دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا روز چهارشنبه ۲۰ شهریور از بانک مرکزی این کشور خواست نرخ بهره را به زیر صفر کاهش دهد. بانکهای مرکزی سایر کشورها برای مقابله با کاهش نرخ رشد اقتصادی با اکراه چنین کاری کردهاند چرا که نرخ بهره منفی به ضرر صاحبان پسانداز و بانکها تمام میشود.
آقای ترامپ در توئیتهای خود نوشت نرخ بهره منفی باعث صرفهجویی دولت در پرداخت بدهیهای خود خواهد شد.
تحلیلگر خبرگزاری رویترز مینویسد که او اما به این مسئله اشاره نکرد که بانکهای مرکزی ژاپن و اروپا با کاهش بهره به زیر صفر با تنش در بازار مالی روبرو شدهاند و نرخ منفی بهره برخلاف اهداف اصلی آن نتوانسته است اقتصاد را رونق و یا تورم را افزایش دهد.
رییس جمهور آمریکا در یکی از توئیتهای خود نوشت: «بانک مرکزی آمریکا باید نرخ بهره را به صفر و یا زیر صفر کاهش دهد و بعد ما بدهیهای خود را بر آن اساس تنظیم خواهیم کرد. هزینه بازپرداخت بدهیها را میتوان به نحو چشمگیری کاهش داد و در عین حال میتوانیم مدت زمان بازپرداخت را هم طولانیتر کنیم. ما ارز نیرومند و موازنه مالی خوبی داریم. آمریکا همواره باید نازلترین نرخ بهره را بپردازد.»
آقای ترامپ که همواره به نرخ بهره منفی در آلمان، نیرومندترین اقتصاد اروپا اشاره کرده است در پیامهای خود افزود: «فقط سادهلوحی جی پاول (رییس بانک مرکزی) باعث میشود ما کاری را که سایر کشورها از مدتها پیش انجام دادهاند، نکنیم.»
آقای ترامپ کاهش نرخ بهره را برای رونق اقتصادی کشور در آستانه انتخابات آینده ریاست جمهوری ضروری میداند و بارها به جی پاول، رییس بانک مرکزی به خاطر عدم کاهش نرخ بهره حمله کرده است.
با این وجود ماه گذشته آقای ترامپ در کاخ سفید به خبرنگاران گفت او طرفدار نرخ منفی بهره در آمریکا نیست.
روز جمعه گفت بانک مرکزی آمریکا تصمیمهای مناسب برای رونق اقتصادی را اتخاذ خواهد کرد و عوامل سیاسی در این تصمیمگیریها نقشی ندارند.
سیاستگذاران بانک مرکزی آمریکا در ماه ژوئیه برای اولین بار طی ده سال اخیر نرخ بهره را کاهش دادند. بازار مالی پیشبینی می کند که مدیران بانک مرکزی در جلسه هفته آینده خود دوباره نرخ بهره را که در حال حاضر ۲ درصد است کاهش دهند.
با وجود حملات آقای ترامپ به بانک مرکزی آمریکا و رییس آن و گمانهزنیهای ماههای اخیر در مورد احتمال برکناری او استیو منوچین، وزیر خزانه داری آمریکا روز دوشنبه در کاخ سفید به خبرنگاران گفت او در این مقام باقی میماند.
مدیران بانک مرکزی آمریکا گفتهاند کاهش نرخ بهره به زیر صفر از لحاظ سیاسی غیرقابل دفاع است و به خطراتی که در بر خواهد داشت، نمیارزد.
چنین سیاستی فقط برای دورههای اقتصادی بسیار ضعیف است و در صورت اجرا بانکها برای دارایی ذخیره خود در بانک مرکزی باید بهره بپردازند.
در عالم فرضیه در چنین شرایطی بانکها وادار خواهند شد پول خود را به عرصههای تولیدی منتقل کنند ولی این امر در عین حال ضریب ریسک را افزایش میدهد. بانکها ناگزیر خواهند شد به صاحبان پسانداز بهره نازلتری بدهند و در نتیجه ممکن است سودی کسب نکنند.
با وجودي که تعیین نرخ بهره توسط بانک مرکزی معمولا روی هزینه استقراض در اشکال دیگر تاثیر میگذارد ولی نرخ بهره مربوط به بازپرداخت بدهیهای طولانی مدت دولتی که آقای ترامپ در پیام خود به آن اشاره کرد به عوامل دیگری در بازار مالی بستگی دارد و تصور رایج از وضعیت اقتصادی کشور چندان روی آن تاثیر گذار نیست.
به عنوان نمونه نرخ اوراق قرضه دولتی آمریکا تحت تاثیر کاهش نرخ رشد اقتصادی جهان و جنگ تجاری آمریکا و چین کاهش یافته است.
روزنامه واشنگتن پست با استناد به اسناد عمومی و کارشناسان مالی ماه گذشته گزارش داد که دونالد ترامپ به عنوان یک سرمایهگذار در صنعت مسکن و مستغلات در صورت کاهش نرخ بهره در آمریکا میلیونها دلار در بازپرداخت سود وامهايش سود خواهد برد.