صدها هزار نفر در نماز جمعه اين هفته تهران، به امامت اکبر هاشمی رفسنجانی، رئيس مجلس خبرگان رهبری و مجمع تشخيص مصلحت نظام، شرکت کردند.
بسياری از شرکتکنندگان در اين مراسم، که از هواداران اصلاحطلبان بودند، شعارهايی نيز سر دادند.
بر اساس گزارش خبرگزاریهای خارجی، نيروهای بسيج و امنيتی در برخی از نقاط، شرکتکنندگان در نماز جمعه را مورد ضرب و شتم قرار دادند و به سوی آنها گاز اشکآور شليک کرداند.
نيما پورنيک، روزنامهنگار در تهران، که در مراسم نماز جمعه اين هفته شرکت کرده بود، درباره مشاهدات و ارزيابی خود از رويدادهای روز جمعه به راديو فردا میگويد:
بهترين تحليل، تصوير است و من فکر میکنم بيان آن تصاويری که هر بيننده و خبرنگاری در نماز جمعه تهران میديد، به تنهايی میتواند تحليل کاملی باشد.
من از ساعت ۱۱ صبح به طرف دانشگاه تهران رفتم، ولی مردم با اينکه می دانستند به داخل دانشگاه راهشان نمیدهند و فقط افراد خود را داخل زمين چمن دانشگاه تهران میپذيرند، از خيلی زودتر آمده بودند.
مردم با شور و شعف تمام خيابانهای اطراف دانشگاه از جمله خيابانهای طالقانی، فلسطين و بلوار کشاورز را پر کرده بودند. در نظر داشته باشيد جماعت بيشتر ايستاده بودند و به رسم سنت جانمازها را پهن نکرده بودند، چون در اين صورت جمعيت به نواحی بسيار دورتری کشيده میشد.
نکته ديگر اينکه خيلیهايی که در نماز جمعه شرکت کردند، شايد تا به حال نماز جمعه نيامده بودند و يا آن را از سالها پيش ترک کرده بودند. آمدن اين افراد کاملاً فضا را تغيير داده بود و نماز جمعه ديگر آن تريبون رسمی هميشگی نبود.
مردم شعارهايی میدادند که به نوعی، عليه شعارهای رسمی بود که از تريبون پخش میشد. شعارها بسيار عجيب و غريب بودند. به عنوان مثال، شعار «مرگ بر آمريکا» از تريبون رسمی با «مرگ بر روسيه» مردم پاسخ میگرفت يا شعار «خونی که در رگ ماست، هديه به رهبر ماست» با شعار «خونی که در رگ ماست، هديه به ملت ماست» و «ما اهل کوفه نيستيم، علی تنها بماند» با شعار «ما اهل کوفه نيستيم، پول بگيريم بايستيم» واقعاً جالب بود که ملت با سرعت اين شعارها را میساختند.
رادیو فردا: برخی گزارشها حاکی از اين بود که درگيریهايی هم روی داده است. آيا بعد از نماز جمعه بازداشتهايی صورت گرفت؟
ممکن است بازداشتهايی صورت گرفته باشد. گرچه من کتک زدن مردم را ديدم، ولی بازداشت کسی را نديدم. درگيریهايی به وجود آمد و پليس هم در گرمای بالای ۴۰ درجه تهران از گاز اشکآور استفاده کرد که خفقانآور بود.
به نظر شما، وضعيت اصلاحطلبان بعد از سخنرانی آقای هاشمی در نماز جمعه تهران چگونه خواهد بود؟
من فکر میکنم يک بلوک جديد اصلاحطلبی در حال شکل گرفتن است، يعنی همان جبههای که آقای موسوی مطرح کرد، اکنون به شکل غريزی و به شدت متراکم در حال شکل گرفتن است. اين جبهه شامل تمام اقشار ملت ايران از هر طبقه و با هر عقيدهای است و به تدريج کسانی به اين جبهه میپيوندند که فکر نمیکرديم اين کار را انجام دهند.
آمدن آقای هاشمی به اين سمت و صحبتهايی با اين صراحت که از ايشان بعيد بود، باعث میشود عده ديگری که تا به حال سکوت کرده بودند و از ابراز نظر خود ترس داشتند، به اين جبهه بپيوندند و شاهد باشيم که از طرف علمای قم اعتراضات بلندی مطرح شود.
به نظر من، نماز جمعه اين هفته تهران يک نقطه عطف بود و به رغم اين همه هجمه و توليد ترس از طرف صدا و سيما و پليس، اين جمعيت کثير نشان داد اگر فرصتی داشته باشد، حتماً حضور خود را نشان خواهد داد.
شخصيتهايی که در نماز جمعه شرکت کرده بودند و کسانی که جزو مغضوبين هستند و يا کسانی که از جبهه اصولگرايان کناره گرفتهاند، ممکن است به اين جبهه جديد بپيوندند؟
حتماً اين طور خواهد بود. حتی از جبهه اصولگرايان هم کسانی هستند که به تدريج سنگهای خود را وا میکنند، چون آقای احمدینژاد نشان داده است که هيچ سر سازگاری با همان جريان معتدل اصولگرا هم نخواهد داشت.