نتیجه یک پژوهش جدید نشان میدهد که تمرکز رسانهها اغلب بر نتایج بلندمدت تغییرات اقلیمی است و این موضوع میتواند حساسیت مردم نسبت به فجایع زیستمحیطی را کاهش داده و نتیجه عکس دهد.
بر اساس گزارشی که پژوهشگران دانشگاه لوزان سوئیس روز یکشنبه سوم اردیبهشت منتشر کردند، نحوه پوشش بحرانهای اقلیمی در رسانهها به بیتفاوتی و انکار این بحران منجر میشود.
این گزارش میافزاید پوشش رسانهای پژوهشهای تغییرات اقلیمی اغلب بهصورتی است که به جای رفتارهای جانبدارانه از محیط زیست، بیعملی را تحریک میکند.
پژوهشگران زمینشناسی و روانشناسی دانشگاه لوزان میگویند که بیشتر رسانهها در پوشش بحرانهای اقلیمی بر پیشبینیهای اموری با مقیاس بزرگ که در آینده دور اتفاق خواهند افتاد، و تا حدودی نیز تهدیدات مربوط به ذوب شدن یخچالها و نابودی خرسهای قطبی، تمرکز کردهاند.
به گفته آنها این نوع روایتها، مکانیسمهای شناخته شده از تحقیقات روانشناسی را که ممکن است احساسات طرفداری از محیط زیست را در خوانندگان برانگیزد، فعال نمیکند و نه تنها این نوع پوشش رسانهای گزینشی کمکی به حل بحران تغییرات اقلیمی نمیکند، بلکه منجر به انکار و اجتناب از واکنش مردم نسبت به وضعیت موجود میشود.
بر اساس این گزارش که در مجله علمی «تغییرات جهانی زیستمحیطی» به چاپ رسیده است، پژوهشگران دانشگاه لوزان ۵۰ هزار مقاله علمی مربوط به تغییرات اقلیمی را که تا سال ۲۰۲۰ منتشر شده، بررسی کردهاند تا ببینند کدام مقالات در رسانههای پیشرو جهان بازتاب یافتهاند.
تحقیقات نشان میدهد که رسانهها اغلب تمایل دارند موضوعاتی در رابطه با علوم طبیعی متمرکز بر پیشبینیهای آب و هوایی در مقیاس بزرگ که در آینده دور اتفاق خواهند افتاد، را پوشش دهند.
این پژوهش میافزاید چنین رویکردی باعث میشود که مردم احساس واکنش فوری به تغییرات اقلیمی نداشته باشند و منفعلانه برخورد کنند.
فابریزیو بوترا، استاد روانشناسی دانشگاه لوزان و یکی از نویسندگان این گزارش، هشدار داده است افرادی که در معرض این نوع پوشش رسانهای از تغییرات اقلیمی قرار میگیرند، بدون اینکه بلافاصله احساس نگرانی کنند، به برخورد حاشیهای، سطحی و بیتوجهی تمایل پیدا میکنند».
ماری الودای پرگا، از نویسندگان دیگر این گزارش و استاد دانشگاه لوزان، نیز با گفتههای خانم بوترا موافق است.
به گفته او، اگر هدف انتشار پژوهشها برانگیختن واکنش و تاثیر اجتماعی است، به نظر میرسد ما دکمههایی را فشار میدهیم که هیچکدام کار نمیکند.
به گفته محققان، تمایل رسانهها به پوشش تهدیدات در مقیاس بزرگ که مربوط به آینده دور است و از طرفی ایجاد ترس میکند، باعث میشود عموم مردم این مشکل را نادیده بگیرند و دنبال اطلاعاتی باشند که کمتر آنها را دچار دلهره میکند.
خانم پرگا میگوید اگر پوشش رسانهای تغییرات اقلیمی طوری باشد که مشکلات همراه با راهحل ارائه شود، الهامبخش میشود و به همین خاطر رسانهها باید در پوشش مسائل مربوط به بحران اقلیمی «راهحل محور» برخورد کنند و تلاش کنند نشان دهند تغییرات آب و هوایی پیامدهای مستقیمی بر سبک زندگی، محیط اطراف یا امور مالی ما دارد.