در پی شکستن سد بزرگ «نُوایا کاخوفکا» بر روی رودخانه دنیپرو در استان خرسون اوکراین، طرف‌های روسی و اوکراینی یکدیگر را به عنوان مسئول رخدادی معرفی می‌کنند که می‌تواند به فاجعه‌ای زیست‌محیطی منجر شود.
گزارش‌های رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی نشان می‌دهد که تأسیسات این سد از چند هفته پس از تهاجم ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ (۵ اسفند ۱۴۰۰) تحت کنترل نیروهای روسی بوده است و حدوداً در ۱۱ نوامبر، انفجاری که احتمالاً ناشی از عقب‌نشینی نیروهای روسی بود، بخشی از جاده را بر فراز این سازه منفجر کرد.
پیش از آن هم در اواخر ماه اکتبر یا اوایل ماه نوامبر سانحه‌ای دیگر در این سد رخ داده بوده است.
به این ترتیب، بر اساس این گزارش‌ها، سد بزرگ «نُوایا کاخوفکا» از مدتی پیش با تضعیف سازه مواجه بوده، اما فعالیت‌های نیروهای روسی ضربه نهایی را به این سد وارد آورده است.
از زمان عقب‌نشینی از کرانه غربی این سد، نیروهای روسی در کرانه مقابل حفاری کرده‌اند، استحکامات و سنگرهایی ساخته و میدان‌های مین برای جلوگیری از هرگونه عبور احتمالی از رودخانه اوکراینی ایجاد کرده‌اند. آنها همچنین از کرانه شرقی سد برای شلیک و ضربه زدن به شهر خرسون و نواحی اطراف آن استفاده کرده‌اند.
به گزارش رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی مقام‌های اوکراینی خبر دادند که حدود ساعت ۳ بامداد روز ۶ ژوئن، بخشی از سد جابه‌جا شد و در ساعات بعدی، آب بالادست از آن عبور کرد تا اینکه شکاف گسترده‌تر شد. شرکت ملی نیروی برق‌آبی اوکراین اعلام کرد که این رخنه در اثر انفجار در داخل موتورخانه سد رخ داده است.
در همین حال، سازمان اطلاعات نظامی اوکراین، اکتبر گذشته، هشت ماه پیش، هشدار داد که نیروهای روسی بخش‌هایی از تأسیسات، از جمله قفل‌ها و تکیه‌گاه‌های سد را مین‌گذاری کرده‌اند.
از سویی دیگر، مقامات منسوب مسکو در بخشی از منطقه خرسون که هنوز توسط نیروهای روسی اشغال شده است، کی‌یف را به شلیک موشک به سد متهم می‌کنند. در همین حال، دیگر مقامات روسی در منطقه می‌گویند که سد به دلیل آسیب‌های قبلی «خود به خود» فرو ریخته است.
ویرانی این سد تهدید بزرگی برای بزرگ‌ترین نیروگاه اتمی اروپا ایجاد کرده است زیرا سامانه خنک‌کننده نیروگاه زاپوریژیا به این سد ارتباط دارد. نیروگاه یادشده از نخستین هفته‌های جنگ روسیه در اوکراین به تسلط ارتش روسیه درآمده، اما هم‌چنان به دست کادر فنی اوکراینی اداره می‌شود.
مدیر دفتر کمک‌رسانی سازمان ملل روز چهارشنبه، ۱۷ خردادماه، درباره عواقب «جدی و ماندگار» این رخداد هشدار داد.
وضعیت در چرنوبیل
یک وزیر پیشین اوکراینی نیز گفته است که این رخداد می‌تواند بدترین فاجعه اقلیمی در اوکراین از زمان وقوع فاجعه اتمی چرنوبیل باشد.
در رابطه با نیروگاه چرنوبیل اوکراین نیز که نیروهای روسی مدتی آن را در اشغال خود داشتند، رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی روز سه‌شنبه ۱۶ خرداد خبری از قول کارمندان این نیروگاه منتشر کرد.
به گفته کارمندان نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل، سربازان روسی در جریان ۳۶ روزی که این نیروگاه را اشغال کرده بودند، نشانه‌هایی از مسمومیت با تشعشعات اتمی از خود نشان دادند.
کارمندان این نیروگاه به رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی گفتند که برخی از این سربازان، پس از نادیده گرفتن هشدارها در مورد حفر سنگر در خاک‌های رادیواکتیو، تاول‌های بزرگی زدند و استفراغ کردند.
نیروهای روسی در طول عقب‌نشینی خود از چرنوبیل، حدود ۱۶۹ اوکراینی را اسیر کردند، از جمله افسران گارد ملی اوکراین که از نیروگاه حفاظت می‌کردند.
