دیوان عالی ایالات متحده در تصمیمی چالش‌برانگیز حکمی داده که موجب شادمانی دونالد ترامپ و طرفدارانش شده و در مقابل خشم جو بایدن و دموکرات‌ها را به همراه داشته است. اما این حکم چیست، چه معنایی دارد و تبعاتش چه خواهد بود؟
حکم جدید دیوان عالی چیست؟
بر اساس تصمیم اکثریت قضات دیوان عالی ایالات متحده از این به بعد تمام رؤسای‌جمهور پیشین آمریکا از مصونیت کامل در برابر پیگرد قضایی برای اقداماتی که در «حیطه اختیارات قانون اساسی» انجام داده باشند برخوردار خواهند بود. بر اساس این حکم رؤسای جمهوری سابق تنها در صورتی که اقدامات آنها در حوزه شخصی خلاف تشخیص داده شود، می‌توانند مورد محاکمه قرار گیرند.
این نخستین بار است که دیوان عالی ایالات متحده در چنین حکمی تصمیم می‌گیرد برای رئیس‌جمهور آمریکا مصونیت قائل شود.
این حکم به دنبال درخواست وکلای رئيس‌جمهور سابق آمریکا صادر می‌شود که از دیوان عالی خواسته بودند تا به ترامپ به سبب اقداماتش به عنوان رئيس‌جمهور آمریکا مصونیت قضایی داده شود. آنها استدلال کرده بودند که اقدامات ترامپ در «چارچوب انجام وظایف قانونی» او بوده است.
واکنش‌ها چه بوده است؟
دونالد ترامپ بالافاصله پس از اعلام این حکم در شبکه اجتماعی خود به نام «حقیقت» یا تروث‌مدیا این رأی را یک پیروزی بزرگ برای قانون اساسی و دموکراسی آمریکایی خواند. در مقابل جو بایدن به شدت واکنش نشان داده و آن را محکوم کرده است.
رئيس‌جمهور ایالات متحده در نطقی با اشاره به اینکه این تصمیمی خطرناک است تأکید کرد که حکم جدید دیوان عالی می‌تواند رؤسای جمهور در آمریکا را به پادشاهان تبدیل کند. او همچنین در ادامه گفت: «این ملت بر این اصل بنا شده که هیچ پادشاهی در آمریکا وجود ندارد و هر کدام از ما در برابر قانون برابر هستیم. هیچ کس بالاتر از قانون نیست، حتی رئیس‌جمهور ایالات متحده. اکنون عملاً هیچ محدودیتی برای کاری که یک رئیس‌جمهور می‌تواند انجام دهد، وجود ندارد.»
در مقابل اما جمهوری‌خواهان ضمن استقبال از این حکم به جو بایدن حمله کرده‌اند. مایک جانسون، رئيس مجلس نمایندگان آمریکا در گفت‌وگو با شبکه فاکس‌نیوز، اظهارات بایدن را «شرم‌آور» خوانده و تأکید کرده است که طرح چنین اظهاراتی از سوی دموکرات‌ها «اقدامی خطرناک است که به تضعیف دیوان عالی منتهی می‌شود».
تبعات این حکم برای ترامپ چیست؟
مهم‌ترین اثر این حکم این است که احتمالاً دونالد ترامپ تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری دیگر مجبور نخواهد شد به دادگاه برود؛ آن‌هم در حالی که او قرار بود در یکی از مهم‌ترین اتهاماتش که ممکن بود او را از نامزدی محروم سازد، در مقابل قضات قرار گیرد. پیشتر جک اسمیت، بازرس ویژه، ترامپ را متهم کرده بود که در جریان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ دخالت کرده است.
حالا دیوان عالی، پرونده را به قاضی چوتکان مسترد کرده و با توجه به حکم جدید احتمال کمی وجود دارد که این پرونده همچنان ادامه یابد. هرچند ممکن است قاضی تصمیم بگیرد که این پرونده را به شکل محدود‌تری دنبال کند.
