وزارت خارجه ایران، روز شنبه نامه محمدجواد ظریف به فدریکا موگرینی را منتشر کرد که در آن ایران با یادآوری «پایبندی کامل» به تعهدات برجام، خواستار تشکیل کمیسیون مشترک برجام برای رسیدگی به «تمدید قانون تحریمهای ایران» توسط آمریکا شده است.
بر پایه گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، به نقل از ادارهکل دیپلماسی وزارت خارجه ایران، آقای ظریف در این نامه بر «چند جانبه بودن» توافق هستهای و «ماهیت متقابل» تعهدات مندرج در آن تأکید کرده و گفته است که «حفظ تمامیت و انسجام برجام، و پایداری آن مستلزم توجه همه طرفهای برجام نسبت به تداوم اجرای مفاد آن از سوی همه اعضاست».
او در ادامه از مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به عنوان مسئول هماهنگی کمیسیون مشترک برجام، خواسته است که با اطلاعرسانی به کلیه طرفهای برجام، «تمهیدات لازم برای برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام و نیز کارگروه تحریمهای کمیسیون مشترک جهت رسیدگی به اقدام اخیر آمریکا را اتخاذ کند».
آقای ظریف پیشتر در روز پنجشنبه ۲۳ آذر به خبرگزاری خانه ملت گفته بود که «تاکنون دوبار» درباره «بدعهدی آمریکا» در برجام به فدریکا موگرینی، رئیس کمیسیون مشترک برجام، نامه نوشته و بر اساس دستور حسن روحانی بار دیگر خواستار مطرح شدن تمدید قانون تحریمهای ایران در این کمیسیون خواهد شد.
آقای ظریف افزوده بود که یکی از این نامهها منجر به تشکیل کمیسیون مشترک در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل شده و نامه دیگر نیز بعد از مصوبه مجلس نمایندگان آمریکا علیه ایران ارسال شده است. گرچه در اظهارات مشخص نیست کدام مصوبه مجلس نمایندگان آمریکا مد نظر است.
مجلس نمایندگان آمریکا در هفتههای گذشته، یک بار مصوبهای را برای ممنوعیت فروش هواپیما به ایران به تصویب رساند و پس از آن تمدید ۱۰ ساله قانون تحریمهای ایران را با تنها یک رأی مخالف از تصویب گذراند.
مصوبه اخیر در سنای آمریکا هم با ۹۹ رأی موافق به تصویب رسید و از ۱۰۰ عضو سنا تنها برنی سندرز در رأیگیری حضور نداشت.
این مصوبه که بدون مخالفت یا امضای باراک اوباما به صورت قانون درآمده، واکنشهای بسیاری را در ایران برانگیخت و در نهایت یک روز پس از جلسه روز چهارشنبه هیئت ایرانی نظارت بر برجام، حسن روحانی رئیسجمهور، در نامهای وزارت خارجه ایران را موظف به پیگیری موضوع با استفاده از سازوکارهای پیشبینی شده در برجام کرد.
پس از اجرایی شدن توافق هستهای در دی ماه سال گذشته، اعلام شد که کمیسیون مشترکی مرکب از ایران و کشورهای ۵+۱ با هدایت و هماهنگی رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا به «مراقبت و نظارت اجرای کامل و مؤثر برجام» ادامه خواهد داد.
از زمان اجرایی شدن برجام، این کمیسیون مشترک تاکنون چند بار تشکیل جلسه داده که عمده مطالب مورد بررسی در آن موضوع فروش آب سنگین ایران، موضوع مشکلات بانکهای اروپایی برای مشارکت در ایران و همچنین طرح «پنج، شش پرونده جدی» از سوی ایران درباره «زیر پا گذاشته شدن روح برجام» توسط آمریکا بوده است.
علاوه بر تمدید تحریمهای ایران در کنگره آمریکا، موضع رئیسجمهور ایالات متحده در تبلیغات انتخاباتیاش در مورد تجدید مذاکرات بر سر برجام، آینده توافق هستهای را در هالهای از ابهام قرار داده است.
مسئولان ایرانی از جمله حسن روحانی، رئیسجمهور، میگویند که برجام توافقی چندجانبه است و نباید گذاشت یک طرف به میل خود آن را تضعیف کند.
وزیران خارجه اتحادیه اروپا هم به تازگی در موضع مشترکی بر حمایت از توافق هستهای با ایران تأکید کردهاند و فدریکا موگرینی، رئیس سیاست خارجی این اتحادیه هشدار داده که نمیتوان برجام را به صورت یکجانبه لغو کرد.