آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارشی اعلام کرد ایران نیمی از دستگاههای پیشرفتهٔ غنیسازی اورانیوم را در سایت زیرزمینی فردو نصب کرده است که پیشتر خبر آن را اعلام کرده بود، اما هنوز آنها را راهاندازی نکرده است.
آژانس در این گزارش که خبرگزاری رویترز میگوید یک نسخه از آن را رویت کرده است، اعلام کرده که ایران چهار آبشار از هشت آبشار جدید سانتریفوژها از نوع آیآر-۶ را در فردو نصب کرده اما مشخص نیست چه زمانی اورانیوم به آنها تزریق میکند.
ایران دو هفته پیش به آژانس بینالمللی انرژی اتمی اطلاع داده بود که قصد دارد با افزودن هشت آبشار جدید از سانتریفوژهای نوع آیآر-۶ به سایت فردو، ظرفیت غنیسازی خود را در این پایگاه زیرزمینی به سرعت افزایش دهد.
آژانس ظرف دو روز تأیید کرد که ایران تا روز ۲۲ خرداد دو آبشار جدید از سانتریفوژهای آیآر-۶ را در واحد یک تکمیل کرده است.
در این گزارش آژانس تایید کرده بود که «ایران در روزهای ۲۰ و ۲۱ خرداد به آن اطلاع داده است که هشت آبشار حاوی ۱۷۴ سانتریفوژ آیآر-۶ را طی سه تا چهار هفته آینده در واحد ۱ تأسیسات غنیسازی فردو نصب خواهد کرد».
آیآر-۶ یکی از پیشرفتهترین مدلهای سانتریفوژ در تاسیسات هستهای ایران است.
اکنون آژانس میگوید «تهران هنوز اعلام نکرده است چه زمانی تزریق گاز هگزافلوراید اورانیوم را به هر یک از آبشارهای واحد ۱ آغاز خواهد کرد و نیز سطح غنیسازی مورد نظر خود را تعیین نکرده است».
دیپلماتها میگویند نصب سانتریفوژهای جدید از نوع آیآر-۶ پاسخ به قطعنامهای است که شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در روز ۱۶ خرداد علیه ایران صادر کرد. این قطعنامه خواستار افزایش همکاری تهران با آژانس و لغو محدودیتهای اخیر تهران برای بازرسان شده است.
شورای حکام آژانس در قطعنامه خود از جمهوری اسلامی ایران خواست که «بیدرنگ» به پرسشهای بازرسان درباره منشاء ذرات اورانیوم کشفشده در سایتهای اعلامنشده خود پاسخ دهد.
ایران در گذشته به قطعنامههای شورای حکام واکنش نشان داده بود و بهدنبال تصویب قطعنامه قبلی شورای حکام در سال ۲۰۲۲، سطح غنیسازی اورانیوم را به ۶۰ درصد رساند که به سطح مواد لازم برای تولید سلاح اتمی نزدیک است.
قطعنامه شورای حکام علیه ایران در ۱۶ خرداد با ۲۰ رای مثبت تصویب شد. دو کشور چین و روسیه با این قطعنامه مخالفت کردند و ۱۲ کشور نیز به آن رای ممتنع دادند.
این قطعنامه حضور بازرسان مجرب آژانس در بازرسیها از فعالیت هستهای ایران را «حیاتی» دانسته و از تهران میخواهد که ممنوعیت فعالیت این بازرسان را لغو کند.
مقامات وزارت خارجه جمهوری اسلامی تصویب این قطعنامه را اقدامی «غیر سازنده» دانستند و سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران نیز گفته بود که جمهوری اسلامی در مقابل «فشار» کوتاه نخواهد آمد.