نگاه رسانههای اسرائیل در روزهای اخیر مانند ساکنان این سرزمین متوجه وضعیت حاد امنیتی کمسابقهای بود که در ایام عید پسح، جشن فطیر و بهار، زیروبم زندگی روزانه و نهادهای نظامی و امنیتی و صحنۀ سیاست و دولت را درگیر خود کرد.
اسرائیل در برابر حزبالله «کوتاه آمد»
حملات پیاپی راکتی روزهای گذشته از سوریه، لبنان و غزه در کنار حملات مسلحانه یا تعرضها از نوع غیرمسلحانه علیه جان شهروندان وضعیتی ایجاد کرد که تاکنون بهطور زنجیرهای و با چنین سرعتی مشاهده نشده بود.
رسانهها در گفتوگو با مردم جویای احوال آنان در سایۀ تشدید هراس از ترور و حملات راکتی شدند و ضمن بررسی «کارنامۀ ناموفق» صد روز نخست از ششمین دولت بنیامین نتانیاهو تأکید کردند که در میانۀ ادامۀ درگیریهای سیاستمداران، مردم به حال خود رها شده و کشور ضعیف شده است.
هرچند شلیک راکتها از سوریه در پی حملات هوایی پیاپی منتسب به اسرائیل در سوریه علیه ایران و متحدین آن بود، اما بحران داخلی و مرزها ظاهراً بر سر دفاع از قداست «حرم شریف» و پس از انتشار تصاویر و فیلمهای حضور نیروهای پلیس اسرائیل در داخل مسجدالاقصی و خشونت پلیس با معتکفان در الاقصی آغاز شد.
یعکوو شبتای، فرمانده کل پلیس، بعد از چند روز به شبکۀ «کان» گفت این تصاویر تنها بخشی از حقایق رخداده در الاقصی بود اما در هر حال از وقوع آن «متأسف» است و پلیس گامهای بعدی خود را در این دوران حساس با طمأنینۀ بیشتری برمیدارد.
در این شرایط، رئیس ستاد ارتش اسرائیل گفت که حتی بدون آمریکا اسرائیل آماده است به ایران حمله کند. اما بسیاری از تحلیلگران در رسانههای اسرائیل گفتند واکنش محدود ارتش به حملات متعدد راکتی از سوریه و لبنان و غزه نشان داد که اسرائیل از درگیرشدن در چند جبهه نگرانی عمیق دارد؛ امری که چندان امکان نمیدهد که به اقدام واقعی و وسیع علیه حزبالله دست بزند، ایران دیگر به جای خود.
تال لِو- رام در روزنامه معاریو نوشت که اسرائیل با اعلام اینکه حزبالله از قصدِ فلسطینیانِ عضو شاخۀ حماس در لبنان برای حمله راکتی به اسرائیل «خبر نداشته»، خود را به «گیجی» میزند حتی اگر خبرِ منابع امنیتی در مورد بیخبری حزبالله حقیقتاً درست بوده باشد.
او نوشت در شرایطی که اکثر وزیران عضو کابینۀ سیاسی- امنیتی بیتجربه هستند، میتوان منطق تصمیم اتخاذشده در کابینه را درک کرد که نشان میدهد دولت در این مرحله علاقهای ندارد وارد جنگی شود که پای حزبالله هم به آن کشیده شود.
ژنرال ذخیره عاموس یادلین، فرمانده اسبق سازمان اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل، در سایت ماکو برای شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل نوشت که دولت اسرائیل واکنش معتدلی را در قبال وضعیت روزهای اخیر در پیش گرفت ولی عملاً دست دشمنان خود، ایران و حماس و حزبالله، را برای تشدید تنش باز گذاشت.
