استاد علوم سیاسی در دانشگاه کارولینای شرقی
بار دیگر فرصتی بین‌المللی فراهم آمده تا هیات نمایندگی ایران و هیات‌های اعزامی سایر کشورها بتوانند در حاشیه اجلاس سازمان ملل متحد در نیویورک با یکدیگر به مذاکره و تبادل رأی بپردازند.
در روزهای اخیر پس از اعلام استراتژی آمریکا در مورد مبارزه با «دولت اسلامی» (داعش سابق یا خلافت اسلامی) به قصد انهدام نهایی گروهی که برای خود ماموریت «خلافت» بر روی زمین قایل است بحث‌های گوناگونی در مورد نحوه این مبارزه و چگونگی تشکیل یک ائتلاف بین‌المللی مطرح شد.
سرانجام نوری مالکی از مقام نخست وزیری عراق کناره‌گیری کرد. پس از این که کوشش‌های وی در درجه اول برای بقا و حفظ قدرت، سپس برای انتقال قدرت به یکی از افراد نزدیک و مورد وثوق، یا فرار از واگذاری آن به نتیجه نرسید و راهی جز واگذاری قدرت برایش باقی نماند، بالاخره نوری مالکی تسلیم رای رئیس جمهور عراق شد.
در سياست داخلی شعار هم غزه هم لبنان می تواند فقط کوششی (شايد بيهوده) برای زدودن شعارهای جنبش سبز از خاطره مردم باشد که با شعار "نه غزه نه لبنان، جانم فدای ايران" خيابانهای پايتخت و شهر های بزرگ ايران را سبز کردند. اما در سياست خارجی اهداف ديگری دنبال می شود.
در بخش اول مختصری از اوضاع و احوالی آمد که منجر به تحریم‌ها علیه ایران و شروع مذاکرات بین دولت خاتمی و کشورهای اروپایی شد. این بخش از مذاکرات مهم پاریس تا به امروز را دنبال می‌کند.
این مقاله صِرفاً برای ارائه اطلاعات جامعی در مورد تاریخچه مذاکرات هسته‌ای بین ایران و غرب نوشته شده است. هدف ورود به این مبحث نیست که آیا ایران در مقطعی در دوران پس از انقلاب تمایل یا برنامه‌ای برای ساخت تسلیحات اتمی داشته یا این که فقط در صدد کسب تکنولوژی اتمی برای مقاصد صلح‌آمیز بوده است. هرچند که نگرانی از توانایی هسته‌ای ایران برخی کشورهای منطقه را به صورت بالقوه و بالفعل به دشمنی با ایران واداشته است. برای نمونه عربستان سعودی خواسته است «سر مار [ایران] را بزنند» یا این که اسرائیل تبدیل به یک طرف پرنفوذ در دعاوی علیه ایران شده و حتی تا تهدید به جنگ یا ترغیب آمریکا و سایر اعضای جامعه بین‌الملل به جنگ علیه ایران پیش رفته است.
مقاله حاضر با توجه به اوضاع و احوال منطقه‌ای و به دنبال يافتن پاسخ به اين سوال نوشته شده است که آيا تحولات سريعی که در بخشی از خاورميانه در شرف وقوع است توان تغيير نقشه جغرافيای سياسی منطقه را دارد؟ اگر جواب مثبت است چه تغييراتی و در کدام نواحی صورت خواهد گرفت؟ به عبارت ديگر تحولاتی که در حال وقوع هستند تا چه حد می‌توانند تاثيرات ژئو-استراتژيک در همسايگی خود ايجاد کنند.
توضيح: در خلال مبارزات انتخابات رياست جمهوری آمريکا در ۱۹۹۲ يکی از دستياران بيل کلينتون عبارتی را در يک محفل خصوصی و گفتگوی درون حزبی بکار برد تا بر حياتی بودن نقش اقتصاد در شرايط آن روز آمريکا تاکيد کند. همان عبارت: (“It’s the economy, stupid.” به معنی «قضيه اقتصاد است، بی شعور» در زمان کوتاهی چنان کاربرد عمومی پيدا کرد که تبديل به شعار انتخاباتی بيل کلينتون شد. عنوان مقاله فعلی از همان شعار انتخاباتی گرفته شده است. طبيعی است کاربرد واژه «بی شعور« بيشتر جنبه طنز دارد تا توهين- حد اقل ۳۵۰ ميليون آمريکايی آنرا توهين تلقی نمی کنند.
یادداشت: چهارمین دور مذاکرات هسته‌ای میان ایران و شش قدرت جهانی، موسوم به ۱+ ۵، در شرایطی شروع می‌شود که انتظارات از سوی دولت‌های شرکت‌کننده از یک طرف، ایران در طرف مقابل و اسرائیل به عنوان عامل کاملا مخالفی که در خارج از مذاکرات نگران نتیجه آن است به نقطه اوج خود نزدیک می‌شود...
اخیراً روزنامه گاردین چاپ لندن مطلبی را در مورد علاقه آمریکا و کشورهای عربی خلیج فارس به طرح مشترک دفاع موشکی در قبال تهدید موشکی ایران منتشر کرد.
دوازدهم مرداد سال ۱۳۹۲ را می توان نقطه عطفی درتاريخ سی و چهار ساله اخير ايران و به عبارتی ديگر نقطه افول سياست های پوپوليستی احمدی نژاد دانست که مقارن است با زمان خيزش سياست های دولت جديد.
