بازگشت کامل تحریمهای آمریکا علیه ایران که از بامداد دوشنبه، ۱۴ آبان، به اجرا گذاشته شد با واکنشهایی مختلف در سطح جهانی روبهرو شده و همزمان تمجیدها و انتقادهایی را برانگیخته است.
حسن روحانی، رئیسجمهور ایران، صبح دوشنبه گفت که تهران تحریمها را «با افتخار میشکند» و «در هر شرایطی» نفت خود را خواهد فروخت.
اما در بیرون از ایران واکنشها به بازگشت کامل تحریمها مختلف بود:
بریتانیا
سخنگوی ترزا می، نخستوزیر بریتانیا، با ابراز تأسف از بازگشت تحریمهای آمریکا گفت کشورش همچنان برجام را توافقی میداند که «دنیا را امنتر میکند» و تا زمانی که ایران تعهداتش در این توافق را رعایت کند لندن نیز به آن پایبند خواهد ماند.
سخنگوی خانم می همچنین افزود: «ما به حمایت کامل از مراودات بازرگانی با ایران ادامه میدهیم و شرکتهای بریتانیایی را ترغیب میکنیم که از فرصتهای فزاینده تجاری با ]ایران[ استفاده کنند».
آلمان
سخنگوی دولت آلمان نیز اعلام کرد که «روابط تجاری قانونی» با ایران ادامه خواهد یافت.
اشتفان زیبرت، سخنگوی دولت آلمان، با اشاره به بازگشت کامل تحریمهای آمریکا از بامداد دوشنبه گفت: «ما در حال بررسی هستیم که چگونه میتوانیم از ساختار تعهدات تجاریمان در ایران حمایت کنیم».
آلمان و بریتانیا از جمله کشورهای اروپایی بودند که با انجام مذاکراتی با ایران در طول ماههای اخیر تلاش کردند به ساز و کاری مالی برای تضمین مراودات تجاریشان با تهران دست یابند.
جزئیات این ساز و کار (موسوم به SPV) هنوز روشن نیست اما سخنگوی وزارت خارجه ایران صبح دوشنبه گفت که «کلیات آن بزودی مشخص میشود».
روسیه
یک مقام روسیه روز دوشنبه اعلام کرد کشورش به همراه چین و اتحادیه اروپا به تلاشها برای «اطمینان از تداوم مؤثر توافق هستهای» ادامه خواهد داد.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان انرژی اتمی، درباره بازگشت تحریمهای آمریکا علیه ایران گفت: «تا آنجا که به روسیه مربوط میشود، ما در تعامل با چین، اعضای اروپایی برجام و برخی کشورهای مرتبط دیگر، برای مؤثر ماندن برجام هرگونه تلاشی خواهیم کرد».
چین
وزارت خارجه چین، کشوری که در ماههای اخیر مذاکراتی برای کسب معافیت از آمریکا انجام داد، مخالفت این کشور با بازگشت تحریمهای آمریکا را اعلام کرد.
هُوا چونییینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین، روز دوشنبه در نشست خبریاش، با تأکید بر اینکه برجام «باید همچنان به طور جامع و مؤثر باقی بماند» گفت: «از تصمیم آمریکا متأسفیم».
خانم چونییینگ همچنین با انتقاد از «تحریمهای یکجانبه که مورد اعتراض جامعه جهانی ست» گفت: تمامی طرفها باید «منافع بلندمدت» را در نظر داشته باشند و به اجرای تعهدات خود پایبند بمانند.
اسرائیل
دو مقام ارشد دولت اسرائیل روز دوشنبه از بازگشت کامل تحریمهای آمریکا علیه ایران استقبال کردند.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، بار دیگر روز دوشنبه در جمع اعضای حزب لیکود گفت: «یک بار دیگر از رئیس جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، به خاطر این تصمیم شجاعانه، قاطع و مهم تشکر میکنم و آن را موجب ثبات، امنیت و صلح میدانم».
ساعاتی پیشتر آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع اسرائیل، در نخستین دقایق روز دوشنبه با تمجید از «تصمیم شجاعانه» دونالد ترامپ، بازگشت کامل تحریمهارا «تصمیم بنیادین» و «ضربهای کاری به نفوذ ایران در سوریه، لبنان، غزه، عراق و یمن» خوانده بود.
ژاپن
یوشیهیدا سوگا، دبیر هیأت وزیران ژاپن، روز دوشنبه گفت: گفت که «تماسهای نزدیک» با مقامهای آمریکا درباره جزئیات تحریمها ادامه دارد.
با این حال به نوشته رویترز، این مقام ژاپنی از ارائه جزئیات بیشتر در این باره خودداری کرد.
ژاپن یکی از هشت کشوری ست که با کسب معافیت از آمریکا، میتواند موقتا به خرید محدود نفت از ایران ادامه دهد.
هند
مقامهای هند، از جمله وزیر نفت این کشور، در دو روز گذشته رسما تایید کرده بودند که هند یکی از هشت کشوری ست که معافیت محدود از آمریکا دریافت کرده است.
با این حال یک مقام دولتی هند به جزئیاتی از این معافیت اشاره کرده و به گزارش رویترز، گفته است که هند تا پایان ماه مارس (حدود پنج ماه دیگر) به خرید ماهانه ۱.۲۵ میلیون تُن نفت از ایران ادامه خواهد داد.
هند، پس از چین، دومین مشتری بزرگ نفت ایران به شمار میرود و در ماههای اخیر مذاکرات مفصلی با مقامهای آمریکایی داشت.