آوی ایساساخاروف، تحلیلگر سیاسی و امنیتی، در مقالهای با عنوان «از کرامات سوء محاسبات در خاورمیانه» در روزنامه یدیعوت آحرونوت نوشت: «حماس مشتاق است که نه مرزهای غزه با اسرائیل بلکه مرزهای شمال اسرائیل از راه جنوب لبنان را به آتش بکشد. ایران اتفاقاً مایل است که باریکه غزه شعلهور شود تا حزبالله و لبنان در امان بمانند و نگاهها از نفوذ ایران از سوریه منحرف شود... حماس فرض کرده که دولت نتانیاهو گرفتار بحران عمیق داخلی است، از جنگ با حزبالله هراسان است و نمیخواهد در حالی که مردم اسرائیل در عید "پسح" هستند، وارد جنگ شود، آن هم در حالی که مشروعیت بینالمللی این دولت صفر است و حمایت داخلی از آن نیز به پایینترین حد خود رسیده... تنها امر مشخص این است که متمرکزشدن اسرائیل بر حماس به سود ایران تمام میشود که سرِ اختاپوس است».
پروفسور ایال زیسر، کارشناس خاورمیانه و معاون ریاست دانشگاه تلآویو، معتقد است که دولت کنونی اسرائیل در دورۀ کوتاهی که سر کار است، «تمامی دوستان عرب را از خود دور و رابطۀ راهبردیاش با واشینگتن را تضعیف کرد... درحالیکه خاورمیانه منتظر اسرائیل نمانده و به سوی نظم جدیدی پیش میرود که در آن عربستان و سایر کشورهای عرب در حال بهبود رابطه با ایران و سوریه هستند... و با وجود توافقهای صلحی که سه سال پیش میان اسرائیل و دولتهای عربی امضا شده و قرار بود نقش کلیدی ایفا کند، جز قراردادهایی که بیانگر اعتراف اعراب به قدرت اسرائیل بود، چیزی باقی نمانده است»
ایال ریسر در ادامه نوشته است: «در چنین شرایطی جای شگفتی نیست که ایران و شریکانش سعی دارند اسرائیل را در غزه، مسجدالاقصی، لبنان و سوریه به چالش بکشند... اسرائیل غرق در معضلات داخلی خود به یکی دیگر از کشورهای مشکلدار منطقه تبدیل شده که در آن سیاست خارجی و امنیتی نظر به نبرد میان حکومت و مخالفانش به گوشه رانده میشوند. همسایگان جشن گرفتهاند ولی ما نه تنها به مهمانی دعوت نشدهایم بلکه یکی از غذاهای این جشن هستیم».
در مقابل، یوآو لیمور، تحلیلگر امور نظامی، در روزنامه اسرائیلهیوم نوشت که با وجود تمامی مشکلات داخلی اسرائیل، تغییری در توان نظامی و امنیتی برای «سرکوب ترور» رخ نداده و واکنش محدود اخیر ارتش اسرائیل تنها «پیامی به ایران بوده که با آتش بازی نکند و اگر بخواهد مرزهای شمالی اسرائیل را به مخاطره بیندازد، اسرائیل بهای لازم را از تهران خواهد گرفت».
جزئیات فاششده از نشست محرمانۀ کابینه
باراک راوید، خبرنگار اسرائیلی وبسایت والانیوز که مطالب او در وبسایت آمریکایی اکسیوس نیز منتشر میشود، جزئیات نشست کابینۀ بنیامین نتانیاهو در خصوص واکنش اسرائیل به رویدادهای امنیتی جاری را فاش کرد.
رسانههای اسرائیل تأیید کردند که مطالب فاششده توسط آقای راوید حقیقت مطالب مطرحشده در آن نشست بوده و به احتمال زیاد خودِ وزیران آن را فاش کردهاند، درحالیکه بنیامین نتانیاهو در شب آن جلسه همۀ حاضران را وادار کرد تعهدنامۀ عدم افشای مذاکرات را امضا کنند.
بهنوشتۀ باراک راوید، در این نشست هرتسی لوی، رئیس ستاد ارتش، معتقد بوده اگر اسرائیل حملهای وسیع در واکنش به حملات راکتی شلیکشده از لبنان انجام دهد، یک درگیری همهجانبه رخ خواهد داد. اما داوید بارنئا، رئیس موساد، با این استدلال که حزبالله در هر حال به هر حملۀ اسرائیلی پاسخ خواهد داد، خواهان انجام حملاتی گسترده علیه دولت لبنان و سازمان حزبالله شده و در نهایت نتانیاهو نظر رئیس ستاد را پذیرفته است.
