دبیرکل ناتو روز پنجشنبه ۲۷ بهمن هشدار داد که کشورهای عضو این پیمان نظامی باید برای یک رویارویی طولانی با روسیه - ورای بحران ناشی از تهاجم نظامی مسکو به اوکراین - آماده باشند.
ینس استولتنبرگ در یک نشست خبری مشترک با وزیر خارجه ترکیه در آنکارا در عین حال تأکید کرد زمان آن فرا رسیده که ترکیه درخواست عضویت سوئد و فنلاند در ناتو را «تأييد کند».
تهاجم نظامی روسیه به اوکراین «خطرناکترین» بحران امنیتی در اروپا از پایان جنگ جهانی دوم تا کنون بوده است و ناتو را واداشته تا توان نظامی خود را بازبینی کند.
دبیر کل ناتو دربخشی از مصاحبه خود یادآور شد که «ولادیمیر پوتین در پی یک اروپای متفاوت است؛ اروپایی که او بتواند همسایههای روسیه را کنترل کرده و سیاستهای خود را به آنها دیکته کند».
آقای استولتنبرگ ضمن تأکید بر لزوم آمادگی کشورهای عضو ناتو برای یک «رویارویی بلندمدت» در مقابل روسیه افزود که با این حال، «این وضعیت ممکن است تحت تأثیر یک رویداد ناگهانی تغییر کند».
دبیرکل ناتو با یادآوری وقایع تاریخی چون «سقوط دیواربرلین یا حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر» تصریح کرد ممکن است شرایط بهگونهای رقم بخورد که موقعیت را برای «مناسبات بهتر» با روسیه فراهم کند، «ولی با رفتار رژیم فعلی روسیه چنین تغییری ممکن نیست».
ناتو برای پرهیز از رویارویی مستقیم با روسیه تاکنون از اعزام نیرو به اوکراین خودداری کرده است. اگرچه کشورهای عضو این پیمان از آغاز تهاجم مسکو میلیاردها دلار تسلیحات در اختیار اوکراین قرار داده و در زمینه آموزش نیرو و جنبههای اطلاعاتی با این کشور همکاری کردهاند.
همزمان کشورهای عضو ناتو با اعزام واحدهای رزمی و ارسال سلاحهای پیشرفتهتر به کشورهای اروپای شرقی از جمله لهستان و جمهوریهای بالتیک، جناح شرقی این پیمان را تقویت کردهاند.
در رویدادی دیگر دبیرکل ناتو در یک نشست خبری مشترک با مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، در آنکارا تأکید کرد که زمان برای تأیید عضویت فنلاند و سوئد در ناتو از سوی دولت ترکیه فرا رسیده است.
آنالنا بائربوک، وزیر خارجه آلمان، نیز در روزهای اخیر گفت که انتظار دارد تمامی اعضای ناتو «بدون تأخیر بیشتر» عضویت فنلاند و سوئد را تأیید کنند.
از مجموع ۳۰ کشور عضو ناتو فقط ترکیه و مجارستان تاکنون عضویت سوئد و فنلاند را تأیید نکردهاند.
به نظر میرسد که هماکنون عدم موافقت ترکیه «مانع اصلی» است. رجب طیب اردوغان در سخنان خود اشاره کرده که این کشور ممکن است به طور جداگانه با عضویت فنلاند موافقت کند ولی در حال حاضر با عضویت سوئد «موافق نیست».
تقاضای عضویت فنلاند و سوئد به طور مشترک ارائه شده و در نتیجه حساسیتهای آنکارا در مورد عضویت هر یک از دو کشور، این روند را به تأخیر میاندازد.
دولت ترکیه مدعی است که سوئد به اعضای حزب کارگران کردستان ترکیه (پکک) که علاوه بر آنکارا، اتحاديه اروپا و دولت آمريکا آن را یک سازمان تروریستی میدانند «پناه داده است».
علاوه بر این، دولت ترکیه ماه گذشته و در پی برگزاری تجمعی اعتراضی در برابر سفارت این کشور در استکهلم که در جریان آن نسخهای از قرآن به آتش کشیده شد، مذاکرات با سوئد و فنلاند را متوقف کرد.
آقای استولتنبرگ در نشست خبری آنکارا سوزاندن قرآن را یک «اقدام شرمآور» توصیف کرد و گفت دولت سوئد مخالفت شدید خود با این اقدام را اعلام کرده که واکنشی «قابل تقدیر» است.
دبیرکل ناتو افزود: «به نظر من این موضعگیری سوئد نشان میدهد که این کشور و فنلاند حساسیتهای ترکیه را درک کرده و در این زمینه اقداماتی انجام دادهاند. و به همین دلیل فکر میکنم که زمان برای تأیید عضویت آنها در ناتو فرارسیده است.»
وزیر خارجه ترکیه نیز موضع دولت این کشور مبنی بر بررسی جداگانه درخواست عضویت سوئد و فنلاند را تکرار کرد.
مولود چاووش اوغلو ضمن پذیرش این نکته که دولت سوئد مقررات مربوط به تروریسم را در راستای ملاحظات ترکیه تغییر داده است، بر ضرورت اجرای کامل این تغییرات تأکید کرد.
آقای استولتنبرگ همچنین گفت که موضوع مبارزه با تروریسم در اجلاس بعدی اعضای ناتو که ماه ژوییه در پایتخت لیتوانی برگزار میشود مطرح خواهد شد.
دبیرکل ناتو قبل از ترک آنکارا برای دیدار از مناطق زلزلهزده در جنوب ترکیه با رئیس جمهوری این کشور دیدار کرد.