کشورهای عضو اتحادیه اروپا روز دوشنبه به اتفاق آراء اعمال تحریم های جدید علیه جمهوری اسلامی را تصویب کردند و به صورت ویژه، بانک ملی ایران را مورد هدف قرار دادند.
بر اساس این مصوبه، دارایی های بانک ملی ایران در سه کشور آلمان، فرانسه و بریتانیا توقیف و از معاملات آن در اتحادیه اروپا جلوگیری می شود. در این دور از تحریم ها به دلیل امتناع ایران از همکاری با جامعه بین المللی در باره برنامه اتمی اش اعمال می شود همچنین برخی از افراد و سازمان های درگیری در برنامه هسته ای نیز در لیست سیاه ممنوعیت صدور ویزا قرار گرفته اند.
بانک ملی ایران بزرگترین بانک ایران از نظر حجم دارایی محسوب می شود و تحریم آن می تواند ضربه ای دیگر بر ارتباط مالی جمهوری اسلامی با بازارهای جهانی وارد کند.
ساعاتی پیش از تصمیم گیری وزیران کشورهای عضو اتحادیه اروپا، حسین شایسته، رییس بانک ملی ایران شعبه هامبورگ آلمان در گفت و گو با رادیو فردا با شایعه خواندن هر گونه تحریمی علیه این بانک گفت: «آنها (اتحادیه اروپا) با ما کاری ندارند ما هم با آنها کاری نداريم.»
رادیو فردا: قرار است اتحاديه اروپا، تحريم هايی را عليه بانک های ايران از جمله بانک ملی، برقرار و دارايی های بانک ملی را مصادره کنند. آيا در اين مورد کاری انجام شده است؟
حسین شایسته: در حال حاضر به ما اعلام نکرده اند که می خواهند اين کار را بکنند.
ولی اتحاديه اروپا چنین خبری را اعلام کرده است.
بله در خبرگزاری ها ديده ام، ولی به ما اعلام نشده است.
آيا قرار نيست شما اقدامی انجام دهيد؟
خير، از اين شايعات زياد است.
شما معتقديد اين مسئله شايعه است؟
بارها اين مسئله مطرح شده و اين اولين بار نيست، شش ماه است که اين چيزها را می گويند.
چند روز پيش آقای گوردن براون، نخست وزير بريتانيا، نيز اين مسئله را مطرح کرد.
بله، همين آقا گفت که دوشنبه هفته قبل تحريم انجام می شود. ولی چه شد؟ وقتی براون دروغ بگويد، از ساير خبرگزاری ها چه انتظاری می توان داشت؟ براون دروغ گفت و ديديد که چه عواقبی داشت. يکی گفت که او درست می گويد، ديگری گفت که نه اشتباه می گويد، دفتر خود او يک جور گفت و اتحاديه اروپا جور ديگری جواب داد.
از اين حرف ها زياد می زنند و ما نمی توانيم بر اساس اين حرف ها اقدام کنيم. اتحاديه اروپا هنوز رسما چيزی نگفته است، وقتی آنها با ما کاری ندارند ما هم با آنها کاری نداريم.
با برقراری تحریم ها واکنش شما چه خواهد بود؟
بعد از تصويب که واکنشی وجود ندارد، در بانک بسته می شود. البته اين مسئله به مفادی که تصويب می شود، بستگی دارد و اين مهم است. پس از آن، چيزی را که تصويب کرده اند اجرا می کنند.
- «از اين حرف ها زياد می زنند و ما نمی توانيم بر اساس اين حرف ها اقدام کنيم. اتحاديه اروپا هنوز رسما چيزی نگفته است، وقتی آنها با ما کاری ندارند ما هم با آنها کاری نداريم.»
اين مسئله مشخص نيست و به مفادی که تصويب می کنند، بستگی دارد. اگر تحريم ها شبيه چيزی باشد که سازمان ملل برای بانک سپه گفت، همان اتفاقی که برای بانک سپه افتاد، می افتد. ولی اگر دقيقا مثل آن نباشد، بايد ببينيم محتوای آن چيست.
رؤسای بانک ملی، هيچ برنامه اضطراری را در نظر نگرفته اند؟
خير، تا کنون ضرورتی نداشته و شش ماه است که از اين شايعات وجود دارد. ما بر اساس شايعات خبرگزاری ها نمی توانيم اقدام کنيم. آقای گوردن براون هفته قبل يک شايعه ای مطرح کرد و ما نمی توانيم به حرف نخست وزير بريتانيا، دفتر و دستک خود را به هم بريزيم. وقتی حرف براون جامه عمل نپوشد، بقيه خبرگزاری ها که جای خود دارند.
