نتايج يک نظر سنجی که در ميان هزار نفر از زنان تهرانی انجام گرفته نشان می دهد که «بوق زدن ماشين ها و اصرار بر سوار شدن» رايج ترين نوع مزاحمتی است که زنان در خيابان با آن روبه رو می شوند.
بر اساس گزارش خبرگزاری های داخلی ايران، اين نظر سنجی که در ميان هزار زن ۱۸ تا ۵۰ ساله تهرانی انجام شده، انواع روش های مزاحمت های خيابانی را به شش دسته تقسیم بندی کرده است که عبارتند از انتشار تصاوير خصوصی افراد، تنه زدن عمدی به زنان، شنيدن الفاظ رکيک، ويراژ دادن و حرکات نمايشی موتور سواران وتعقيب زنان توسط مردان در اماکن خلوت.
از ميان گزينه های طرح شده، ۸۵ در صد از زنان حاضر در اين نظر سنجی می گويند که بوق زدن خودروها و اصرار بر سوار شدن رايج ترين و عمومی ترين روش مزاحمت های خيابانی است.
- ترکيب و شيوه تربيت خانواده های ايرانی به گونه ای است که دختران و پسران ترجيح می دهند به دور از چشم خانواده رابطه با جنس مخالف را تجربه کنند و چون مکان مناسبی برای اين تعامل وجود ندارد، خيابان به مکانی برای تخليه خواسته های جوانان تبديل شده است.
آنچه که در اين نظر سنجی با عنوان «مزاحمت خيابانی» مطرح شده از سوی برخی جامعه شناسان و فعالان حقوق زنان با اصطلاح «خشونت خيابانی عليه زنان» خوانده می شود.
خشونت خيابانی، در تعريف بومی ايران، شامل رفتارهايی مانند«نگاه های آزاردهنده در معابر عمومی، مزاحمت های کلامی از جمله متلک و فحاشی هنگام راه رفتن در خيابان، تماس و لمس بدن در خيابان و يا وسيله نقليه عمومی، بوق زدن و ايستادن اتومبيل های شخصی هنگام راه رفتن در خيابان و آزار و اذيت ديگر رانددگان هنگام رانندگی می شود.»
در نظرسنجی ديگری که چندی پيش سايت زنستان، يکی از وب سايت های نزديک به فعالان حقوق زنان با عنوان«آماری از خشونت خيابانی» در تهران منتشر کرد، ۷۶ درصد از زنان حاضر در نظر سنجی گفته اند که قبل از ۱۵ سالگی برای اولين بار متلک شنيده اند.
در اين نظر سنجی، زنان در پاسخ به اين سوال که که هنگام توقف خودروهای شخصی چه احساسی دارند، گفته اند که بيش از هرچيز دچار احساس انزجار می شوند.
اين گونه برخوردهای خيابانی با زنان به تعبير برخی از آنها تعرض به حريم شخصی آنها محسوب می شود و بر اساس تحقيقات انجام شده به صورت مشکلی اجتماعی، در زندگی روزمره آنها تاثير می گذارد و «موجب تغيير در نوع لباس پوشيدن، آرايش کردن، ورود و خروج از منزل و شکل روابط در خانه و جامعه شده است.»
اما برخی از مردان می گويند متلک پراکنی، يا تمايل برای سوار کردن دختران نه در جهت آزار آنهاست بلکه روشی برای ايجاد يک رابطه و اشنايی با جنس مخالف است و دربرخی موارد هم آنها با واکنش مثبت دختران روبه رو شده اند.
اما با اين حال نتايج نظر سنجی ها نشان می دهد که زنان باردار نيز در سطح خيابان مورد آزار و اذيت لفظی قرار گرفته اند.
برخی از کارشناسان اجتماعی با مقايسه جامعه ايران با ساير کشورها گستردگی اين پديده اجتماعی را با هويت مذهبی جامعه ايران در ارتباط می دانند.
دکتر سعيد مويدفر رييس انجمن جامعه شناسان ايران در گفت و گو با راديو فردا می گويد:«جوامع دينی عرف خاصی برای روابط زنان و مردان دارد و محدوديت هايی را ايجاد می کند که سبب شده که متقاضيان رابطه با جنس مخالف دست به روش های نامتعارفی برای به دست آوردن خواسته هايشان بزنند.»
آقای مويد فر از تفکيک جنسيتی از دوران کودکی در مدارس ايران به عنوان يک دليل ويژه برای نامتعارف بودن روش های ايجاد رابطه با جنس مخالف نام می برد.
به گفته وی، « در هر کشوری مکان های ويژه ای برای شکل گيری روابط دختران وپسران وجود دارد و از طرف ديگر تفکيک جنسيتی که در مدارس ايران از کودکی وجود دارد خود موجب شده که جوان ها حساسيت بيشتری را نسبت به اين منع داشته باشند.»
در بررسی اين نظرسنجی ها آشکار شده که زنان در مقابل آزار و اذيت های خيابانی معمولا سکوت می کنند.
تحليلگران اين نظرسنجی می گويند دليل سکوت زن ها در مقابل مزاحمت های خيابانی می تواند ترس از دعوا و خجالت از اطرافيان باشد که به دليل تفکر غالب بر جامعه معمولا زنان را متهم می دانند و آنها را به دليل نوع پوشش و آرايششان مورد قضاوت منفی قرار می دهند.
با اين حال دکتر سعيد مويد فر به راديو فردا می گويد اگر چه پس از انقلاب اسلامی ايران برای نوع پوشش خانم ها محدوديت ها بيشتری تعيين شد، اما آزار و اذيت خيابانی در حکومت قبلی که زنان در انتخاب پوشش آزاد بودند نيز وجود داشت.
از نظر زنان مورد پرسش در سايت زنستان، دلايل رواج خشونت و آزار خيابانی به ترتيب عبارتند از:«فرهنگ جامعه، بيماری روحی و جنسی مردان مزاحم، قوانين نامناسب و عدم برخورد با مزاحمين، غريزه و طبيعت مردان، رفتار، پوشش و آرايش زنان در خيابانف موقعيت اقتصادی پايين، ماهواره و اينترنت و نيز موقعيت اقتصادی بالا.»
در اين نظر سنجی، پاسخ دهندگانی که خود از پوشش چادر استفاده می کردند درباره علل رواج آزار خيابانی عقيده داشتند که در درجه اول رفتار، پوشش و آرايش زنان در خيابان و سپس ماهواره و اينترنت و بعد غريزه و طبيعت مردان عامل اصلی رواج آزار خيابانی است.
اما به گفته دکتر سعيد مويد فر، «ترکيب و شيوه تربيت خانواده های ايرانی به گونه ای است که دختران و پسران ترجيح می دهند به دور از چشم خانواده رابطه با جنس مخالف را تجربه کنند و چون مکان مناسبی برای اين تعامل وجود ندارد، خيابان به مکانی برای تخليه خواسته های جوانان تبديل شده است.»
