رینهارد میتچک، مدیر عامل پروژه خط لوله نابوکو، در تازه‌ترین اظهارات خود در دیدار با خبرنگاران در باکو اظهار داشت که اجرای پروژه نابوکو به تاخیر انداخته شده و به سال ۲۰۱۳ موکول شده است.
به گفته وی، در حال حاضر مذاکرات پیرامون عقد قرارداد فروش گاز توسط کشورهای تأمین‌کننده گاز از یک سو و همچنین متقاعد کردن سهامدران این پروژه برای اختصاص سرمایه از سوی دیگر ادامه دارد. وی اشاره‌ای به پیشرفت محسوسی در روند مذاکرات پیرامون این دو مسئله نکرد.
پیش از این اعلام شده بود که آغاز اجرای پروژه «نابوکو» برای سال ۲۰۱۲ در نظر گرفته شده و در سال ۲۰۱۵ ترانزیت گاز ترکمنستان، آذربایجان و عراق توسط این خط لوله آغاز خواهد شد.
رینهارد میتچک، مدیر عامل پروژه خط لوله نابوکواما آقای میتچک می‌گوید که احتمالاً در سال ۲۰۱۷ ترانزیت گاز با یک چهارم ظرفیت خط لوله، یعنی هشت میلیارد متر مکعب گاز در سال شروع خواهد شد و رفته رفته با جذب منابع گازی بیشتر به ۳۱ میلیارد متر مکعب در سال خواهد رسید.
اروپا امیدوار است که با عملیاتی شدن پروژه نابوکو، انحصار روسیه در صادرات گاز به اروپا خواهد شکست و کشورهای تأمین‌کننده گاز نیز امیدوارند که با تنوع بخشیدن به مسیرهای ترانزیت گاز موقعیت استراتژیک خود در منطقه را محکم‌تر خواهند کرد، قدرت چانه‌زنی بر سر قیمت منابع انرژی خود را افزایش خواهند داد و امنیت صادرات منابع هیدروکربوری خود را بالا خواهند برد.
آینور قاسم اوا، «رئیس بخش آسیای میانه و اروپا» در خبرگزاری ترند آذربایجان در گفت‌وگو با رادیو فردا می‌گوید: «شانس عملاتی شدن نابوکو رفته رفته کاهش می‌یابد». به گفته وی، تزریق گاز ترکمنستان به نابوکو مستلزم ساخت خط لوله ترانس خزر است، چیزی که عملاً بدون تعیین رژیم حقوقی دریای خزر و اختلاف آذربایجان و ترکمنستان بر سر میدان گازی کپز (سردار) در اراضی آبی مورد مناقشه دو طرف، هیچ شرکتی ریسک سرمایه‌گذاری برای کشیدن خط لوله از شرق خزر به ساحل آذربایجان را نمی‌پذرید.
خانم قاسم اوا در ادامه می‌گوید، موضع ترکمنستان این است که گاز را در مرز تحویل دهد، یعنی تعهدی به احداث خط لوله ترانس خزر ندارد. «آذربایجان تا سال ۲۰۱۷ به شرط اینکه فاز دوم میدان گازی شاه دنیز را عملیاتی کند و قرارداد فروش گاز جدیدی نبندد، تنها هشت میلیارد متر مکعب گاز می‌تواند برای تزریق به نابوکو اختصاص دهد. روسیه به تازگی قیمت گاز وراداتی از آذربایجان را تا بیش از قیمت متوسط جهانی گاز بالا برده و انگیزه آذربایجان برای نگاه به بازار اروپا را کاهش داده است. ترکمنستان هم بیشتر مایل است که گاز خود را به ایران، روسیه، چین و کشورهای آسیای جنوبی بفروشد، اخیراً روسیه قیمت گاز وارداتی از ترکمنستان را از ۱۰۰ دلار به بیش از ۲۲۰ دلار برای هر یک هزار متر مکعب افزایش داده است».
قرارداد احداث خط لوله سه هزار و ۳۰۰ کیلومتری نابوکو در تابستان ۲۰۰۹ در هتل «ریسکوس» آنکارا به امضای پنج کشور مسیر تراتزیت آن رسیده بود. مراسم امضای قرارداد که در مراسم پر طمطراقی با حضور ۲۰ کشور و رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا، به امضای پنج کشور ترکیه، بلغارستان، رومانی، مجارستان و اتریش رسیده بود، هم اکنون با افزایش هزینه‌های احداث آن تا دو برابر در هاله‌ای از ابهام مانده است.
پیش‌بینی هزینه این خط لوله سه هزار و ۳۰۰ کیلومتری که در سال ۲۰۰۹ تا هفت میلیارد و ۹۰۰ میلیون یورو بر آورده شده بود، به خاطر افزایش قیمت آهن و مواد ساختمانی هم اکنون تا ۱۲ میلیارد یورو افزایش یافته است.
خانم قاسم اوا می‌گوید، مناقشه قره‌باغ کوهستانی میان آذربایجان و ارمنستان نیز مشکل مضاعفی برای امنیت این پروژه و جذب سرمایه آن است.
