تاریخ مجلس پس از انقلاب ایران روزهای خبرساز کم به خود ندیده است. از همان اولین دوره مجلس تا همین دوره نهم روزهایی بوده است که اتفاقات مهم و بعضا‌ً تاریخ‌سازی در این نهاد قانون‌گذاری ایران رخ داده است. در ادامه مروری می‌کنیم بر ۱۰ جلسه خبرساز ادوار مختلف مجلس ایران.
Your browser doesn’t support HTML5
۱۰ جلسه خبرساز ادوار مجلس شورای اسلامی
۳۱ خرداد ۱۳۶۰
مجلس ایران ادامه بحث‌های مربوط به طرح عدم کفایت ابوالحسن بنی‌صدر، رئیس‌جمهور، را در دستور کار قرار دارد. فضای سیاسی ایران متشج است و اختلافات میان گروه‌های سیاسی مختلف برآمده از انقلاب سال ۵۷ به اوج خود رسیده است.
یک روز پیش تهران و چند شهر دیگر صحنه درگیری‌های سنگین خیابانی میان هواداران رئیس‌جمهور از جمله سازمان مجاهدین خلق و نیرو‌های امنیتی نزدیک به آیت‌الله خمینی بود.
در مجلسی که اکثریتش با هواداران رهبر است، نمایندگان حامی رئیس‌جمهور حتی فرصت حضور در جلسه بررسی برکناری او را ندارند و در مقابل، مخالفانش نطق‌های پرحرارتی ایراد می‌کنند. یکی از سرشناس‌ترین مخالفان علی حسینی خامنه‌ای است:
«آقای بنی‌صدر بارها به نهادهای قانونی بی‌حرمتی روا داشته، و به این طریق پایه مشروعیت خود را سست کرده است.»
سرانجام طرح دو فوریتی برکناری رییس جمهوری با ۱۷۷ رأی موافق و یک رأی مخالفت و ۱۲ رأی ممتنع به تصویب می‌رسد.
۱۵ مهر ۱۳۶۰
چند ماهی پس از برکناری ابوالحسن بنی‌صدر با وقوع بمب‌گذاری‌های متعدد و مرگ مقام‌های بلندپایه حکومت خشونت در فضای سیاسی اجتماعی ایران به اوج خود رسیده است. خبرهای ترور و اعدام هر روز به گوش می‌رسد.
در چنین فضایی مهدی بازرگان، دبیرکل نهضت آزای ایران، یکی از چند نماینده مخالف سیاست‌های حکومت است که هنوز در مجلس حضور دارد.
او نطقی در انتقاد از عملکرد حکومت در برخورد با مخالفان و لزوم مدارا و پرهیز از خشونت آماده کرده است. اما تنها می‌تواند بخش‌هایی از آن را بخواند. چرا که فریادهای اعتراض و حمله به جایگاه سخنران از جانب مخالفانی که فریاد مرگ بر بازرگان سر می‌دهند، اجازه به پایان رساندن نطق را به سخنران نمی‌دهد:
«و حیثیت و حقانیت اسلام که در دنیا لکه دار می‌شود...»
چنین رفتارهایی تا پایان مجلس اول با نمایندگان مخالف تکرار می‌شود.
۲۱ مهر ۱۳۶۴
جلسه رأی اعتماد به میرحسین موسوی، نخست‌وزیر معرفی شده از سوی علی خامنه‌ای رئیس جمهوری وقت. آقای خامنه‌ای پیشتر مخالفت خود را با انتخاب آقای موسوی اعلام کرده است. اما آیت‌الله خمینی رهبر جمهوری اسلامی مخالف این تصمیم است و اصرار بر باقی ماندن نخست وزیر بر مسندش دارد. او حتی این نظر را هم به صورت علنی ابراز می‌کند.
با اینهمه در جلسه رأی اعتماد ۹۹ نماینده دوره دوم مجلس با نخست‌‌وزیری میرحسین موسوی مخالفت می‌کنند. بعدا‌ً علی خامنه‌ای می‌گوید با در نظر گرفتن او تعداد مخالفان نظر رهبر جمهوری اسلامی صد نفر بودند.
۱۱ تیر ۱۳۶۸
چند هفته‌ای است که از مرگ آیت‌الله خمینی بنیان‌گذار جمهوری اسلامی می‌گذرد. فضای سیاسی هنوز تحت تأثیر این اتفاق و تعیین جانشین او است. در دستور کار مجلس نطق پیش از دستور نماینده جوان شهر کرج، مجید شرعپسند، قرار دارد. کسی که مجروح جنگی و برادر دو کشته شده جنگ ایران و عراق است.
نطق اما به شکل غیرمنتظره‌ای متن استعفای انتقادی او است. او دلایلی چون نبود زمینه و عدم امنیت و امکان برای انجام وظایف قانونی، وجود ابهامات و سئوال‌های اساسی نسبت به حاکمیت آینده و نگرانی شدید از آینده سیاسی کشور به علت برخی تغییرات قانون اساسی را به عنوان موارد اعتراضش مطرح می‌کند.
واکنش‌ها از همان جلسه آغاز می‌شود و حملات به آقای شرع پسند او را مجبور به ترک مجلس می‌کند. در جلسه بعد ۱۵۴ نماینده علیه او نامه می‌نویسند و مهدی کروبی نایب رئیس وقت هم علیه او نطق تندی ایراد می‌کند. ۱۹۱ نماینده از ۱۹۷ نفر حاضر به استعفایش رأی مثبت می‌دهند و تظاهراتی نیز در شهر کرج علیه او برگزار می‌شود.
