عربستان سعودی رسما تأیید کرد که در جریان مراسم حج امسال که در گرمای شدید برگزار شد، بیش از ۱۳۰۰ زائر جان خود را از دست دادند و اکثر آنها مجوز رسمی برای انجام حج را نداشتند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، رياض تا روز یکشنبه به طور رسمی در مورد مرگ و میرها اظهار نظر نکرده و آماری ارائه نداده بود.
اما روز یکشنبه سوم تیرماه خبرگزاری رسمی عربستان سعودی نوشت: «متاسفانه، شمار مرگ و میرها در مراسم حج امسال به ۱۳۰۱ نفر رسید. ۸۳ درصد از این جانباختگان افرادی بودند که مجوز لازم برای انجام مناسک حج را نداشتند و مسافتهای طولانی را زیر آفتاب سوزان و بدون داشتن سرپناه یا امکانات رفاهی مناسب طی کردند».
رسانههای ایران نیز روز شنبه دوم تیرماه اعلام کردند که از ابتدای حج تمتع تا پایان جمعه اول تیرماه ۱۴۰۲، در مجموع ۱۷ زائر که از ایران به عربستان رفته بودند جان خود را از دست دادهاند.
هفته گذشته خبرگزاری فرانسه با استناد به اظهارات رسمی و گزارش چند دیپلمات از کشورهای خارجی، شمار کشتهشدگان حج امسال را بیش از ۱۱۰۰ نفر اعلام کرده بود.
این افراد از بیش از ده کشور، از آمریکا تا اندونزی، به مراسم حج امسال رفته بودند و آمار آنها توسط این کشورها در حال بهروزرسانی است.
آنطور که دیپلماتهای عرب به خبرگزاری فرانسه گفتهاند، علت اصلی مرگ و میر زائران گرمازدگی بوده است.
بر اساس گزارش مرکز ملی هواشناسی عربستان سعودی، دمای هوا در مکه امسال تا حدود ۵۲ درجه سانتیگراد (۱۲۵ درجه فارنهایت) نیز بالا رفته است.
یک مقام ارشد سعودی روز جمعه ۳۱ خرداد، به خبرگزاری فرانسه گفت که شمار مرگ و میر تنهت در دو روز شلوغ حج یعنی ۲۶ خرداد، زمانی که زائران برای ساعتها زیر آفتاب سوزان در عَرَفات دعا میخواندند و ۲۷ خرداد، زمانی که در مراسم «رَمْیِ جَمَرات» در منا شرکت میکردند، ۵۷۷ نفر بوده است.
این مقام سعودی به خبرگزاری فرانسه گفته که دولت کمکاری نکرده بلکه افرادی که خطرات را درک نکردهاند دچار اشتباه محاسباتی شدهاند.
عَرَفات دشتی است در حدود ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی مکه و «رَمْیِ جَمَرات» مراسم پرتاب سنگ به سوی جمره بخشی از مراسم و مناسک حج است.
به گزارش خبرگزاری عربستان سعودی، فهد الجلاجله، وزیر بهداشت عربستان سعودی روز یکشنبه مدیریت مراسم حج امسال را «موفقیتآمیز» توصیف کرد.
او به شبکه دولتی «الاخباریه» گفت که نظام سلامت عربستان بیش از ۴۶۵ هزار مورد خدمات درمانی تخصصی ارائه کرده است که ۱۴۱ هزار مورد آن به افرادی اختصاص داشت که به شکل غیرقانونی به حج آمده بودند.
الجلاجله مشخص نکرد که مقامات سعودی چند مورد از مرگ و میرها را به گرما نسبت میدهند.
مجوزهای حج بر اساس نظام سهمیهای به کشورها اختصاص داده میشود و از طریق قرعهکشی به افراد تعلق میگیرد.
حتی برای کسانی که میتوانند مجوز حج را به دست آورند، هزینههای سنگین سفر آنها را ترغیب میکند تا بدون مجوز به حج بروند، هرچند در صورت دستگیری، خطر بازداشت و اخراج آنها را تهدید میکند.
روز شنبه، هیئت وزیران مصر اعلام کرد که به دستور مصطفی مدبولى، نخستوزیر، مجوز فعالیت ۱۶ شرکت گردشگری را به دلیل آنچه سازماندهی غیرقانونی سفرهای حج ذکر شد لغو شد و مدیران آنها به دادستانی کل ارجاع داده شدند.
زائران غیرمجاز در بسیاری از موارد به امکاناتی چون چادرهای دارای تهویه مطبوع، دسترسی نداشتند.
مقامات سعودی پیش از حج اعلام کردند که صدها هزار زائر غیرمجاز را از مکه بیرون کردهاند.
روز جمعه نیز یک مقام سعودی در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه مدعی شد که حدود ۴۰۰ هزار زائر غیرمجاز در مراسم حج حضور داشتند که تقریبا همه آنها از یک ملیت بودند. به نظر میرسد اشاره او به شهروندان مصری است.
مقامات سعودی گفتهاند که امسال نیز همچون سال گذشته بیش از هشت میلیون زائر در مراسم حج شرکت کردهاند که بیش از شش میلیون نفر آنها از کشورهای دیگر آمدهاند.
یافتههای یک مطالعه که در سال ۲۰۱۹ توسط مجله مجله «ژئوفیزیکال ریسرچ لترز» منتشر شد نشان میدهد به دلیل تغییرات آب و هوایی، استرس گرمایی برای زائران حج از سال ۲۰۴۷ تا ۲۰۵۲ و ۲۰۷۹ تا ۲۰۸۶ از «حد خطرناک شدید» فراتر خواهد رفت و «با افزایش دفعات و شدت بیشتری تا پایان قرن همراه خواهد بود».