در آخرین هفته‌های سال۲۰۱۲ کنکاش ایران با آژانس انرژی هسته‌ای بر سر برنامه غنی‌سازی اورانیوم و افزایش ظرفیت سایت فوردو لاینحل به سال بعد کشانده شد. فصل بهار ۲۰۱۳ برای ایران نه تنها فصل رویش جوانه‌ها، بلکه آغاز رویش نگرانی‌ها و تهدیدهای حیاتی بود.
مصر از اخوان مسلمين تا حکومت نظاميان - در دوازدهم ماه اوت ۲۰۱۲ وقتی رئيس جمهور اسلامگرا و منتخب مصر، ژنرال عبدل الفتاح السيسی رئيس اطلاعات ارتش مصر را به عنوان وزير دفاع خود برگزيد هرگز فکر نمی کرد ژنرال السيسی کمتر از يکسال بعد برعليه او اقدام و بساطش را بر هم خواهد چيد.
هفته جاری در ایالات متحده هفته بزرگداشت و یادآوری جریان قتل جان آف کِنِدی٬ رئیس جمهور فقید آمریکا بود. شنبه شب تقریبا همه شبکه‌های اصلی آمریکا و حتی اروپا ویژه برنامه‌های پنجاهمین سالگرد این تراژدی را پوشش می‌دادند٬ اما ناگهان در میانه این پوشش ملی و وسیع تلویزیونی، برنامه‌ها متوقف شدند و گویندگان اعلام کردند که باراک اوباما٬ رئیس جمهور فعلی آمریکا در خصوص رسیدن به توافق با ایران بیاناتی اظهار خواهد کرد.
آنچه به «لابی اسرائیل» در آمریکا شهرت دارد در واقع نهادی است با نام «کمیتهِ آمریکاییِ امور عمومیِ اسرائیل». این شورا در سخت‌ترین مرحله تشکیل دولت اسرائیل، توسط یک یهودی آمریکایی تأسیس و به تدریج تبدیل به یکی از پرنفوذترین نهادهای مؤثر در تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌های آمریکا در ارتباط با اسرائیل شد.
هدف از اين مقاله اين است که ببينيم در چارچوب برنامه منتشره اين وزارتخانه چه نگرش ويژه ای نسبت به روابط با آمريکا وجود دارد.
با اعلام نتيجه قطعی انتخاب مردم و معلوم شدن يازدهمين ریيس جمهوری اسلامی، دولت آقای حسن روحانی در مردادماه معرفی و جانشين دولت احمدی نژاد خواهد شد که روزهای عمر دولتش همچون شهرتش به شدت و سرعت رو به زوال است.
به تازگی، گفت‌وگویی از صادق زيباکلام، دوست و همکار سابقم در دانشگاه تهران، خواندم که با وب‌سايت تاريخ ايرانی انجام داده و طی آن اصل «عبرت گرفتن از تاريخ» را نفی کرده بود. استدلال ايشان برای رد عبرت‌انگيز بودن تاريخ اين بود که اول، «تاريخ برای پند گرفتن نگاشته نشده» و ديگر اين که نمی‌توان «مثالی از اقدامات مسئولان» جمهوری اسلامی پيدا کرد که از «يک فهم تاريخی نشأت گرفته باشد».
رويدادهايی که به دنبال انتخابات ۱۳۸۸رياست جمهوری در ايران اتفاق افتاد وقايعی نيستند که به سادگی با سرکوب پوشانده شوند و يا صرفا بااستفاده انحصاری از وسايل ارتباط جمعی و از طريق واژگون سازی حقايق به نحوی غير واقعی ارايه و کم کم به فراموشی سپرده شوند. به طور يقين اين رويدادها تاثيری دراز مدت داشته، در تاريخ پر فراز و نشيب مملکت و حافظه تاريخی ملت ما باقی می مانند و روابط اجتماعی امروز و فردای ملت را رقم می زنند تا وقتی که سيستم سياسی حاکم بتواند خود را با خواسته های نسل جوانی که امروز در آستانه يک انتخابات جديد -سی و چهارسال پس از انقلاب - خواستار دگرگونيهای اساسی است تطبيق دهد.
مقدمه: در افسانه‌های یونان باستان آمده است که پرومته، پسر خدای آتش، تنها باقی‌مانده تیتان‌ها از جنگ زئوس بود. زئوس در دوران آفرینش انسان‌ها پرومته را برگزید تا همه چیز را به انسان بدهد، جز آتش. پرومته که به انسان‌ها عشق می‌ورزید و نمی‌توانست رنج آنان را ببیند، پس از حل و فصل بسیاری از مسائل آدمیان تصمیم گرفت به دور از چشم زئوس، آتش را نیز به انسان‌ها بدهد. وقتی زئوس از این جریان باخبرشد، پرومته را به بالای قله قاف (در قفقاز) برد و او را زنجیر کرد. جزای او این بود که هر شب عقابی از آسمان می‌آمد و جگر پرومته در زنجیر را می‌خورد، اما تا بامداد روز بعد جگر پرومته از نو می‌رویید. یک روز پرومته به زئوس گفت که زمانی خواهد رسید که پادشاهی و خدایی تو به پایان برسد و دیگری بر تخت تو تکیه زند. زئوس خیلی می‌خواست بداند چه کسی جای او را خواهد گرفت، اما پرومته پاسخی به او نمی داد تا وقتی که آن اتفاق به واقعیت پیوست و زئوس توسط پسرش کراتوس از میان برداشته شد. سرانجام هرکول هم عقاب را کشت و پرومته از بند رها شد...
بیشتر
