مهلت تبليغات انتخابات نامزدهای نمايندگی مجلس در ايران ساعت هشت صبح روز پنجشنبه پایان یافت، ولی رسانه های دولتی همچنان در تلاش هستند تا مردم ایران را به حضور گسترده در پای صندوق های رای ترغیب کنند.
همزمان مخالفان و منتقدان جمهوری اسلامی نیز از طریق رسانه هایی چون اینترنت یا برخی شبکه تلویزیونی که از ماهواره پخش می شوند، تلاش می کنند تا موضع خود را مبنی بر «تحریم انتخابات» تبلیغ کنند.
آیا در انتخابات جمعه شرکت می کنید؟ نظر خود را با دیگران در میان بگذارید.
این تبلیغات در حالی پايان يافت که پاره ای ناظران سياسی پیش بینی می کنند که به دلیل رد صلاحیت گسترده نامزدهای اصلاح طلبان، محافظه کاران برنده انتخابات روز جمعه خواهند بود.
در انتخابات مجلس هشتم، محافظه کاران در مجموع زير دو عنوان جبهه متحد اصولگرايان و ائتلاف فراگير اصولگرايان فهرست نامزدهای خود را معرفی کرده اند.
جبهه متحد اصولگرايان که به گروه ۵ + ۶ نيز معروف هستند متشکل از رايحه خوش خدمت (حاميان محمود احمدی نژاد)، جبهه پيروان خط امام (۱۴ گروه اصولگرا) و اصولگرايان موسوم به تحول خواه و ايثارگران هستند که به ديدگاه ها و سياست های رهبر جمهوری اسلامی و رييس جمهوری ايران نزديک تر هستند.
ائتلاف فراگير اصولگرايان نيز که تنها پنج نامزد مشترک با جبهه متحد دارد به افرادی چون محمد باقر قاليباف، شهردار تهران، علی لاريجانی، دبير سابق شورای عالی امنيت ملی و محسن رضايی، دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام نزديک هستند.
گروه اول معتقد هستند که فهرست آنها مورد قبول جامعه مدرسين حوزه علميه قم، جامعه روحانيت مبارز و ۵۰ گروه و جريان اصولگرا است و شعار آنها نيز «پروا مکن بشتاب، همت چاره ساز است» تعيين شده است.
اختلافات اين دو گروه عمده محافظه کاران تا جايی پيش رفت که پنج نفر از افراد سرشناس محافظه کار از جمله علی اکبر ولايتی، مشاور بين الملل آيت الله خامنه ای برای ايجاد توافق ميان آنها به رايزنی های گسترده ای پرداختند، ولی موفق نشدند تا فهرست مشترکی از نامزدهای اصولگرا معرفی کنند.
اصلاح طلبان نيز که بسياری از نامزدهای آنها فرصت حضور در انتخابات را از دست داده اند، دو فهرست جداگانه منتشر کرده اند که با نام « ائتلاف اصلاح طلبان» متشکل از گروه های جبهه مشارکت ايران اسلامی و سازمان مجاهدين انقلاب اسلامی و «اعتماد ملی» وابسته به حزب اعتماد ملی به رهبری مهدی کروبی، رييس سابق مجلس شورای اسلامی است.
ائتلاف اصلاح طلبان شعار «همراه شو عزيز! کاين درد مشترک، هرگز جدا جدا درمان نمی شود» و اعتماد ملی نيز شعار «چو ايران نباشد تن من مباد، تداوم راه امام، تداوم اصلاحات با اعتماد ملی» را برای رقابت انتخاباتی خود برگزيده اند.
نظرسنجی های دولتی
همزمان با فراخوان رهبران جمهوری اسلامی ايران برای شرکت گسترده مردم در پای صندوق های رای برای نشان دادن اتحاد خود در برابر آنچه که «دشمن» خوانده شده، نظرسنجی های دولتی نيز نشان می دهند که بسياری از ايرانی ها در انتخابات شرکت خواهند کرد.
خبرگزاری جمهوری اسلامی، ايرنا، گزارش داد: يک نظرسنجی که توسط يک «مرکز معتبر» انجام شده نشان می دهد که حدود ۶۰ درصد مردم برای حضور در پای صندوق های رای تصميم گرفته اند.
اين گزارش می افزايد: «نتايج اين نظرسنجی که در تهران، مراکز استان ها و چند شهرستان غير مرکز استان انجام شده نشان می دهد که تا روز سه شنبه نزديک به ۵۰ درصد تهرانی ها و بيش از ۶۰ درصد کسانی که به اين نظرسنجی در شهرستان ها پاسخ داده اند، برای شرکت در انتخابات تصميم گرفته اند.»
