پس از آن که یک منبع فارسیزبان و سپس روزنامه نیویورکتایمز خبر دادند که یک شهروند آمریکایی به نام «مایکل آر. وایت» از حدود پنج ماه پیش در زندان وکیلآباد مشهد محبوس است، وزارت خارجه ایالات متحده «حبس یک شهروند آمریکایی در ایران» را تأیید و اعلام کرد که از این امر آگاهی دارد.
وبسایت ایرانوایر، یک رسانه فارسیزبان خارج از کشور، روز دوشنبه، ۱۷ دی، خبر داد که سه زندانی سابق وکیلآباد در مشهد از محبوس بودن یک آمریکایی در این زندان خبر میدهند.
ساعاتی بعد در همین روز، روزنامه نیویورکتایمز نوشت که یک شهروند ۴۶ ساله آمریکایی به نام «مایکل آر. وایت» که سابقه خدمت در نیروی دریایی آمریکا را دارد از اواخر ژوئیه سال گذشته (اوایل مردادماه) در مشهد زندانی است.
نیویورکتایمز در این رابطه با وزارت خارجه آمریکا تماس گرفته و یکی از مقامهای این وزارتخانه به این روزنامه گفته است: «ما از گزارشهای مربوط به بازداشت یک شهروند ایالات متحده در ایران آگاهیم. برای ما هیچ چیز مهمتر از سلامت و امنیت شهروندان آمریکا در خارج از کشور نیست. به خاطر ملاحظات مربوط به حریم خصوصی افراد، در حال حاضر نمیتوانیم در این خصوص اطلاعات بیشتری ارائه کنیم.»
نیویورکتایمز همچنین از هیئت نمایندگی ایران در سازمان ملل درخواست واکنش کرده اما پاسخی دریافت نکرده است.
بنا به گفته جوآن وایت، مادر مایکل آر. وایت، آقای وایت برای دیدن دوست دخترش پنج شش بار به ایران سفر کرده بود و این بار نیز قصد خروج از ایران به همراه او را داشت، که در فرودگاه بازداشت شد.
مادر آقای وایت و دیگر منابع از دلیل بازداشت او و تفهیم هرگونه اتهام به او ابراز بیاطلاعی میکنند.
مادر مایکل وایت به نیویورکتایمز گفته وزارت خارجه آمریکا از طریق سفارت سوئیس به عنوان حافظ منافع ایالات متحده در ایران، پیگیر وضعیت مایکل وایت است.
نسبت به سلامت مایکل وایت نیز نگرانیهایی وجود دارد. مادر او گفته است که وی از آسم شدید رنج میبرد و پیش از آخرین سفر به ایران، به خاطر وجود تومور در گردنش، شیمیدرمانی و پرتودرمانی شده بود.
در حبس نگاه داشتن شهروندان آمریکایی در ایران و اقدامات مشابه از سوی آمریکا از موضوعاتی است که از زمان انقلاب ۵۷ باعث افزوده شدن بر تنشهای بین دو کشور شده است.
۲۶ دیماه سال ۹۵ همزمان با اجرایی شدن برجام، جیسون رضاییان خبرنگار نشریه واشینگتنپست، امیر حکمتی تفنگدار دریایی پیشین، سعید عابدینی، نوکیش مسیحی و نصرتالله خسروی رودسری، چهار شهروند آمریکاییِ ایرانیتبار از زندانهای ایران آزاد شدند، و در قبال آزادی این زندانیان دولت آمریکا با آزادی هفت ایرانی زندانی در این کشور موافقت کرد.
پس از آن مشخص شد که همزمان با آزادی این چهار زندانی از زندانهای ایران، آمریکا معادل ۴۰۰ میلیون دلار پول نقد را که بخشی از داراییهای مصادره شده ایران و مربوط به خریدهای تسلیحاتی ایران از آمریکا در زمان شاه بوده با یک هواپیما به تهران فرستاده است.
در همین حال، ژیائو وانگ، پژوهشگر چینی-آمریکایی دانشگاه پرینستون، در ایران به ده سال زندان محکوم شده و در زندان است.
سیامک نمازی، دارای ملیت دوگانه ایرانی و آمریکایی نیز از مهرماه سال ۱۳۹۴ در جریان سفر به تهران، بازداشت شد. وی در دادگاه به اتهام «همکاری با دولت متخاصم آمریکا» به ده سال زندان محکوم شد.
محمدباقر نمازی از مقامهای سابق یونیسف در ایران و استاندار خوزستان پیش از انقلاب بهمن ۱۳۵۷ ایران بود. او که برای پیگیری وضعیت پسر بزرگش، سیامک نمازی، به ایران سفر کرده بود در اسفند ۱۳۹۴ بازداشت شد. باقر نمازی اکنون در یک مرخصی استعلاجی بیرون از زندان به سر میبرد و ممنوعالخروج است.
رابرت لوینسون، مأمور پیشین پلیس فدرال آمریکا، افبیآی، نیز زمستان سال ۱۳۸۵ پس از سفر به جزیره کیش ناپدید شد. مقامهای جمهوری اسلامی میگویند اطلاعی از سرنوشت و محل آقای لوینسون ندارند.