حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، روز سهشنبه، هفتم اسفندماه، در یک سخنرانی تنها به اشارهای گذرا و سربسته به استعفای محمدجواد ظریف اکتفا کرده و از پذیرش یا عدم پذیرش آن سخنی نگفت.
در پی استعفای غیرمنتظره وزیر خارجه ایران، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در یک پیام توئیتری به این استعفا واکنش نشان داده و نوشت: «از دستش راحت شدیم. مادامی که من اینجا هستم، رژیم ایران به سلاح هستهای نخواهد رسید.»
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، پس از شش سال دوشنبه شب به شکلی غیرمنتظره با درج پیامی در شبکه اجتماعی اینستاگرام که در ایران فیلتر نیست از سمت خود استعفا کرد.
آقای ظریف روز سهشنبه نیز در مصاحبهای از درگیر بودن سیاست خارجی ایران با «دعوای حزبی و جناحی» گلایه کرده و آن را «سم مهلک برای سیاست خارجی» توصیف کرد.
در پی اعلام این استعفا، حسن روحانی، رئیسجمهور ایران، روز سهشنبه در اولین واکنش خود به این خبر گفت که «امروز خط مقدم ما در برابر آمریکا، وزارت خارجه، بانک مرکزی و وزارت نفت است. من از دکتر ظریف، آقایان همتی و زنگنه بخاطر ایستادگیشان تشکر میکنم.»
به نوشته حساب توئیتری پایگاه اطلاعرسانی دولت، آقای روحانی افزود که «اگر وزارت خارجه ما کاری میکند، نماینده مردم است. دولت منتخب ملت است. هر کسی در حد مسئولیت خودش بار سنگینی بر دوش دارد.»
رئیس جمهوری ایران همچنین گفت: «این که دیروز آقای بشار اسد از دمشق به تهران آمد، گفت سفر من صرفاً برای تشکر از دولت و ملت و رهبری ایران است؛ در خلال بحثها از وزارت خارجه هم بابت کارهایی که کرده، تشکر کرد.»
بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، با سفری کمسابقه به تهران، روز دوشنبه ششم اسفند با علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی و حسن روحانی بهطور جداگانه دیدار کرد.
در ارتباط با دلیل استعفای وزیر خارجه ایران، روز سهشنبه علی مطهری، نائب رئیس دوم مجلس شورای اسلامی، در گفتوگو با خبرگزاری «پانا» مطالبی را عنوان کرد.
او گفت: «از دلایل استعفای ایشان اطلاعی ندارم و خود ایشان باید در این مورد توضیح دهند... ولی به طور کلی آن مقدار که اطلاع دارم حاکی از آن است که دلیل اصلی استعفای آقای ظریف دخالتهایی است که از طرف نهادهای غیرمسئول در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران صورت میگیرد.»
نائب رئیس دوم مجلس شورای اسلامی با اشاره به وظایف وزارت امور خارجه در قانون اساسی اظهار کرد: «وزارت امور خارجه طبق قانون اساسی متولی سیاست خارجی کشور است ولی استقلال کافی را ندارد و این طبیعی است که ایشان با توجه به موانعی که پیش رویش است احساس کند که نمیتواند کار خود را انجام دهد، بنابراین به نظر من دلیل استعفای آقای ظریف این مسئله است ولی توضیحش با خود ایشان است.»
او دربارهٔ واکنش دولت به مسئله نیز گفت: «بعید میدانم که رئیسجمهوری با استعفای آقای ظریف موافقت کند، چرا که ما جایگزینی در حد ایشان نداریم ولی رئیس جمهوری باید مانع دخالتها در سیاست خارجی شوند. مجلس میتواند در این راه به آنها کمک کند ولی بیشتر از همه شخص آقای روحانی باید ایستادگی کند هرچند که او باید از ابتدا اقتدار بیشتری به خرج میداد و مانع دخالت در سیاست خارجی میشد.»
مطهری یادآور شد: «امروز برای این مسئله کمی دیر شده است ولی رئیس جمهوری مجری قانون اساسی است و باید از حقوق وزارت امور خارجه دفاع کند. رئیس جمهوری نباید فشارهای واردشده به خود را بپذیرد.»
در همین حال، علی نجفی خوشرودی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، از برگزاری جلسه کمیسیون امنیت ملی مجلس برای بررسی استعفای محمدجواد ظریف خبر داده است.
به گزارش خبرگزاری خانه ملت، او در حاشیه نشست علنی نوبت صبح روز سهشنبه، مجلس شورای اسلامی در جمع خبرنگاران با اشاره به موضوع استعفای محمدجواد ظریف اظهار داشت: «عصر روز گذشته من با آقای ظریف دیدار داشتم و گفتوگوی مفصلی انجام شد؛ متأسفانه برخی ناهماهنگیها در پیگیری امور تأثیر منفی میگذارد و همچنان که آقای ظریف شب گذشته واکنش کوتاهی داشتند، وی از این ناهماهنگیها ناراحت و نگران است.»
محمدجواد ظریف خود در مصاحبهای که هفته پیش با روزنامه جمهوری اسلامی انجام داده ولی متن آن یک روز پس از خبر استعفای او منتشر شده توضیحاتی در مورد نارضایتیهای خود داده است.
او در این مصاحبه گفته است: «ما اولاً باید سیاست خارجی را از موضوع دعوای حزبی و جناحی خارج کنیم. سم مهلک برای سیاست خارجی این است که سیاست خارجی بشود موضوع دعوای حزبی و جناحی. باید اعتماد به کارگزاران سیاست خارجی در سطح ملی وجود داشته باشد. بدون اعتماد به کارگزار سیاست خارجی، همه چیز برباد میرود.»
آقای ظریف گفته است: «بعضیها مذاکره را ضد ارزش میدانند و آن را مترادف سازش و حتی خیانت معرفی میکنند. این است که اجماعی در این زمینه وجود ندارد که مذاکره پشتوانه قدرت میدانی است و بالعکس.»
او شکایت کرد: «به جای این که ترامپ را محکوم کنید، چرا رئیس جمهور منتخب مردم و دستگاه دیپلماسی را محکوم میکنید؟ این چه نتیجهای به جز نومیدی مردم از آینده کشور دارد؟»
در نخستین اظهار نظر پس از استعفای ناگهانی، محمدجواد ظریف صبح سهشنبه، نیز ابراز امیدواری کرد که این اقدامش «تلنگری» باشد و وزارت خارجه را به «جایگاه قانونیاش» بازگرداند.
خبرگزاری ایرنا روز سهشنبه نوشت که شاخص کل بورس در این روز، تا ساعت ۱۱ صبح در واکنش به خبر استعفای محمدجواد ظریف، حدود ۲ هزار واحد سقوط کرده است.