اما این پایان واکنش‌ها نیست. مدتی بعد مجید شرعپسند بازداشت می‌شود و پس از آزادی نیز به طور کامل از حضور در فضای سیاسی منع می‌شود.
۱۱ اردیبهشت ۱۳۷۸
عطاءالله مهاجرانی، از شاخص‌ترین وزرای دولت اصلاح‌طلب محمد خاتمی است. عملکرد او به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با انتقاد شدید جریان‌های نزدیک به محافظه‌کاران روبه‌رو است که اکثریت را در دوره پنجم مجلس در اختیار دارند.
آنها پیشتر عبدالله نوری از دیگر وزرای شاخص دولت آقای خاتمی را استیضاح و برکنار کرده‌اند و حالا به دنبال حذف آقای مهاجرانی هستند:
«اما در مجموع من انتظار داشتم بعد از این همه بحث‌هایی که در مورد استیضاح شده خیلی مطالبی که مطرح می‌شود به لحاظ قوت استدلال، تنظیم مطالب، اسنادی که لازم هست، لازم نباشد که دیگر یک سری اسناد دیگری را بین نمایندگان محترم توزیع کنند.»
در جلسه‌ای طولانی و در شرایطی که رئیس‌جمهور وقت هم ترجیح داده بود در مجلس حضور پیدا نکند، برخلاف انتظار، قدرت سخنوری و دفاعیات محکم عطاءالله مهاجرانی به کمک او می‌آید و از مجلس در اختیار مخالفانش رأی اعتماد می‌گیرد. هرچند یک سال بعد زیر فشارها مجبور به استعفا و کناره‌گیری می‌شود.
۱۶ مرداد ۱۳۷۹
چند ماهی است که از پیروزی چشم‌گیر اصلاح‌طلبان در انتخابات دوره ششم مجلس می‌گذرد و آنها با به عنوان یکی از اولین اقداماتشان طرح دو فوریتی قانون مطبوعات را که در روزهای پایانی دوره قبلی مجلس تصویب شده به صحن علنی آورده‌اند. نگاه‌ها متوجه مجلس است.
اما مهدی کروبی، رئیس وقت، با حکم حکومتی رهبر جمهوری اسلامی این طرح را از دستور خارج می‌کند. اعتراض‌های برخی نمایندگان به این تصمیم هم بی‌حاصل است.
۱۲ بهمن ۱۳۸۲
تحصن نمایندگانی که به عملکرد شورای نگهبان در رد صلاحیت تعداد زیادی از آنها معترض هستند بدون نتیجه ادامه دارد و در شرایطی که مشخص شده است رهبر جمهوری اسلامی هم حاضر به تعویق برگزاری انتخابات مجلس نیست، ۱۳۹ نماینده مجلس در اعتراض به این وضعیت به شکل دسته‌جمعی استعفا می‌دهند.
۱۴ آبان ۱۳۸۷
علی کردان، معاون پیشین رئیس سازمان صدا و سیما، و از سرسخت‌ترین مدافعان رهبر جمهوری اسلامی ایران، وزیر کشور دولت محمود احمدی‌نژاد است اما شائبه‌ها درباره مدرک جعلی تحصیلی او فضای سیاسی و رسانه‌ای را تحت تأثیر قرار داده است.
مجلس هشتم که در کنترل کامل اصول‌گرایان قرار دارد تصمیم به استیضاح او می‌گیرد. جلسه استیضاح تبدیل به صحنه مجادله تند نمایندگان موافق و علی کردان می‌شود:
«عذرخواهی می‌کردید از ملت. به ولله اینجا آقای کردان بخشی از آن آبرو و حیثیت برمی‌گردد. در جلوی مدرک تحصیلی اسمی از هیچ نوع تحصیلی وجود ندارد. ۱۳ ماه بعدش مدرک می‌شود دکترا.»
استیضاح با رأی بالایی تصویب می‌شود. در حالی که رئیس‌جمهور وقت آن را غیرقانونی دانسته بود.
۲۶ بهمن ۱۳۸۹
یک روز قبل به دنبال فراخوان میرحسین موسوی و مهدی کروبی رهبران اعتراض‌های پس از انتخابات سال ۸۸ به نشانه همراهی با تحولات کشورهای مصر و تونس درگیری‌هایی در تهران رخ داده است. درگیری‌هایی که دو سالی است فضای سیاسی کشور را تحت تأثیر قرار داده است.
غلامعلی حداد عادل در نطق پیش از دستورش اظهارات تندی را علیه رهبران مخالفان بیان می‌کند و به دنبالش جمع زیادی از نمایندگان حاضر فریاد مرگ بر خاتمی، موسوی و کروبی سر می‌دهند و برخی نیز خواستار اعدام آنها می‌شوند.
۱۵ بهمن ۱۳۹۱
استیضاح عبدالرضا شیخ‌الاسلامی وزیر کار و رفاه اجتماعی دولت دوم محمود احمدی‌نژاد در دستور کار مجلسی است که در اختیار اصول‌گرایان قرار دارد.
آقای احمدی‌نژاد در جریان دفاع از وزیرش با پخش فیلم ضبط شده‌ای برادر علی لاریجانی رئیس مجلس را به سوء استفاده از قدرت برای منافع اقتصادی متهم می‌کند. اتهامی که با واکنش تند رئیس مجلس روبه‌رو می‌شود و مجادله کلامی بسیار تندی میان سران وقت دو قوه جمهوری اسلامی روی می‌دهد.
اتفاقات این جلسه مجلس ایران بعدها در ادبیات رسانه‌ای به یکشنبه سیاه مجلس معروف می‌شود.