محمد البرادعی، مدير کل آژانس بين المللی انرژی اتمی گزارش خود را درباره ميزان همکاری ايران با قطعنامه ۱۷۳۷ شورای امنيت سازمان ملل متحد ارايه داد.
قطعنامه ۱۷۳۷ شورای امنيت سازمان ملل متحد که در تاريخ ۲۳ دسامبر به اتفاق آرا به تصويب شد، از ايران خواسته بود که همه فعاليت های هسته ای مربوط به چرخه سوخت هسته ای از جمله غنی سازی اورانيوم را متوقف کند. مهلت ۶۰ روزه شورای امنيت روز چهارشنبه، دوم اسفند ماه پايان يافت.
گزارش محمد البرادعی در باره ميزان همکاری ايران با قطعنامه شورای امنيت اکنون به اين شورا ارايه می شود.
در اين زمينه با گريگوری شولتی، سفير آمريکا در آژانس بين المللی انرژی اتمی گفت و گويی داشته ايم.
آقای سفير شما که گزارش آقای البرادعی را مشاهده کرده ايد در باره اين گزارش چه می گوييد؟
متاسفانه دکتر محمد البرادعی بار ديگر درباره فعاليت های هسته ای ايران، خبر بدی دارد. بر اساس گزارش آقای برادعی، ايران همچنان از همکاری با آژانس بين المللی انرژی اتمی خودداری کرده و
به جای فراهم کردن دسترسی به افراد، اطلاعات و تاسيسات مشخص، بازديدهای آژانس را از تاسيسات هسته ای خود کاهش داده است.
پس از سه سال بازرسی های فشرده آژانس بين المللی انرزی اتمی از تاسيسات هسته ای ايران، اين سازمان هنوز نمی تواند با قاطعيت بگويد که ماهيت فعاليت های هسته ای ايران صلح آميز است.
گريگوری شولتی
دوم اينکه بر اساس گزارش آقای برادعی، ايران به خواست قطعنامه شورای امنيت سازمان ملل متحد برای تعليق آن بخش از فعاليت هايی که برای جامعه جهانی نگران کننده است، از جمله غنی سازی اورانيوم عمل نکرده است.
آقای برادعی می گويد ايران به جای تعليق اين فعاليت ها، در حال گسترش است.
با پايان مهلت شورای امنيت به ايران، واکنش های متفاوتی را مشاهده کرده ايم. فرانسه از تحريم های شديدتر و برخورد قاطع تر و سخت تر با ايران سخن به ميان آورده. فيليپ دوست بلازی وزير امور خارجه فرانسه گفت اميدوار است تحريم ها و فشار بر ايران، باعث دامن زدن به بحث های داخلی ايران در باره سياست های دولت محمود احمدی نژاد شود. کاندوليزا رايس هم گفت تحريم های بيشتر می تواند تاثير خود را بر سرمايه گذاری خارجی در ايران بگذارد. واقعا هدف مشخص تحريم ها چيست؟
اولين دور تحريم ها که رهبران ايران باعث اعمال آن عليه ايران شدند، تاثير داشته است.
بحث داخلی و شايد بی سابقه ای در ايران درباره سياست رهبران ايران در گرفته که از نظر ما بسيار مهم است. اين بحث می تواند مشخص کند که در اين لحظه اصولا چه چيزی برای کشور لازم است.
واضح است که رويارويی با جامعه جهانی و انزوای فزاينده ايران و تحريم، نمی تواند مثبت باشد. تحريم ها مانع از سرمايه گذاری خارجی در کشور خواهد شد.
ايران فرصت دارد با غرب رابطه داشته باشد. لازمه اين رابطه اين است که رهبران اين کشور به تعهدات بين المللی خود عمل کنند و ايران به ميز مذاکره بازگردد.
پيام جامعه جهانی منسجم و پيوسته بوده است. شورای امنيت سازمان ملل متحد به اجماع در ماه دسامبر به قطعنامه عليه ايران رای داد. اما در عين حال کشورهای جهان اين نکته را هم يادآور شدند که اگر ايران فعاليت های هسته ای را به حال تعليق در آورد، تحريم ها می تواند پايان يابد.
بنابراين همه خواستار يک راه حل ديپلماتيک هستند و تنها لازم است که ايران به خواست های شورای امنيت سازمان ملل متحد عمل کند و به ميز مذاکره بازگردد.
در باره بحث حمله نظامی احتمالی به تاسيسات هسته ای ايران چه فکر می کنيد؟ کارشناسان می گويند يک حمله نظامی می تواند به عنوان توجيهی برای تلاش احتمالی آينده ايران برای دستيابی به سلاح هسته ای به کار رود. از سوی ديگر، برخی می گويند يک حمله احتمالی می تواند باعث حمايت مردم از دولت جمهوری اسلامی که از محبوبيت زيادی برخوردار نيست بشود. احتمال يک حمله احتمالی تا چه حد است؟
اخيرا هياهوی پوچی در اين زمينه درگرفته و «کارشناسان» بسياری در اين زمينه اظهار نظر کرده اند.
همان طور که جرج بوش، رييس جمهوری آمريکا اشاره کرده، اين موضوع غير واقعی است.
