان انجام داده اند، اين جايزه به جنبش ها نيز اهدا شده باشد.

اگر ممکن است در این زمینه مثالی بزنيد.

به عنوان مثال کميته بين المللی صليب سرخ، عفو بين الملل، جنبش زنان در تونس و همچنين در سال ۱۹۹۸، اين جايزه به افتخار و احترام تمام مدافعين حقوق بشر در دنيا اعلام شد.

کميته حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل، که مسئول اجرای اين کار هستند و در تاريخ ۱۰ دسامبر که سالگرد اعلاميه جهانی حقوق بشر است مراسم آن برگزار می شود، اين کار را مرتب انجام داده اند.

چه کسی مأموريت خواهد داشت که اين جايزه را از طرف جنبش زنان ايران، دريافت کند؟

وقتی جنبش مطرح است و شخص خاصی مشخص نشده، لازم نيست که حتما يک نفر برای دريافت جايزه آنجا باشد. در مراسمی که برگزار می شود و در کارهای مطبوعاتی و تبليغاتی که هر سال سازمان ملل در مورد اين جايزه انجام می دهد، مطرح می شود که اين جايزه به يک جنبش اهدا می گردد. بنابراين لازم نيست شخصی به عنوان نماينده، اين جايزه را بگيرد. اين مسئله نيز سابقه دارد.

می توانید در مورد نحوه نامزد کردن جنبش زنان توضیح دهید؟

در مرحله اول، وقت بسيار کوتاه است. ۱۴ ژوييه که ۲۳ تير می شود، آخرين روزی است که می شود فرمی که روی سايت سازمان ملل قرار دارد، پر کرد و برای آنها فرستاد. (در فاصله تهيه اين گزارش، اين مهلت تا ۳۱ ژوئيه برابر با ۱۰ مردادماه تمديد شد.)

يک فرم دو صفحه ای است که بايد اسم و مشخصات کسی که نامزد می کند و اسم و مشخصات جنبش يا فردی که نامزد می شود در اين دو صفحه نوشته شود و فرم به انگليسی بايد پر شود. ما اين فرم را به عنوان انجمن پژوهشگران ايران پر کرده و به سازمان ملل فرستاده ايم. اکنون نيز به عنوان هماهنگ کننده در تلاشيم که همه اين فرم را پر کنند.

روی سايت خودمان به اين فرم لينک گذاشته ايم که اگر کسی نتواند در سايت سازمان ملل آن را پيدا کند، راحت تر باشد. متن پيشنهادی هم که به انگليسی بايد نوشته شود، گذاشته ايم. بنابر اين افراد فقط بايد اسم و مشخصاتی را که سازمان ملل خواسته است، پر کنند. زيرا بايد يک فرد يا يک سازمان حقيقی، اين کار را انجام دهد. آدرس سايت ما www.aciiran.com است، ما در سايت خود، صفحه ای را قرار داده ايم که هم اطلاعيه ها و هم راهنمای پر کردن اين فرم در آن وجود دارد. در ضمن ما اين وظيفه را هم خودمان قبول کرده ايم که اگر کسی نمی خواهد يا نمی تواند اين فرم را خودش پر کند، جزييات شخصی اش را بدهد و ما اين فرم را پر می کنیم و قبل از تکميل، برای شخص مورد نظرمی فرستيم تا تأييد کند و بعد به سازمان ملل می فرستيم. اين فرم از طرف انجمن، فقط يک بار فرستاده شده است و از اين به بعد هر کس اين فرم را پر کند، به اسم و مشخصات آن نهاد، سازمان، گروه يا آن فرد فرستاده خواهد شد.

چرا انجمن پژوهشگران ايران، به جای معرفی يک فرد، يک جنبش را برای جايزه حقوق بشر سازمان ملل نامزد کرده است؟

حمايت بين المللی از فعاليت های زنان در ايران کم نيست، ولی نحوه و متنی که در حمايت از آنها نوشته می شود، به دليل عواقبی که در ايران دارد، بسيار حساس است. در ايران افراد شايسته بسياری هستند که می توانند نامزد دريافت اين جايزه باشند، ولی ما تصميم گرفتيم به جای فرد، کل جنبش را نامزد کنيم که اين حمايت و شناخت بين المللی، برای يک فرد عواقبی نداشته باشد.

«گزارش ويژه هفته» را هر دوشنبه می توانید بعد از خبرهای ساعت نوزده و سی دقيقه از راديو فردا بشنويد و تکرار آن را پس از خبرهای نيم بامداد سه شنبه در مجله نيمه شب و بار ديگر پس از خبرهای ساعت سيزده در مجله نيمروزی سه شنبه ها.

در اين رشته گزارش ها، همکاران و گزارشگران راديو فردا از مرز رويدادهای روز عبور می کنند و به بررسی تحليلی مسائلی می پردازند که از جمله در حوزه های سياسی، اجتماعی، فرهنگی، زيست محيطی، ورزشی و غيره، در اين يا در آن حد، خبرساز شده اند.