وزیران تندرویی که رهبر احزاب مذهبی و راست افراطی هستند و برای اولین بار در دوران کار سیاسی خود عضو کابینه امنیتی- نظامی شدهاند، هرچند تصمیم بنیامین نتانیاهو را پذیرفتند اما در پایان نشست سریعاً به انتقاد از تصمیمات پرداختند.
رسانههای اسرائیل نوشتند که وزیران بیتجربۀ کابینه هنوز بهگونهای رفتار میکنند که گویی در جناح اپوزیسیون هستند. ایتامار بنگویر، وزیر امنیت ملی و رهبر جنبش «اقتدار یهودی»، اپوزیسیون اسرائیل را متهم کرد که «به دشمنان برای حمله به اسرائیل انگیزه و مشوق داده است».
یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون، که بنیامین نتانیاهو او را بر اساس یک عرف در نظام دموکراتی نزد خود دعوت کرد تا او را در جریان وضعیت کشور قرار دهد، گفت: با نگرانی وارد جلسه با نتانیاهو شدم و با نگرانی عمیقتر آن را ترک کردم.
بنیامین نتانیاهو خود در واکنش به تمامی انتقادها، با برگزاری یک نشست خبری که از آغاز کار دولت کنونیاش سابقه نداشت، تمامی ناکامیهای امنیتی دورۀ اخیر را متوجه اپوزیسیون کرد و گفت: از یائیر لاپید پرسیدم وقتی میگویی «اسرائیل رو به فروپاشی است»، آیا دشمنان از این گفته شادمان نمیشوند و برای امنیت اسرائیل نقشه نمیکشند؟
نتانیاهو در این نشست خبر داد که «با وجود همۀ اختلافات عمیقی» که با ژنرال یوآو گالانت داشته، او را در پست وزارت دفاع ابقا کرده است. او همچنین ادعای رسانههای مخالف در مورد تأثیرپذیری از پسرش در ادارۀ دولت و کشور را قاطعانه رد کرد.
حضور رسانهای نتانیاهو خود موج دیگری از انتقادهای تند علیه او را در پی آورد و نخستوزیران و وزیران دفاع سابق گفتند فردی گریان و دروغگو مظلومنمایی میکند که قابل ترحم است اما این فرد ظاهراً رهبر یک کشور است که خود دارد تمامی دستاوردهای پیشین آن را به باد فنا میدهد.
«سناریوی روز قیامت»
پروفسور مردخای کیدار، افسر پیشین نهادهای اطلاعاتی و از مهرههای بارز راستگرایان اسرائیل، یک گام فراتر از وضعیت کنونی نهاده و با درنظرداشتن چشمانداز حمله از سوی متحدین ایران از خاک عراق و یمن، هشدار داده است که «حملات ترکیبی» از سوریه، عراق، لبنان، یمن و غزه به داخل اسرائیل، که او را آن را «سناریوی روز قیامت» نامیده، میتواند «در آیندۀ قابل پیشبینی» کاملاً محتمل باشد؛ همان چیزی که «ایران الان در حال برنامهریزی آن است».
مردخای کیدار نوشته است حملات موشکی و پهپادی هماهنگ یک تئوری خیالی نیست و حتی اگر یک درصد احتمال آن وجود داشته باشد، دولت اسرائیل باید ضمن همکاری با مخالفان داخلی، جامعه و همۀ نهادها را برای رویارویی با چنین سناریویی آماده کند.
بهنوشته پروفسور کیدار، مردم اسرائیل اگر خواهان ادامۀ حیات کشور خود هستند، باید «از نظر ذهنی و مادی، برای جنگ با اختاپوس ایرانی که توانسته بر کشورهای شکستخوردۀ مجاور اسرائیل کنترل یابد، آماده شوند».