شرکت سایپا که مدتهاست با کیاموتور اصلیترین شریک خود چندان رابطه مستحکمی ندارد اعلام کرد مذاکرات تازهای را برای تولید محصولات جدید با این شرکت آغاز کرده است.
مهدی جمالی مدیر عامل شرکت سایپا ضمن اعلام خبر مذاکره برای تولید محصول جدید با کیاموتور گفته است: «اصل مهم این است که شریک جدید باید شروطی از جمله سرمایهگذاری در ایران و صادرات از پایگاه ایران را بپذیرد.»
شرکت سایپا به تازگی برای تولید محصولات جدید با شرکت سیتروئن( قدیمیترین شریک خود) یکی از بزرگترین قراردادهای تاریخش را منعقد کرده است .
شرکتهای خودروسازی سایپا و سیتروئن با امضای قرارداد و تاسیس شرکت مشترک، همکاری خود را از سر گرفتهاند؛ حجم سرمایهگذاری اولیه در این همکاری به میزان ۳۰۰ میلیون یورو برای ایجاد شرکت مشترک است و نخستین محصول مشترک تا پایان سال ۲۰۱۷ به بازار عرضه خواهد شد.
با این همه محصولات سیتروئن هیچکدام نمیتواند در بازار زیر ۴۰ میلیون تومان ایران نفوذ کنند و این عامل سبب نگرانی سایپا شده است.
از طرفی شرکت رنو هم با شرکت ایران خودرو برای تولید ارزانترین مدل شرکت رنو یعنی کوئید به توافق اولیه رسیده است .
آنگونه که پیمان کارگر معاون رنو در خاورمبانه اعلام کرده قیمت این خودرو زیر ۳۰میلیون تومان خواهد بود.
با ورود رنو کوئید اگر قیمت زیر ۳۰ میلیون تومان این خودرو عملی شود محصولات اصلی سایپا یعنی انواع مدلهای پراید و تیبا با خطر جدی روبرو خواهند شد.
تکنولوژی پراید اصلیترین محصول سایپا و ارزانترین خودروی بازار ایران متعلق به دهه ۸۰ میلادی و برای ۳۵ سال پیش است.
در آن سالها هنوز طراحی خودرو دچار تحول ایمنی نشده بود و در تصادف به اتاق خودرو و ستون خودروها که امروز باید در تصادف سالم بماند، آسیب جدی وارد میشد.
در دهه ۸۰ میلادی برای ساخت خودروی ارزان قیمت در فورد و در مدل فستیوا که بعدها در کره پراید نامیده شد، برای ارزان شدن، ورق بدنه را نسبت به خودروهای آن سالها نازکتر گرفته بودند.
پراید در سال ۱۹۸۶ در ژاپن با نام مزدا ۱۲۱ توسط این شرکت ژاپنی طراحی شد و به دلیل همکاری فورد و مزدا در فورد هم با نام فورد فستیوا ساخته شد.
این خودرو در آمریکا یک خودروی دانشجویی و بسیار ارزانقیمت بود که مورد توجه جوانان قرار گرفت. در سال ۱۹۸۷ فورد فستیوا در «کیاموتورز»، دیگر همکار فورد در آن سالها، با نام پراید تولید شد.
در سال ۱۹۹۰ مدل فیس لیفت شده پراید با اضافه شدن صندوق در کیاموتورز تولید شد .
در زمان تولید، ایمنی خودروی پراید در آمریکا مورد انتقاد قرار گرفت و ایمنی این خودرو طبق ارزیابی UCSR در رده ضعیف ارزیابی شد.
تولید پراید در سال ۱۹۹۳ (۱۳۷۲) به صورت مونتاژ در شرکت سایپا تحت لیسانس کیاموتورز آغاز شد. سالها پس از توقف تولید پراید در همه خطوط تولیدی در جهان از جمله فورد، مزدا و کیاموتورز، سایپا امتیاز کامل پراید نسل اول را از کیا خریداری کرد و از آن پس این خودرو با نشان سایپا در این شرکت تولید شد. این خودرو توسط سایپا به کشورهایی مانند سوریه، عراق و نزوئلا صادر شد و در سوریه و عراق با استقبال فراوانی مواجه شد.
