بریتانیا، فرانسه و آلمان روز چهارشنبه ۲۴ شهریور در بیانیه مشترکی با ابراز «نگرانی عمیق» از «نقض پیاپی تعهدات هسته‌ای ایران»، از تهران خواستند تا از «فرصت دیپلماتیک» ایجاد شده در پی توافق این هفته خود با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی «استفاده کند».
سه کشور اروپایی باقی‌مانده در برجام با تقدیر از «گزارش به موقع، مستقل و دقیق» اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و «تحسین» گام‌های سریعی که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، در سفر روز یکشنبه به تهران برای تقویت تجهیزات نظارتی در سایت‌های هسته‌ای ایران انجام داد، گفته‌اند که فعالیت‌های «غیر قابل قبول» ایران، «موجب دستیابی به دانش مربوط به سلاح هسته‌ای می‌شود».
تروئیکای اروپایی در بیانیه افزوده است: ایران «باید فورا تولید اورانیوم فلزی و اورانیوم با غنای ۶۰ درصد را متوقف کرده»، «به نصب تعداد بیشتری از سانتریفوژهای پیشرفته در سایت‌های غنی‌سازی از جمله فردو خاتمه دهد»، «فضای تشدید تنش‌ها را متوقف کند» و «بدون تاخیر بیشتر در مذاکرات شرکت کند».
آژانس در تازه‌ترین گزارش فصلی خود که آن را به نشست این هفته شورای حکام ارائه کرد، اعلام کرد تولید اورانیوم ۶۰ درصد غنی شده ایران به بیش از ۱۰ کیلوگرم و میزان اورانیوم ۲۰ درصدی ایران نیز به بیش از ۸۴ کیلوگرم رسیده است. این میزان در مقایسه با وضعیت سه ماه پیش، جهش چشم‌گیری را نشان می‌دهد.
کارشناسان هسته‌ای احتمال می‌دهند که فاصله ایران تا داشتن مواد کافی برای تولید بمب هسته‌ای به یک ماه رسیده است.
سه کشور اروپایی در بیانیه خود نوشته‌اند که ایران در پی نشست سه ماه پیش شورای حکام آژانس، تولید اورانیوم با غلظت بالا را دو برابر کرد.
تروئیکای اروپایی در همین حال ابراز امیدواری کرد که شورای حکام سرانجام بتواند در اقدامی «هماهنگ» از ایران بخواهد که «فورا تولید اورانیوم با غلظت بالا را متوقف کند».
خبرگزاری‌ها تا پیش از آغاز نشست این هفته شورای حکام به نقل از برخی دیپلمات‌های غربی بعید ندانستند که گزارش‌های آژانس اساس صدور یک قطعنامه و آماده کردن زمینه برای کشاندن دوباره ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد باشد.
اما توافقی که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، در سفر یک روزه خود به تهران در روز یکشنبه با محمد اسلامی، رئیس جدید سازمان انرژی اتمی ایران برای تقویت سامانه‌های نظارتی در سایت‌های هسته‌ای ایران به‌دست آورد، سبب شد که شورای حکام فعلا تصمیمی اتخاذ نکند.
آقای گروسی گفته بود که توافق او با تهران راهکاری است برای «فوری‌ترین» مشکل آژانس با ایران، اما این امر کافی نیست و نگرانی‌های آژانس در امور اساسی دیگر مربوط به فعالیت هسته‌ای ایران به قوت خود باقی است.
سه کشور اروپایی نیز در بیانیه روز چهارشنبه خود در شورای حکام آژانس نوشته‌اند دستاوردهای هسته‌ای ایران «گام مهمی در دستیابی به دانش برگشت‌ناپذیر مربوط به سلاح‌های هسته‌ای است».
بریتانیا، فرانسه و آلمان افزوده‌اند که تولید فلز اورانیوم، اورانیوم ۶۰ درصدی و ذخیره کردن مقادیر زیادی اورانیوم ۲۰ درصدی، «زمان لازم برای دستیابی ایران به مواد شکافت‌پذیر برای سلاح هسته‌ای را به میزان قابل توجهی کاهش داده است».
سه قدرت اروپایی همچنین با بیان «نگرانی از تداوم محدودیت‌های اعمال شده در ایران بر فعالیت‌های نظارتی آژانس» و این‌که رویکرد ایران «جلب اعتماد جامعه بین‌المللی را دشوارتر می‌کند»، از تهران خواستند امکان همه دسترسی‌ها به تمامی سایت‌ها را بار دیگر فراهم کند.
محمد اسلامی که چند روز است جانشین علی اکبر صالحی در ریاست سازمان انرژی اتمی ایران شده است، ساعاتی پیش از صدور بیانیه مشترک سه کشور اروپایی، با حضور در نشست مجلس شورای اسلامی، تاکید کرد «تخریب دوربین‌های نظارتی» که به ضعیف شدن دسترسی آژانس به اطلاعات این دوربین‌ها منجر شد، ناشی از «اقدامات تروریستی» بوده است.
او به نام کشور خاصی که عامل این خرابکاری باشد، اشاره نکرد اما افزود که این عملیات تروریستی «منجر به دو گزارش فوق‌العاده سختگیرانه و مخرب (از سوی آژانس علیه ایران) شده بود».
روزنامه جروزالم پست روز سه‌شنبه نوشته بود که خرابکاری پهپادی منتسب به موساد اسرائیل در تابستان امسال علیه سایت اتمی کرج به دوربین‌های نظارتی آژانس آسیب زد.
به ادعای این روزنامه اسرائیلی، ایران نیز از حمله منتسب به موساد بهره برد زیرا محدود شدن دسترسی آژانس به تصاویر ضبط شده در دوربین‌ها هدف خود ایران نیز بود و حتی بعید نیست که تهران با استفاده از آن فرصت، خود برخی دیگر از اطلاعات ثبت شده در دوربین‌ها را از بین برد.
محمد اسلامی در گزارش خود به مجلس گفت دوربین‌هایی که بر اساس برجام نصب شده بود دیگر ضرورتی برای کار ندارند زیرا طرف‌های مقابل به تعهدات خود عمل نکردند.
کاظم غریب‌آبادی، نماینده دائم ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی، روز ۲۴ شهریور گفت ادامه یا توقف ثبت داده‌ها ربطی به تعهدات ایران بر اساس پادمان آژانس ندارد و این نهاد «نمی‌تواند چنین خواسته‌ای از ایران داشته باشد».
آقای غریب‌آبادی کشورهای اروپایی باقی‌مانده در برجام را به رویکرد «منفعلانه» متهم کرد و گفت «آن‌ها به جای محکوم کردن آمریکا، توقع دارند که ایران به تعهدات خود پایبند باشد».
نماینده ایران تصریح کرد که ایران به اروپا «بدهکار نیست»» و این آمریکاست که باید تحریم‌ها علیه ایران را لغو کرده و به برجام بازگردد.
با وجود فضای تنش جاری میان کشورهای غربی با ایران، قرار است محمد اسلامی خود هفته آینده در اجلاس شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شرکت کند.
