رادیو فردا - در همایشی زیر عنوان «مبارزه با فساد و ارتقای سلامت اداری»، که دوشنبه هفدهم آذر ماه در تهران برگزار شد، رئیس اتاق بازرگانی ایران گفت وجود فساد اقتصادی و رانت در ایران یکی از مهمترین دغدغههای شرکتهای خارجی است که قصد دارند در کشور سرمایهگذاری کنند. رضا ولیزاده از فریدون خاوند، اقتصاددان مقیم پاریس در مورد پدیده فساد و مبارزه با آن، و اینکه مسئولان ایرانی چه تضمینی میتوانند به سرمایهگذاران خارجی بدهند، پرسیده است؟
فریدون خاوند: فساد ادرای پردامنه در ایران تنها دغدغه سرمایهگذاران خارجی نیست. سرمایهگذاران ایرانی هم، که در بررسیهای ادواری درباره محیط کسب و کار مورد پرسش قرار میگیرند، از وجود مفاسد اقتصادی در دستگاههای حکومتی به عنوان یکی از موانع اصلی فعالیت در کشور اسم میبرند.
در کوتاه مدت یکی از موثرترین راهها ایجاد گیشه واحد برای سرمایهگذاران خارجی است، به این معنا که اینها به جای مراجعه به دهها اداره، همراه با خطر پرداخت دهها رشوه، به یک گیشه واحد مراجعه کنند و این گیشه موظف باشد همه کارهای آنها را انجام بدهد.
ایران دستگاه اداری عریض و طویلی دارد که هر دایره آن برای مهر کردن یک سند یا اعطای یک مجوز رشوه مطالبه میکند وگرنه کار را عقب میاندازد.
سرمایهگذاران خارجی البته میدانند که ایران یکی از فاسدترین کشورها است و در سلسله مراتب سازمان معروف شفافیت بینالمللی، از لحاظ درجه فساد، در میان ۱۷۵ کشور دنیا در رتبه ۱۳۶ قرار دارد. آقای جلالپور، رئیس اتاق بازرگانی ایران، در همایش روز دوشنبه تهران گفت هیاتهای تجاری خارجی یک مطالبه جدی دارند و آن مقابله با فساد و رانت است. رئیس اتاق ایران کاهش و تعدیل قوانین و مجوزها را یکی از راههای اطمینان بخشی به سرمایهگذاران خارجی دانست و در همان حال خواستار تدوین «مانیفست جامع مبارزه با فساد» شد.
در کوتاه مدت یکی از موثرترین راهها ایجاد گیشه واحد برای سرمایهگذاران خارجی است، به این معنا که اینها به جای مراجعه به دهها اداره، همراه با خطر پرداخت دهها رشوه، به یک گیشه واحد مراجعه کنند و این گیشه موظف باشد همه کارهای آنها را انجام بدهد.
با توجه به چشمانداز رفع تحریمها، ایا این خطر وجود ندارد که شرکتهای خارجی بخواهند، از راه پرداخت رشوه به دلالها، آسانتر به بازار ایران راه پیدا کنند؟
این خطر بسیار جدی است. از همین حالا، با توجه به اینکه تحریمها قرار است برداشته بشوند، افرادی اعم از ایرانی و خارجی به عنوان و وکیل و کاربلد و کار راهبینداز با شرکتهای خارجی تماس میگیرند و خودشان را واسطه تماس با مسئولان ایرانی معرفی میکنند و حق مشاوره میگیرند.
مسئولان ایرانی برای مقابله با این دلالها چه میتوانند بکنند؟
بیژن نامدار زنگنه این افراد را انگل توصیف کرده و از شرکتهای خارجی خواسته به جای مراجعه به اینها، مستقیما با مسئولان کشور تصمیم بگیرند.حتی گویا به این شرکتها هشدار داده شده که در صورت مراجعه به واسطهها، اسمشان در فهرست سیاه قرار خواهد گرفت.