در گزارشی که روز سه شنبه، بيست و ششم اوت، انتشار يافت، بانک جهانی می گويد که در فاصله سال های ۱۹۸۱ تا ۲۰۰۵ ميلادی، ۵۰۰ تا ۶۰۰ ميليون نفر از مردم جهان از فقر مطلق خارج شده و نسبت فقيران مطلق به کل جمعيت جهان، از ۵۲ در صد به ۲۶ در صد کاهش يافته است.
هدف های هزاره
«فقير مطلق» در ادبيات بانک جهانی، کسی است که کم تر از يک دلار و ۲۵ سنت در روز در آمد داشته باشد. البته اين رقم يک ميانگين است و بر حسب وضعيت کشورها، بين يک تا دو دلار در روز نوسان می کند.
گزارش بانک جهانی در چارچوب ارزيابی درجه تحقق «هدف های هزاره برای توسعه» تهيه شده است. در سال ۲۰۰۰، همزمان با آغاز هزاره سوم ميلادی، مجمع عمومی سازمان ملل متحد اعلاميه ای را با امضای رهبران ۱۴۷ کشور جهان تصويب کرد که در آن هشت هدف برای توسعه تعيين شده بود.
بر پايه نخستين هدف اين اعلاميه، قرار شد شمار فقيران مطلق در جهان تا سال ۲۰۱۵ ميلادی به نصف کاهش يابد. به منظور پيگيری اين هدف، سازمان های بين المللی از جمله بانک جهانی، پديده فقر در جهان و چگونگی تحول آن را به گونه ای دايمی زير نظر دارند.
بنا بر ارزيابی بانک جهانی، کاهش شمار فقيران مطلق در جهان در فاصله سال های ۱۹۸۱ تا ۲۰۰۵ نشان می دهد که دستيابی به نخستين هدف تعيين شده در «اعلاميه هزاره سوم» امکان پذير است.
مهم ترين منطقه برخوردار از کاهش فقر، آسيای خاوری است. سهم فقيران در کل جمعيت اين منطقه، که در ۱۹۸۱ به هشتاد درصد می رسيد، به ۱۸ درصد کاهش يافته است.
عقب نشينی بسيار چشمگير فقر در آسيای خاوری پيامد طبيعی جهش اقتصادی اين منطقه به ويژه در چين، پر جمعيت ترين کشور جهان است.
تجربه آسيا ثابت می کند که موثر ترين اهرم برای مبارزه با فقر، ايجاد فرصت های شغلی از راه افزايش سرمايه گذاری در صنعت و کشاورزی، به وجود آوردن واحد های توليدی پويا و مشارکت فعالانه در فرايند جهانی شدن اقتصاد است.
استثنای دردناک
در بسياری ديگر از مناطق جهان، از آسيای جنوبی گرفته تا آمريکای لاتين و خاورميانه، فقر عقب نشسته است.
استثنای بسيار دردناک در اين ميان، آفريقای سياه است که شمار فقيران آن طی ۲۵ سال گذشته از ۲۰۰ ميليون نفر به ۳۸۰ ميليون نفر افزايش يافته است.
گزارش بانک جهانی از واپس نشينی فقر مطلق سخن می گويد، ولی در همان حال نشان می دهد که بخش بسيار بزرگی از جمعيت جهان سخت تهيدست است.
در حال حاضر، بر پايه آمار بانک جهانی، دو ميليارد و ۵۰۰ ميليون نفر از جمعيت جهان همچنان با درآمدی کمتر از دو دلار در روز زندگی می کنند.
عنوان طولانی گزارش بانک جهانی همين وضعيت را به نمايش می گذارد: «کشورهای در حال توسعه فقير تر از آن هستند که تصور می شد، ولی نبرد آنها عليه فقر به ثمر می نشيند.»
در يک سال گذشته، با توجه به افزايش بهای نفت و مواد غذايی از جمله گندم و برنج، تهيدستان جهان در موقعيتی شکننده تر قرار گرفته اند.