بر پایه مدل پایه پراید، شرکت سایپا با تغییرات جزیی فنی و ظاهری، مدلهای سایپا ۱۱۱، ۱۳۱، ،۱۳۲، ۱۴۱ و ۱۵۱ را به بازار معرفی کرد. با اینکه این شرکت سعی داشت با تغییر نام و تغییرات جزیی فنی، این محصولات را با این اعداد جدید در بازار جا بیاندازد اما همچنان تمامی این مدلها در بازار از سوی مردم با نام پراید شناخته میشوند.
بر پایه پراید، شرکت سایپا، خودروی تیبا را طراحی و معرفی کرد. این خودرو را میتوان پرایدی دانست که در ساخت آن از برخی قطعات کیا ریو و رنو تندر۹۰ استفاده شده است. با اینکه ایمنی این خودرو نسبت به پراید افزایش یافته است، بخش مهندسی سایپا ایمنی این خودرو را در حد دو ستاره اروپا اعلام کرده است. در حالی که هیچ مرکز معتبر ایمنی در اروپا چنین موردی را تایید نکرده است. و حتی اگر این مورد را درست فرض کنیم دو ستاره ایمنی ضعیف محسوب میشود.
به دلیل ایمنی پایین طی چند سال اخیر بسیاری خواهان توقف تولید پراید شدهاند.
اوستا گودرزی، عضو سابق هیئت علمی دانشكده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت در این باره به ایسنا گفته است: «در حال حاضر تنها بر مسئله ارتقای سطح كیفی تولید خودروهای فعلی برای كاهش نارضایتی مردم از كیفیت و سطح خدمات پس از فروش خودروها تاكید میشود، در حالی كه فنلوری برخی از خودروهای فعلی مانند پراید بسیار قدیمی بوده و به دلیل پایین بودن سطح ذاتی ایمنی باید بازنشسته شوند.»
انتقادها از شرکت سایپا تا جایی افزایش یافته که جمله «مرگ حق است، پراید فقط وسیله است»، هم در بسیاری از شبکههای اجتماعی به چشم میخورد.
خودروی پراید در ایران سالانه حداقل بیش از دو هزار نفر را به کام مرگ میبرد برخی آمار سهم پراید را در میزان کشتههای جادهای ایران ۱۳ درصد و برخی دیگر ۱۵ درصد اعلام کردهاند.
برخی کارشناسان معتقدند اگر خودروی پراید خودروی ایمنتری میبود و در حد متوسط سطح ایمنی اروپا قرار داشت سالانه از ۲۵۰۰ نفر کشته شده به طور میانگین توسط پراید، دو هزار نفر کمتر کشته میشدند.
با وجود چنین پیشینهای اگر رنو کویئد با قیمت زیر۳۰ میلیون تومان وارد بازار ایران شود شرکت سایپا با چالشی جدید روبرو خواهد شد .
از طرفی شرکت داتسون زیر مجموعه نیسان هم برای تولید مدل داتسون گو با قیمت زیر ۳۵ میلیون تومان و شرکت سوزوکی و تاتا موتور هم برای تولید خودروهای ارزانقیمت با شرکت ایران خودرو در حال مذاکره هستند. این در حالی است که چندان دست سایپا برای تولید خودروی ارزان باز نیست و عمر خودروی پراید هم بهسر آمده است برای همین این شرکت دوباره به سمت کیا موتورز بازگشته تا شاید بتواند محصول جدید و ارزانقیمتی را از این شرکت تولید کند.
شرکت سایپا و کیاموتور پیش از تحریم برنامه تولید کیا سراتو را در دستور کار داشتند اما با شروع تحریم این برنامه معلق شد. پس از تحریم تولید کیا سراتو در سایپا آغاز شد. با این همه قیمت بالای ۷۰ میلیونی این خودرو چندان نمیتواند نیازهای شرکت سایپا را برای یک خودروی پر تیراژ برآورده کند. از طرفی همکاری این شرکت با شرکتهای چینی هم تاکنون چندان موفق نبوده اما آیا کیا موتورز میتواند محصولی ارزان قیمت را در اختیار سایپا قرار دهدتا مانند ۲۰ سال پیش باز یک گاو شیرده مانند پراید نصیب سایپا شود؟