در صورتی که ترامپ در انتخابات آبان ماه به پیروزی برسد او می‌تواند به عنوان رئيس‌جمهور از طریق دادستان کلی که خود آن‌را منصوب خواهد کرد، بررسی این پرونده را کنار بگذارد.
اعضای دیوان عالی چه کسانی هستند؟
در دیوان عالی اکثریت با قضات محافظه‌کار است. همان‌طور که از آرای ۶ در مقابل ۳ برای این پرنده بر می‌آید، ۶ قاضی محافظه‌کار که همگی توسط رؤسای جمهور جمهوری‌خواه منصوب شده‌اند، در مقابل ۳ قاضی دیگر که رؤسای جمهور دموکرات آنها را برگزیده‌اند، اکثریت را در اختیار دارند.
دونالد ترامپ در دوران کوتاه ۴ ساله خود توانست ۳ قاضی محافظه‌کار در این نهاد منصوب کند و کفه ترازو را به شکل قابل توجهی به سود آنها تغییر دهد.
با این حال قضات لیبرال با این تصمیم مخالف بودند. از جمله قاضی سونیا سوتومایور که باراک اوباما او را منصوب کرده در نطقی به شدت با این حکم مخالفت و نسبت به تصویب آن ابراز تأسف کرد. او همچنین در ادامه گفت: «متأسفانه اکثریت محافظه‌کار دیوان عالی، رئيس‌جمهور آمریکا را به مقامی فراتر از پادشاه تبدیل کرده و این توهین به قانون اساسی کشور است.»
حالا چه می‌شود؟
کارشناسان حقوقی پیش‌بینی می‌کنند که با صدور این حکم به احتمال بسیار زیاد دیگر پرونده دخالت ترامپ در روند برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ تا پیش از زمان برگزاری انتخابات آبان ماه در دستور کار قرار نخواهد گرفت. این در حالی است که پیشتر قرار بود این دادگاه در بهار امسال برگزار شود و به تعویق افتاده بود.
با این حال بر اساس نظر قاضی چوتکان که مسئولیت این پرونده را برعهده دارد احتمال دارد حقایقی که در خصوص حمله طرفداران او به ساختمان کنگره در جریان حمله ۶ ژانویه ۲۰۲۱ صورت گرفته بود و همچنین اظهارنظرهایی خود او در خصوص وقوع تقلب در جریان انتخابات سال ۲۰۲۰ برایش دردسرهایی را به همراه داشته باشد.
جک اسمیت ترامپ را متهم کرده که از قدرت خود به عنوان رئیس‌جمهور سوءاستفاده کرده و تلاش داشته بر روند انتخابات اثر بگذارد.
همچنین این حکم ضربه بزرگی به دادستان‌ها وارد می‌کند و آنها باید شاید ماه‌ها تلاش کنند تا بتوانند اثبات نمایند که اقداماتی که ترامپ در آن سالها انجام داده مستحق رسیدگی قضایی است.
سایر پرونده‌های ترامپ چه می‌شود؟
در حال حاضر ترامپ تنها در پرونده مربوط به پرداخت حق‌السکوت و جعل اسناد برای اینکه مشخص نشود پیش از برگزاری انتخابات سال ۲۰۱۶ به استورمی دنیلز، بازیگر فیلم‌های پورن پول پرداخت کرده متهم شناخته شد.
در همین پرونده هم قرار بود ابتدا روز ۱۱ ژوئیه حکم مجازات او اعلام شود، اما پس از حکم جدید دیوان عالی ایالات متحده، قاضی خوآن مرچان اعلام کرد که این حکم تا ماه سپتامبر اعلام نخواهد شد.
این بدان معناست که تمام اتفاقات قضایی و حقوقی به سود این نامزد انتخابات ریاست جمهوری در حال رقم خوردن است و او می‌تواند برای چندین ماه دغدغه‌ای از پرونده‌هایی که سهم قابل توجهی از کمپین انتخاباتی ترامپ را به خود اختصاص داده بود خلاص شود.
