عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران، روز شنبه ۲۶ اسفند در نشست خبری پایان سال خود در پاسخ به پرسشی دربارهٔ بازداشتشدگان محیط زیستی گفت: «دربارهٔ افراد بازداشتشده، ما هم اطلاعات دقیقی نداریم».
این مقام مسئول همچنین در مورد آن بخش از حکومت که اقدام به بازداشت فعالان محیطزیست کرده و در مورد این بازداشتها شفافسازی نمیکند، گفت: «متأسفانه یک طرف ما قدرت دارد و اهل گفتوگو هم نیست».
او افزود: «آقای رئیسجمهور گروه چهارنفرهای را برای پیگیری گذاشتهاند که در حال مذاکره هستند و ما هم به اندازه شما اطلاعات داریم و باید ببینیم چه میشود و امیدواریم هر چه سریعتر تعیین تکلیف شوند. اگر واقعاً مقصری بینشان هست هر چه سریعتر مشخص شود و بقیه آزاد شوند».
هم اکنون هومن جوکار، مدیر پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی، طاهر قدیریان، سام رجبی، امیرحسین خالقی و نیلوفر بیانی، فعالان محیط زیست و سپیده کاشانی همسر هومن جوکار و مشاور سابق برنامه محیطزیست سازمان ملل متحد، به اتهام «جاسوسی» در بازداشت بهسر میبرند.
بازداشتشده دیگر، کاووس سیدامامی، شهروند ایرانی-کانادایی، استاد دانشگاه و از فعالان محیط زیست ایران، بود که دو هفته پس از بازداشت در زندان جان باخت.
علاوه بر این افراد، سایت تابناک نیز خبر داده است سه تن از «اعضای مؤسسه حافظان طبیعت لاوردین» هرمزگان اواخر بهمنماه توسط «یک نهاد امنیتی» در بندر لنگه بازداشت و بدون تفهیم اتهام به مکان نامعلومی منتقل شدهاند. در مورد وضعیت این افراد خبر دیگری منتشر نشده است.
در ادامه روند بازداشت فعالان محیط زیست، حسن راغ، عارف زارع، حسن زارع، عبدالرضا کوهپایه و علیرضا فرهادزاده نیز در هفتههای اخیر بازداشت شدهاند.
گزارشهای دیگری که روز ۲۲ اسفند از ایران مخابره شده حاکی است که خانواده فعالان محیط زیستی بازداشت شده به زندان اوین مراجعه کردند اما به خانوادهها گفته شده که بازداشتشدگان همچنان «ممنوعالملاقات هستند و تا پنجم فروردین نیز قرار بازجویی» تمدید شده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، عیسی کلانتری روز شنبه در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران در مورد وضعیت و علت بازداشت هومن جوکار، مدیر پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی، گفت که «البته پروژه یوز به این دلیل متوقف نشده است».
وی در پاسخ به این سؤال که «چرا فعال محیط زیست به سرنوشت هومن جوکار دچار میشود و رئیس سازمان محیط زیست میگوید اطلاعات نداریم»، گفت: «من حرفهای شما را کاملاً قبول دارم. اتفاقاتی که میافتد بخشی به خاطر این است که با اطلاعات خیلی کم میخواهیم بگوییم حق با ماست».
او ادامه داد: «آقای رئیسجمهور چهار وزیرش را برای پیگیری پرونده گذاشته اما به جایی رسیده است؟ من نمیتوانم واقعاً بگویم اینها مقصر هستند یا نیستند. آقای هومن جوکار که من چند باری دیدمش اصلاً به نظر نمیرسد اطلاعات اولیه سیاسی داشته باشد و این دوربینهای ما هم از فاصله بیست متری یوزپلنگ و شتر را نمیتواند تشخیص بدهد».
وی تصریح کرد: «متأسفانه یک طرف ما قدرت دارد و اهل گفتوگو هم نیست و فشارهایشان را هم تحمل میکنیم. مسئله آب که مسئله پنهانی نیست. آقای وزیر اطلاعات گفتند اینها اطلاعات آب را به آمریکا میدادهاند. من گفتم این حتماً درست نیست چرا که من اطلاعات دقیق دریاچه ارومیه را از یک دانشگاه آمریکایی میگرفتم! من هم واقعاً نمیدانم و نمیتوانم اظهار نظر بکنم و غیر از هومن جوکار بقیه را از نزدیک هم نمیشناسم».
پیشتر مسئول محیط زیست سازمان ملل نیز از حکومت ایران خواسته بود به فعالیت طرفداران محیط زیست احترام بگذارد، خواستهای که پاسخ تند قوه قضائیه جمهوری اسلامی را به دنبال داشت.
دستگاه قضایی ایران با اعتراض به بیانیه مسئول محیط زیست سازمان ملل درباره مرگ کاووس سید امامی و بدون توضیح درباره جزئیات مرگ این فعال محیط زیست، آمریکا را به استفاده «پوششی» از محیط زیست برای «تجاوزات نظامی و اقدامات تروریستی» علیه ایران متهم کرده است.
مقامات ایران فعالان محیط زیست را که در بازداشت نیروهای امنیتی هستند به جاسوسی متهم کردهاند. حتی حسن فیروزآبادی، مشاور عالی نظامی رهبر ایران، قدمی فراتر برداشته و گفته که هر فعال محیط زیستی و دانشمند کشاورزی «ممکن است» جاسوس باشد.
وی در توضیح این ادعا عنوان کرده که این افراد میخواهند مثلا «از طریق پوست جانوران صحرایی به این نتیجه برسند که ما در چه مکانهایی معدن اورانیوم داریم و کجا در حال کار اتمی هستیم».
اما کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل با رد چنین ادعایی خواستار «آزادی فوری» فعالان محیط زیست و رفع اتهام از آنها شدهاند.