هیئت عالی مأمور شده توسط ستادکل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی برای بررسی سقوط بالگرد حامل ابراهیم رئیسی در گزارش نهایی خود میگوید دلیل این سانحه «شرایط پیچیده اقلیمی و جوی» منطقه بوده که باعث برخورد بالگرد با کوه شده است.
بالگردی که حامل رئیسجمهور سابق ایران، وزیر امور خارجه سابق و چند همراه دیگر بود، ظهر روز ۳۰ اردیبهشت در ارتفاعات منطقه ورزقان استان آذربایجان شرقی سقوط کرد و همه سرنشینان آن کشته شدند.
ستاد کل نیروهای مسلح ایران هیئتی را مأمور بررسی این سانحه کرده بود که پیش از این دو گزارش رسمی منتشر کرده بود و در گزارش سوم که روز یکشنبه ۱۱ شهریور منتشر و «نهایی» خوانده شده است، آمده که علت اصلی سقوط هلیکوپتر «شرایط پیچیده اقلیمی و جوی منطقه در فصل بهار در بوجود آمدن ناگهانی توده غلیظ مه و متراکم بالارونده به سمت ارتفاع و برخورد بالگرد با کوه تشخیص داده شد.»
در این گزارش احتمال هدف قرار گرفتن بالگرد با «سامانه های آفندی و پدافندی، جنگ الکترونیک و ایجاد میدان مغناطیسی و لیزر» منتفی اعلام شده است.
ستادکل نیروهای مسلح همچنین تصریح کرده «آزمایشات سمشناسی و آسیب شناسی» بر روی اجساد کشتهشدگان «هیچ مورد مشکوکی» به همراه نداشته است.
این در حالی است که خبرگزاری فارس، نزدیک به سپاه پاسداران، روز ۳۱ مرداد به نقل از «یک منبع آگاه امنیتی» اعلام کرد بررسی نهادهای امنیتی و اطلاعاتی «عامل مشکوکی» را شناسایی نکرده و «وزن بالای بالگرد» در حالی که «وضعیت هوایی نامطلوب» بوده است، عامل مهم در عدم توانایی خلبان برای کنترل بالگرد بوده است.
ستادکل نیروهای مسلح ساعتی بعد این گزارش را رد کرد و در گزارش نهایی هیئت بررسیکننده نیز به وزن بالگرد هیچ اشارهای نشده است.
در این گزارش مواردی مانند ایراد قطعات بالگرد، خروج خلبان از مسیر و خرابکاری در قطعات و سامانهها رد شده و اعلام شده که بعد از بررسی سامانه ضبط صدای داخل کابین «هیچگونه پیام و اعلام وضعیت اضطراری از سوی خلبان بالگرد سانحه دیده اعلام نگردیده است.»
ستادکل نیروهای مسلح در نخستین گزارش خود که چهارم خرداد و همزمان با مراسم خاکسپاری ابراهیم رئیسی منتشر شد، تصریح کرده بود: «آثار اصابت گلوله و یا موارد مشابه آن در اجزای باقی مانده بالگرد سانحه دیده مشاهده نشده است.»
در گزارش دوم که پنج روز بعد منتشر شد، وقوع «انفجار ناشی از خرابکاری» و اختلال در ارتباط با آن و آثار «جنگ الکترونیک» پیش از این سانحه «منتفی» اعلام شده بود.
گزارش سوم و نهایی که بیش از صد روز پس از سانحه منتشر شده است، هیچ توضیحی درباره آن که چرا دو بالگرد دیگر که همراه با بالگرد ابراهیم رئیسی و همراهانش در حرکت بودند، بر اثر شرایط جوی دچار سانحه نشدند، ارائه نشده است.
این در حالی است که بلافاصله پس از وقوع سانحه اظهارات و روایتهای متناقض مقامها و رسانههای جمهوری اسلامی آغاز شد و تا روزهای بعد نیز ادامه داشت.
واکنشها به این روایتهای متناقض تا حدی گسترده بوده که حتی برخی شخصیتهای نزدیک به حکومت و رسانههای داخلی نیز با وجود فضای امنیتی و تهدیدها در این زمینه انتقادات زیادی را مطرح کردند.
از سوی دیگر ناتوانی جمهوری اسلامی در یافتن محل دقیق سقوط و لاشه بالگرد خبرساز شد و روند پیدا شدن و تأیید رسمی کشته شدن رئیسجمهور پیشین و همراهانش ۱۸ ساعت طول کشید.