سفير آمريکا در آژانس بين المللی انرژی اتمی
من به گفته رابرت گيتس، وزير دفاع آمريکا استناد می کنم که اخيرا گفت قصد استفاده از زور در برخورد با ايران وجود ندارد.
اما خبر خوب اين است که ما فکر می کنيم برای يک راه حل ديپلماتيک هنوز وقت هست. ايران تا دستيابی به توانايی توليد سلاح هسته ای چند سالی فاصله دارد و به همين دليل ما فکر می کنيم استفاده از همه ابزارهای ديپلماتيک می تواند موثر باشد.
از نظر ما برای جهان، برای منطقه، و برای مردم ايران بهتر است که ايران به تعهدات بين المللی خود عمل کند و از انزوا خارج شود.
وزير امور خارجه آمريکا خيلی واضح گفته است که ايالات متحده آمريکا حاضر به تغيير سياست های ۲۷ سال گذشته خود در مقابل ايران است به شرطی که اين کشور غنی سازی را به حال تعليق در آورد.
تامين منافع مردم ايران، نه از طريق رويارويی اين کشور با جهان، بلکه در تعامل و بخشی از جامعه جهانی بودن ميسر می شود. اين فرصت هم اکنون موجود است.
در آخرين مصاحبه ای که با شما در ۱۴ دسامبر داشتم، از شما درباره احتمال قطع کمک های آژانس به ايران در زمينه ايمنی هسته ای پرسيدم. شما گفتيد و مقام های آژانس هم بعدا گفتند که تحريم ها شامل مواردی که به ايمنی هسته ای مربوط می شود نخواهد شد.
با اين حال، يک کارشناس ايمنی هسته ای، استاد دانشگاه کاليفرنيای جنوبی در مقاله ای نوشته است که تحريم ها شامل تکنولوژی لازم ايمنی نيز شده است. در اين زمينه او از پروژه ای به نام آی آر اِی ۴۰۳۶ نام برده است که به مساله ايمنی هسته ای مربوط می شود.
پرسش من اين است که آيا مردم ايران بايد به علت تحريم ها نگران ايمنی تاسيسات هسته ای باشند؟
به نظر من مردم ايران بايد نگران اين باشند که رهبری آنها به دنبال فعاليت های هسته ای است که از نظر جهان، صلح آميز نيست و در جهت يک برنامه نظامی است.
شورای امنيت سازمان ملل متحد از آژانس بين المللی انرژی اتمی خواست که همکاری های فنی خود با ايران را به حال تعليق در آورد، اما در اين ميان موارد بسياری وجود دارد که مشمول تحريم ها نمی شود. ايمنی، پزشکی، زمينه های ايمنی، پزشکی، زمينه های انسانی مشمول اين تحريم ها نشده اند.
گريگوری شولتی
در گزارش محمد البرادعی که در جلسه شورای حکام آژانس بين المللی انرژی اتمی ارايه خواهد شد، گفته شده که کمک های لازم در رابطه با زمينه ايمنی قطع نشده و کمک های فنی قطع شده در راستای اجرای قطعنامه شورای امنيت بوده است.
بايد اين موضوع را روشن کنم که ايالات متحده آمريکا و کشورهای ديگر هيچ مشکلی با دستيابی ايران به فن آوری صلح آميز هسته ای ندارد. ما از استفاده صلح آميز از انرژی هسته ای چه در زمينه پزشکی و چه برای توليد برق حمايت می کنيم.
آنچه باعث نگرانی است، اين است که نمی توان با قاطعيت گفت فعاليت های هسته ای ايران يکسره صلح آميز و همه جوانب آن ضروری است.
بنابر اين ما مشتاق مذاکره ای با ايران هستيم که اتفاقا در نهايت باعث پيشرفت تکنولوژی هسته ای در ايران خواهد شد. اما برای اين کار رهبری ايران بايد ابتدا به تعهدات بين المللی خود عمل کند.
سوال را اين گونه مطرح می کنم، آيا می توانيم نتيجه بگيريم که از نظر آژانس، ايمنی در تاسيسات نطنز و اصفهان آنچنان مهم نيست؟ آيا اين واقعيت دارد که کمک های آژانس به ايران در زمينه ايمنی آن بخش از تاسيساتی که بحث انگيز خوانده می شود، قطع شده است؟
اين پرسش را بايد با آژانس در ميان بگذاريد. جامعه جهانی هيچ کمکی در رابطه با فعاليت های هسته ای در نطنز يا اصفهان ارايه نخواهد کرد.
در واقع قطعنامه شورای امنيت سازمان ملل متحد به طور مشخص هر گونه انتقال مواد يا فن آوری مربوط به اين تاسيسات را به ايران ممنوع کرده است.
اما مايلم يک نکته را در پايان بگويم که پيشتر هم گفته ام و آن پيام پرزيدنت بوش به مردم ايران است:«ما به دنبال روزی هستيم که شما بتوانيد در آزادی زندگی کنيد و آمريکا و ايران بتوانند دوستان و متحدان نزديک يکديگر در راه آرمان صلح باشند.»