خبرگزاری دولتی ايران در گزارش خود به نام اين «مرکز معتبر» که نظرسنجی را انجام داده، اشاره نکرده است.
در بخشی ديگر از اين نظرسنجی آمده است که بخت داوطلبان نمايندگی مجلس که به گروه های اصولگرا نزديکترند، برای حضور در مجلس هشتم نزديک به دو برابر رقبای آنان در گروه های موسوم به دوم خرداد است.
گروهای اصلاح طلب و مستقل می گويند که با توجه به رد صلاحيت های گسترده توسط شورای نگهبان از هم اکنون بخت محافظه کاران برای تصاحب دو سوم از کرسی های مجلس بسیار زیاد است.
در نظرسنجی خبرگزاری ایرنا نیز آمده است: «حدود ۲۸ درصد از کسانی که در تهران مورد سوال قرار گرفته اند، گفته اند که به نامزدهای اصولگرا رای می دهند، در مقابل ۱۵ درصد از پاسخ دهندگان تهرانی نيز گفته اند که داوطلبان مورد نظر آنان در يکی از گروه های جبهه دوم خرداد قرار دارند.»
بنا به اعلام وزارت کشور، شورای نگهبان صلاحيت چهار هزار و ۴۷۶ نفر از کانديداها را تاييد کرده و صلاحيت بيش از دو هزار و ۷۰۰ نفر نيز رد شده است.
اصلاح طلبان می گويند که اکثر رد صلاحيت شدگان از نامزدهای آنها بوده اند.
حداقل سن رای دادن در ايران ۱۸ سال تمام است و بيش از ۴۳ ميليون و ۷۰۰ هزار نفر واجد شرايط رای دادن در انتخابات روز جمعه هستند.
مجلس شورای اسلامی ۲۹۰ نماينده دارد که سی نفر از آنها از تهران انتخاب می شوند.
پر سر و صدا چون همیشه
انتخابات هشتمين دوره مجلس شورای اسلامی بيست و هشتمين انتخاباتی است که در جمهوری اسلامی برگزار می شود.
ماراتن انتخاباتی اين دوره از پانزدهم دی ماه آغاز شد و طی يک هفته، هفت هزار و ۵۹۷ داوطلب برای نمايندگی مجلس ثبت نام کردند.
بر اساس قوانين انتخاباتی جمهوری اسلامی، صلاحيت داوطلبان نمايندگی، پیش از آغاز رای گیری بايد به تاييد وزارت کشور و شورای نگهبان برسد.
اين تاييد صلاحيت در چند مرحله انجام مي شود: ابتدا هيئت های اجرايی که زير نظر وزارت کشور فعاليت می کنند، داوطلبان را تاييد يا رد صلاحيت می کنند، سپس هيئت های مرکزی نظارت، از طرف شورای نگهبان، نظر جداگانه خود را اعلام می کند.
در حالی که پیش از این، شورای نگهبان به عنوان مرجع اصلی رد صلاحیت ها معرفی می شد و معمولا هيئت های اجرايی، بيشتر ثبت نام کنندگان را تاييد می کردند، در اين دوره در همان مراحل آغازين، هيئت های اجرايی حدود سی درصد از نامزدها را رد صلاحيت کرد و اعتراض گروه های سياسی را برانگيخت.
این نخستین بار بود که هیات های اجرایی دولت محمود احمدی نژاد بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات مجلس را انجام می داد.
محمد خاتمی، رييس جمهوری پيشين، اين روند را «فاجعه» خواند و بسياری از شخصيت ها و جناح های سياسی نيز نسبت به آن واکنش نشان دادند.
شورای نگهبان پس از رسيدگی به شکايت ها طی چهار مرحله صلاحيت بيش از هزار نفر از ردشدگان را تاييد کرد. ولی با اين حال برخی از چهره های مشهور از حضور در اين انتخابات منصرف شدند.
از معروف ترين انصراف دهندگان می توان به محمدرضا عارف، معاون اول دولت در زمان محمد خاتمی، علی اشراقی، نوه آيتالله خمينی که ابتدا رد صلاحيت شد اما پس از تاييد مجدد، اعلام انصراف کرد، رضا تقوی، محمد نبی حبيبی، دبيرکل حزب موتلفه اسلامی و فاطمه تندگويان، که حتی نامش نيز در فهرست انتخاباتی ائتلاف اصلاح طلبان منتشر شد، اشاره کرد.