اگر بخواهند دارايی های بانک ملی را توقيف کنند، مبلغ آن چقدر است؟
فريز کردن به اين معنا نيست که پول بانک ملی را بخورند. درمورد بانک سپه که اين مسئله انجام شد، بدهی ها و دارايی ها حتی يک سنت هم دست نخورد و همه، پول های خود را گرفتند، يعنی هر کسی بدهکار بود بدهی خود را داد و هر کسی طلبکار بود طلب خود را گرفت. شما می توانيد با مديران بانک سپه مصاحبه کنيد.
يعنی اين تحريم ها که می گويند، هيچ معنا و فايده ای ندارد؟
بستگی به محتويات تصويب شده، دارد. اگر مانند بانک سپه، تحريم خيلی شديد باشد نيز هيچ مشکلی پيش نخواهد آمد. همه، پولهای خود را دادند و گرفتند و شما يک نفر خارجی را بياوريد که بگويد با بانک سپه معامله ای داشته و پس از تحريم يک سنت پولش از بين رفته است.
در مورد بانک ملی هم همين گونه است و اگر تحريم شود، يک سنت پول کسی از بين نمی رود.
درست است که پول کسی از بين نمی رود، ولی فعاليت های بانکی محدود و يا متوقف می شود.
نه محدود نمی شود. اين همه بانک در دنيا وجود دارد که فعاليت می کنند و مشکلی نيست. اگر حواله ای برای ما می آمد، پس از تحريم برای يک بانک عربی می رود و پرداخت می شود.
مثلا بانک سپه که تعطيل شد، مملکت خوابيد؟ حواله ها پرداخت نشد؟ واردات و صادرات انجام نشد؟ هيچ اتفاقی نيفتاد، فقط در بانک سپه بسته شد و پول هايش را داد. اکنون نيز دارد تسويه حساب می کند، زيرا تعهدات بلند مدت وجود داشته که آن هم سر موعد مقرر پرداخت می کند.
اين که برای کل کشور چه مواردی پيش می آيد، يک مسئله است و اين که خود بانک تعطيل و به آن ضربه وارد می شود، مسئله ديگری است. هر چند که کار کشور از راه های ديگر انجام می شود.
خودتان جواب خودتان را داديد. به هر حال کار بانکی انجام می شود و اين تحريم روی چيزی تأثير نمی گذارد. بازرگانان مجبورند از بانک های کشورهايی مانند دبی استفاده کنند و اين مسئله، هزينه های صادرات و واردات را افزايش می دهد.
بله هزينه ها فرق می کند. وقتی گوردن براون اين حرف را می زند خود به خود بر هزينه ها مؤثر است. تحولات، هرچند کوچک هم باشد روی ريسک ها اثر می گذارد و اين ريسک ها هزينه در بردارند.
آقای شايسته! گفته شده که ايران مبلغ ۷۵ ميليارد دلار دارايی های خود را از بانک های اروپايی خارج کرده است. آيا اين مسئله صحت دارد؟
فقط کسانی می توانند اين را بگويند که به امور بانکی و اقتصادی آشنا نباشند، زيرا چنين مسئله ای امکان ندارد. بانک های تجاری هميشه در حد بالانس کاری خود، يعنی پرداخت های جاری و روزمره منابعی در دست دارند.
بانک تجاری پولی ندارد که بخواهد از جايی خارج يا به جايی وارد کند. اين هم از همان شايعاتی است که ارزش جواب دادن ندارد. به عنوان مثال اگربه يک بانک خارجی بگوييد مبلغ ۷۰ ميليارد يورو را خارج کرده اند، می خندد زيرا نمی توان اين عمل را انجام داد. حتی ۱۰۰ يورو را نيز نمی توان جا به جا کرد و کسی به صورت اسکناس بگذارد جيبش و برود آن ور آب يا اين که يورو را بفروشد و ارز ديگری بخرد.
تا آن جا که من اطلاع دارم، در اين ۳-۲ هفته دردنيا کسی چنين کاری نکرده است. زيرا اگر فروش ۷۵ ميليارد يورو انجام گيرد، همه دنيا خبردار می شوند و منتظر نمی شوند آقای کاظمی با آقای شايسته مصاحبه کند و بپرسد که اين کار انجام شده يا نه؟
اين مسئله دروغ است و امکان ندارد ايران ارز را فروخته باشد و يا در چمدان گذاشته و به ايران برده باشد.
در مورد دولت چگونه است؟
من در مورد دولت اطلاعی ندارم.