رئیسجمهوری ایالات متحده یک بار دیگر «هر دو طرف» را مسئول خشونتهای ناشی از تظاهرات هواداران برتری نژاد سفید و درگیریهای پیرامون آن در شهر شارلوتزویل معرفی کرد؛ یک روز پس آنکه با بالاگرفتن انتقادها از سخنانی مشابه، خشونتورزی گروههای نژادپرست را محکوم کرده بود.
دونالد ترامپ، ۲۴ مرداد ماه، در برج ترامپ در نیویورک به خبرنگاران گفت «یک گروه در یک طرف دارید که خیلی بد است و یک گروه دیگر در طرف مقابل دارید که خیلی خیلی خشن است».
ترامپ گفته است آدمهای «مشکلسازی» در میان مخالفان تظاهرات نژادپرستان حضور داشتند. او از آنها با عنوان «چپ آلترناتیو» نام بردهاست که ظاهرا اشارهای به مخالفان «راست آلترناتیو» در ایالات متحده است.
↲در مورد «راست آلترناتیو» در ایالات متحده بیشتر بخوانید
مقامهای شهر شارلوتزویل در ایالت ویرجینیا نخست اجازه داده بودند تا راستگرایان و «سفیدپوستان ملیگرا» در اعتراض به برداشتهشدن تندیس یکی از فرماندهان جنگ داخلی آمریکا، تظاهرات کنند. اما اجازه رسمی پس از خشونتهای خیابانی در صبح روز ۱۲ اوت، لغو شده بود.
در میان راهپیمایان، نئونازیها، کوکلاکسکلانها و باورمندان به برتری نژاد سفید حضور داشتند. در مقابل گروهی نیز در مخالفت با این راهپیمایی در شارلوتزویل جمع شدند.
تصاویر خشونتها در محل نشان میدهد که شماری از دو طرف، با اسپری فلفل یا چوب بیسبال درگیر شدهاند. شماری از ضدفاشیستها گفتهاند برای بههمزدن تظاهرات راستگرایان و نژادپرستان به محل رفتهاند.
دونالد ترامپ گفته هر دو طرف به هم حمله کردهاند و «این شریرانه و وحشتناک بود» او میگوید چپگرایان «با خشونت به گروه دیگر حمله کردهاند».
تازهترین اظهار نظر رئیسجمهوری ایالات متحده در حالی مطرح شده که او یک روز پیش از این، گروههای نژادپرستی همچون کوکلاکسکلانها و نئونازیها را محکوم کرد و تأکید کرد که نفرتپراکنی و تعصب جایی در آمریکا ندارد.
اما پیش از این که ترامپ آنها را محکوم کند در جریان یک سخنرانی دیگر گفته بود «طرفهای زیادی» به خشونتها دامن زدهاند. این سخنان موجی از انتقادها را همراه آورد و در میان منتقدان شماری از نمایندگان و قانونگذاران سرشناس حزب جمهوریخواه نیز حضور داشتند. منتقدان از رئیسجمهوری آمریکا به خاطر عدم نام بردن از باورمندان به برتری نژاد سفید، نئونازیها و کوکلاکسکلانها انتقاد کردند.
در جریان خشونتها در جریان تجمع «سفیدپوستان ملیگرا» و مخالفان آنها، و وقایع پیرامون آن، در شارلوتزویل، سه نفر کشته و ۳۵ نفر زخمی شدند. در پایان راهپیمایی، یک خودرو به مخالفان نژادپرستان زده و آنها را زیر گرفتهاست؛ یکی از کشتهشدگان و بیشتر زخمیها نیز ناشی از این رخداد بود.
ترامپ در مورد این واقعه گفته «میتوانید آن را تروریسم نام دهید، میتوانید بگوید: قتل، هرچه دلتان میخواهد… راننده خودرو قاتل است و کاری که انجام داد وحشتناک وحشتناک و عذرناپذیر است».
رئیسجمهوری آمریکا اما در مورد دلایل تظاهرات اولیه در ویرجینیا نیز ابراز تعلق خاطر کردهاست. تظاهرات شارلوتزویل که پیش از خشونتها، اجازه رسمی داشت، در مخالفت با برداشتن تندیس ژنرال رابرت لی، از فرماندهان جنگ داخلی آمریکا، انجام شده بود. ژنرال لی در جریان جنگ داخلی آمریکا، از فرماندهان «ایالات موتلفه» یا «کنفدراسیون» بود که هوادار بردهداری بهشمار میرفت. با شکست ارتش جنوب این واحد سیاسی از میان رفت و ایالتها متحد شدند. رابرت لی، فرمانده ارتش موتلفه ویرجینیای شمالی بود. او تا پایان جنگ به جفرسون دیویس، رئیس کنفدراسیون، وفادار ماند. جنگ داخلی آمریکا بین سالهای ۱۸۶۱ تا ۱۸۶۵ جریان داشت.
ترامپ گفته است جرج واشینگتن (۱۷۷۵-۱۷۸۳) و توماس جفرسون (۱۷۹۰-۱۷۹۳)، روسای جمهوری پیشین ایالات متحده، هر دو از هواداران بردهداری بودند. او میگوید اکنون میخواهند تندیس ژنرال لی را بردارند، «در عجبم که هفته بعد آیا نوبت جرج واشینگتن میشود؟ یک هفته بود نوبت توماس جفرسون؟».
تازهترین اظهارات ترامپ با استقبال دیوید دوک، رهبر پیشین کوکلاکسکلانها روبهرو شدهاست. دوک در توئیتر خود گفته «ممنون رئیسجمهوری ترامپ، به خاطر صداقت تو و شجاتی که برای بیان حقیقت داری».
از سوی دیگر اما این سخنان بار دیگر با انتقادهایی روبهرو شدهاست. تیم کین، سناتور ویرجینیا، گفته است مشکلات بر گردن یک طرف است؛ هواداران برتری نژاد که به پخش نژادپرستی و مخالفت با رواداری میپردازند.
پل رایان، رئیس جمهوریخواه مجلس نمایندگان نیز گفته «باید شفاف باشیم. برترپنداری نژاد سفید تنفرآور است».
تشکل کوکلاکسکلان که زمان برپایی اولیه آن به نیمه دوم سده نوزدهم باز میگردد، خود نخست در ایالتهای جنوبی آمریکا، در مخالفت با جریان موسوم به بازسازی ایالات متحده شکل گرفت. روند بازسازی ایالات متحده، به پس از جنگ داخلی آمریکا باز میگردد. این تشکل عمیقا به برتری نژاد سفید باور دارد و هوادار ملیگرایی سفید (نژاد سفید به عنوان یک هویت ملی) به شمار میرود. منتقدان «ملیگرایی سفید» میگویند این عنوان تنها سرپوشی برای برتریپنداران نژاد سفید و گروههای نژادپرست است. مطالعاتی مربوط به سالهای ۱۸۶۸ تا ۱۸۷۱ نشان میدهد که کوکلاکسکلانها در بیش از ۴۰۰ مورد لینچکردن و اعدامهای غیرقانونی دست داشتهاند. نئونازیسم عنوانیست که برای تشکلهای معتقد به برپایی دوباره فاشیسم و نازیسم استفاده میشود.