ذخاير ايران بعد از روسيه دارای بيشترين حجم گاز در جهان بوده و ۱۶ درصد از منابع گازی جهان (حدود ۳۰ تریلیون متر مکعب) در اختيار ايران است، با این همه، آقای میتچک طی اظهارات صریحی چندین بار گفته است که تا زمانی که معضل هسته‌ای ایران حل نشود، راهی برای مشارکت ایران در نابوکو وجود ندارد.
صادرات گاز ایران، نه تنها از طریق نابوکو که زمانی به عنوان اصلی‌ترین منبع تغذیه این خط لوله به حساب می‌آمد، منتفی شده است، بلکه اخیراً مذاکرات پیرامون احداث خط لوله ترکمنستان- افغانستان- پاکستان- هند موسوم به «تاپی» نیز آغاز شده و این خط لوله قرار است جایگزین خط لوله ایران- پاکستان- هند موسوم به «خط لوله صلح» شود.
بانک توسعه آسیا نیز تأمین قسمتی از هزینه این خط لوله یک هزار و ۷۰۰ کیلومتری با ظرفیت ترانزیت سالانه ۳۳ میلیارد متر مکعب گاز را بر عهده گرفته است.
هفته گذشته، وزاری خارجه چهار کشور شرکت‌کننده در پروژه خط لوله «تاپی» برای هشتمین بار گردهم آمدند و قرار شد قرارداد احداث خط لوله در اواخر ماه جولای سال جاری به امضای رؤسای جمهوری چهار کشور برسد.
«شبونتی رای دادوال»، کارشناس انستیتوی تحلیل و مطالعات دفاعی دهلی نو، در مقاله‌ای که در سایت رسمی این انیستیتو منتشر شده است، می‌گوید که با توجه به عدم امنیت در افغانستان و پاکستان، خصوصاً شدت یافتن انگیزه القاعده برای انتقام از مرگ بن‌لادن به دست کماندوهای امریکایی چشم‌انداز این پروژه در هاله‌ای از ابهام است.
به گفته وی، ترکمنستان که قرارداد افزایش صادرات گاز به ایران و چین (مجموعاً ۵۰ میلیارد متر مکعب در سال) را امضا کرده است و بزرگترین صادرکننده گاز به روسیه است، اینکه بتواند گاز اضافی برای تزریق به «تاپی» را داشته باشد، زیر سؤال است.
معضل دیگر در عملیاتی شدن خط لوله «تاپی» عدم تفاهم کشورهای وارد کننده گاز با ترکمنستان بر سر قیمت وارداتی گاز است.
به گفته رای دادوال، اگرچه سرنوشت «تاپی» در هاله‌ای از ابهام است، با اینهمه، آنچه که قطعی است منتفی شدن پروژه خط لوله ایران- پاکستان- هند است که شاید این سرنوشت در انتظار پروژه «تاپی» هم باشد.
به گفته وی، در حال حاضر مذاکرات پیرامون عقد قرارداد فروش گاز توسط کشورهای تأمین‌کننده گاز از یک سو و همچنین متقاعد کردن سهامدران این پروژه برای اختصاص سرمایه از سوی دیگر ادامه دارد. وی اشاره‌ای به پیشرفت محسوسی در روند مذاکرات پیرامون این دو مسئله نکرد.
پیش از این اعلام شده بود که آغاز اجرای پروژه «نابوکو» برای سال ۲۰۱۲ در نظر گرفته شده و در سال ۲۰۱۵ ترانزیت گاز ترکمنستان، آذربایجان و عراق توسط این خط لوله آغاز خواهد شد.
اروپا امیدوار است که با عملیاتی شدن پروژه نابوکو، انحصار روسیه در صادرات گاز به اروپا خواهد شکست و کشورهای تأمین‌کننده گاز نیز امیدوارند که با تنوع بخشیدن به مسیرهای ترانزیت گاز موقعیت استراتژیک خود در منطقه را محکم‌تر خواهند کرد، قدرت چانه‌زنی بر سر قیمت منابع انرژی خود را افزایش خواهند داد و امنیت صادرات منابع هیدروکربوری خود را بالا خواهند برد.
آینور قاسم اوا، «رئیس بخش آسیای میانه و اروپا» در خبرگزاری ترند آذربایجان در گفت‌وگو با رادیو فردا می‌گوید: «شانس عملاتی شدن نابوکو رفته رفته کاهش می‌یابد». به گفته وی، تزریق گاز ترکمنستان به نابوکو مستلزم ساخت خط لوله ترانس خزر است، چیزی که عملاً بدون تعیین رژیم حقوقی دریای خزر و اختلاف آذربایجان و ترکمنستان بر سر میدان گازی کپز (سردار) در اراضی آبی مورد مناقشه دو طرف، هیچ شرکتی ریسک سرمایه‌گذاری برای کشیدن خط لوله از شرق خزر به ساحل آذربایجان را نمی‌پذرید.
