درگيری نظامی روسيه و گرجستان بر سر اوستيای جنوبی و در پی آن افزايش تنش لفظی بين آمريکا و روسيه، روابط مسکو را با آمريکا و اروپا با بحران رو به رو کرده است.
در چنين شرايطی، مقابله روسيه با آمريکا و شماری از کشورهای اروپايی نه تنها حاشيه امنيتی برای ايران ايجاد کرده، که بر کوشش کشورهای گروه پنج به علاوه يک برای حل مسأله هسته ای ايران نيز سايه انداخته است.
به باور شماری از ناظران، رويداد گرجستان و بحران بين المللی ناشی از آن، اجماع پنج عضو دائم شورای امنيت سازمان ملل را برای تصويب قطع نامه ديگری عليه ايران مشکل کرده است.
رهبران جمهوری اسلامی که خود نگران عمليات نظامی احتمالی آمريکا و اسراييل را عليه تأسيسات هسته ای ايران هستند، درگيری نظامی روسيه و گرجستان را از نزديک دنبال می کنند و سکوت معنی دار رهبران ايران در قبال اين درگيری نشان از رضايت باطنی آنها دارد؛ زيرا اين رويداد فرصتی به آنها داده است تا توجه جهانی را، دست کم برای مدتی کوتاه، از مسأله هسته ای ايران منحرف کنند.
- «عوامل فشار به ايران حالا رو در روی هم قرار گرفته اند . يعنی اگر برای تشديد اعمال فشارهای بيشتر هماهنگی بين آمريکا و روسيه از ضرورت های قبلی بود ، حالا به علت مقابله و تشنجی که بين روسيه و آمريکا به دليل قضيه گرجستان پيش آمده، احتمال هماهنگی بين اين دو کشور در کوتاه مدت در شورای امنيت کمتر شده است».
«رویا رویی آمریکا و روسیه»
دکتر رضا تقی زاده، تحلیلگر مسائل ایران، به اين پرسش که: «رويداد گرجستان و تنش ميان آمريکا و روسيه چه تأثيری می تواند بر حل مسأله هسته ای ايران بگذارد» چنين پاسخ می دهد:در کوتاه مدت ايران بايد اين واقعه را با خوشحالی پيگيری بکند و ازاتفاق آن باطناً خوشحال باشد چرا که برنامه هسته ای ايران يک مناقشه است ودر نتيجه آن از طرف سيستم بين المللی تحت فشار است».
وی می افزاید:«نکته ديگری که در اين قضيه حائز اهميت است اينکه عوامل فشار به ايران حالا رو در روی هم قرار گرفته اند . يعنی اگر برای تشديد اعمال فشارهای بيشتر هماهنگی بين آمريکا و روسيه از ضرورت های قبلی بود ، حالا به علت مقابله و تشنجی که بين روسيه و آمريکا به دليل قضيه گرجستان پيش آمده، احتمال هماهنگی بين اين دو کشور در کوتاه مدت در شورای امنيت کمتر شده است و ايران از اين لحاظ احساس امنيت بيشتری مي کند».
البته اين ها تاثيرهای است که در کوتاه مدت به برنامه هسته ای ايران وارد مي شود ولی در ميان مدت ايران تصور مي کند که با بهره برداری از نتايج اين وضعيت در کوتاه مدت، بتواند به امتيازات بيشتری هم دست پيدا کند.
«روسیه، مخالف ایران اتمی»
اما دکتر رضا جليلی، استاد انستيتو مطالعات بين المللی در ژنو، می گويد:« به رغم اين تأثيرات کوتاه مدت، روسيه مخالف ايران هسته ای است و در نهايت، هم روسيه و هم چين با ديگر کشورهای گروه پنج به علاوه يک همکاری خواهند کرد:».
وی می افزاید:«به طور کلی روسيه وچين که تمايل ندارند فشار زيادی عليه ايران اعمال شود ، در يک مسئله اتفاق نظر دارند با چهار کشور ديگر گروه ۱+۵ و آن اينکه اين کشور ها نمي خواهند ايران دسترسی به سلاح هسته ای داشته باشد».
این استاد انستيتو مطالعات بين المللی اضافه می کند:«بنا بر اين در موضع اين کشور ها تغييراتی ايجاد نشده است. ولی ممکن است روسيه و چين از شدت تحريم های آتی سازمان ملل عليه ايران بکاهند ، يا اصلاً مانع تصميم گيری شوند و يا تصميم گيری را به عقب بياندازند ولی تغيير عمده ای در سياست روسيه در اين مرحله ظاهر نشده است».
این در حالی است که کاندوليزا رايس، وزير خارجه آمريکا، می گويد همکاری روسيه با آمريکا در مسأله هسته ای ايران، به نفع خود روسيه است: «باور کردنش دشوار است که کوشش روسيه برای جلوگيری از دسترسی ايران به تکنولوژی هسته ای و در پی آن ساختن سلاح هسته ای برای کمک به آمريکا باشد»
خانم رایس اضافه کرده بود:«. اگر روسيه خواستار ثبات در خاورميانه است، اگر روسيه می خواهد اقدامات مشترک ما در خاورميانه، در چارچوب گروه چهار (يعنی آمريکا، روسيه، اتحاديه اروپا و سازمان ملل) به نتيجه برسد، پس بايد به دنبال خاورميانه ای باشد با ايرانی بدون سلاح هسته ای. روسيه با ما همکار ی می کند زيرا ايران قطعنامه های سازمان ملل را زير پا گذاشته است؛ بنابر اين همکاری آمریکا و روسيه در رابطه با مسأله هسته ای ايران و کره شمالی در جهت منافع هر دو ما است. اين کار روسيه نبايد به مثابه لطف و مرحمت اين کشور به آمريکا تلقی شود».
با اينکه رويداد گرجستان يک حاشيه تازه امنيتی برای ايران ايجاد کرده است ولی به نظر می رسد پس از فرونشستن گرد و غبار رويداد گرجستان کشورهای پنح به علاوه يک مسأله هسته ای ايران را بار ديگر از نزديک دنبال کنند.