خانم قاسم اوا در ادامه می‌گوید، موضع ترکمنستان این است که گاز را در مرز تحویل دهد، یعنی تعهدی به احداث خط لوله ترانس خزر ندارد. «آذربایجان تا سال ۲۰۱۷ به شرط اینکه فاز دوم میدان گازی شاه دنیز را عملیاتی کند و قرارداد فروش گاز جدیدی نبندد، تنها هشت میلیارد متر مکعب گاز می‌تواند برای تزریق به نابوکو اختصاص دهد. روسیه به تازگی قیمت گاز وراداتی از آذربایجان را تا بیش از قیمت متوسط جهانی گاز بالا برده و انگیزه آذربایجان برای نگاه به بازار اروپا را کاهش داده است. ترکمنستان هم بیشتر مایل است که گاز خود را به ایران، روسیه، چین و کشورهای آسیای جنوبی بفروشد، اخیراً روسیه قیمت گاز وارداتی از ترکمنستان را از ۱۰۰ دلار به بیش از ۲۲۰ دلار برای هر یک هزار متر مکعب افزایش داده است».
قرارداد احداث خط لوله سه هزار و ۳۰۰ کیلومتری نابوکو در تابستان ۲۰۰۹ در هتل «ریسکوس» آنکارا به امضای پنج کشور مسیر تراتزیت آن رسیده بود. مراسم امضای قرارداد که در مراسم پر طمطراقی با حضور ۲۰ کشور و رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا، به امضای پنج کشور ترکیه، بلغارستان، رومانی، مجارستان و اتریش رسیده بود، هم اکنون با افزایش هزینه‌های احداث آن تا دو برابر در هاله‌ای از ابهام مانده است.
پیش‌بینی هزینه این خط لوله سه هزار و ۳۰۰ کیلومتری که در سال ۲۰۰۹ تا هفت میلیارد و ۹۰۰ میلیون یورو بر آورده شده بود، به خاطر افزایش قیمت آهن و مواد ساختمانی هم اکنون تا ۱۲ میلیارد یورو افزایش یافته است.
خانم قاسم اوا می‌گوید، مناقشه قره‌باغ کوهستانی میان آذربایجان و ارمنستان نیز مشکل مضاعفی برای امنیت این پروژه و جذب سرمایه آن است.
ذخاير ايران بعد از روسيه دارای بيشترين حجم گاز در جهان بوده و ۱۶ درصد از منابع گازی جهان (حدود ۳۰ تریلیون متر مکعب) در اختيار ايران است، با این همه، آقای میتچک طی اظهارات صریحی چندین بار گفته است که تا زمانی که معضل هسته‌ای ایران حل نشود، راهی برای مشارکت ایران در نابوکو وجود ندارد.
صادرات گاز ایران، نه تنها از طریق نابوکو که زمانی به عنوان اصلی‌ترین منبع تغذیه این خط لوله به حساب می‌آمد، منتفی شده است، بلکه اخیراً مذاکرات پیرامون احداث خط لوله ترکمنستان- افغانستان- پاکستان- هند موسوم به «تاپی» نیز آغاز شده و این خط لوله قرار است جایگزین خط لوله ایران- پاکستان- هند موسوم به «خط لوله صلح» شود.
بانک توسعه آسیا نیز تأمین قسمتی از هزینه این خط لوله یک هزار و ۷۰۰ کیلومتری با ظرفیت ترانزیت سالانه ۳۳ میلیارد متر مکعب گاز را بر عهده گرفته است.
هفته گذشته، وزاری خارجه چهار کشور شرکت‌کننده در پروژه خط لوله «تاپی» برای هشتمین بار گردهم آمدند و قرار شد قرارداد احداث خط لوله در اواخر ماه جولای سال جاری به امضای رؤسای جمهوری چهار کشور برسد.
«شبونتی رای دادوال»، کارشناس انستیتوی تحلیل و مطالعات دفاعی دهلی نو، در مقاله‌ای که در سایت رسمی این انیستیتو منتشر شده است، می‌گوید که با توجه به عدم امنیت در افغانستان و پاکستان، خصوصاً شدت یافتن انگیزه القاعده برای انتقام از مرگ بن‌لادن به دست کماندوهای امریکایی چشم‌انداز این پروژه در هاله‌ای از ابهام است.
به گفته وی، ترکمنستان که قرارداد افزایش صادرات گاز به ایران و چین (مجموعاً ۵۰ میلیارد متر مکعب در سال) را امضا کرده است و بزرگترین صادرکننده گاز به روسیه است، اینکه بتواند گاز اضافی برای تزریق به «تاپی» را داشته باشد، زیر سؤال است.
معضل دیگر در عملیاتی شدن خط لوله «تاپی» عدم تفاهم کشورهای وارد کننده گاز با ترکمنستان بر سر قیمت وارداتی گاز است.
به گفته رای دادوال، اگرچه سرنوشت «تاپی» در هاله‌ای از ابهام است، با اینهمه، آنچه که قطعی است منتفی شدن پروژه خط لوله ایران- پاکستان- هند است که شاید این سرنوشت در انتظار پروژه «تاپی» هم باشد.
