معاون سیاسی وزیر خارجه و مذاکره کننده ارشد ایران در گفتوگوهای هستهای، روز یکشنبه، ۹ مرداد، اعلام کرد که ایران آماده جمعبندی مذاکرات در مدتزمانی کوتاه است.
علی باقری کنی اظهار داشت: تهران به آخرین پیشنهاد جوزپ بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، با هدف نجات برجام پاسخ داده و بهدنبال نتیجهگیری سریع از مذاکرات است اما «اگر طرف مقابل نیز آماده اقدام مشابه باشد».
او در دو توئیت، بدون اشاره به جزئیات یا مفاد کلی پاسخ ایران به پیشنهاد طرف اروپایی، نوشت که تهران «ایدههای پیشنهادی شکلی و محتوایی» خود را به منظور هموار ساختن مسیر برای جمعبندی سریع مذاکرات وین، به طرفهای مقابل ارائه کرده است.
جوزپ بورل هفته گذشته خبر داد که متن پیشنویس تازهای را برای احیای برجام به ایران و آمریکا پیشنهاد کرده است و تاکید کرد اکنون زمان آن است که تصمیم نهایی در این باره گرفته شود.
آقای بورل در زمان ارائه این پیشنهاد گفت که باید ظرفیت بزرگ توافق هستهای متجلی شود و این توافق، جایگزین واقعی و موثری ندارد.
علی باقری کنی در توئیت روز یکشنبه خود مذاکرات وین را اصلاح شرایط «پیچیده خسارتبارِ ناشی از خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا» از برجام خواند اما افزود که ایران از نزدیک با «شرکای برجامی»، به منظور «ارائه فرصتی دیگر به آمریکا» جهت نشان دادن «حسن نیت و مسئولیتپذیری» واشینگتن، کار میکند.
وزارت خارجه آمریکا گفته است که در حال بررسی پیشنهاد جوزپ بورل است و به زودی مواضع خود را در این باره به اتحادیه اروپا ابلاغ خواهد کرد.
از آخرین دور مذاکرات وین بیش از چهار ماه سپری میشود. دیداری که ماه گذشته به عنوان مذاکرات غیر مستقیم میان ایران و آمریکا در دوحه، پایتخت قطر، با مشارکت مقامات ارشد اتحادیه اروپا برگزار شد، حاصلی نداشت.
با این حال رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، که هفته گذشته گفته بود مطالبات ایران مذاکرات را ناکام کرده است، در تماس تلفنی با وزیر خارجه عمان، در باره راهکارهای تماسها با هدف احیای برجام رایزنی کرده بود.
آقای مالی افزوده بود که ایران در صورت خودداری از بازگشت به برجام، انزوای بیشتر خود در دنیا را انتخاب کرده است.
بسیاری از ناظران معتقدند که دولت جو بایدن با هدف تشویق ایران به بازگشت به برجام در دوره اخیر چشم خود را به روی بسیاری از معاملات نفتی و تعاملات دیگر بسته است اما در صورت اعلام ناکامی مذاکرات، فشارها شدیدا افزایش خواهد یافت.
در این میان، یک عضو هیئت رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ایران روز ۹ مرداد بعید ندانست که بهزودی دور دیگری از مذاکرات در وین برگزار شود.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، گفته است که تهران «زیادهخواهی» نکرده و تنها بهدنبال تضمین منافع اقتصادی خود بر اساس مفاد برجام است.
ایران با کاهش تعهدات برجامی خود، به نشانه خشم از ناتوانی کشورهای اروپایی در تعیین سازوکار مالی که برخی منافع اقتصادی ایران را تضمین کند، برنامه هستهای خود را در یک سال اخیر به میزان خیرهکنندهای توسعه داده است.
کمال خرازی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی ایران، به تازگی تایید کرد که «بر کسی پوشیده نیست که تهران از قابلیت فنی ساخت بمب اتمی برخوردار است اما تصمیم به انجام چنین کاری نگرفته است».
از سوی دیگر، اسرائیل که خود را طرف اصلی در مقابل برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران تلقی میکند، در هفتههای اخیر دوباره گفته است که ارتش این کشور در اوج آمادگیهای نظامی برای حمله به تاسیسات هستهای ایران به سر میبرد.
مقامات ارشد آمریکایی پس از سفر اخیر جو بایدن به منطقه، همچنان با اسرائیل در مورد نتایج مذاکرات و تماسهای غیرمستقیم با ایران، رایزنی میکنند.
سایت «المانیتور» روز هشتم مرداد مدعی شد که رابرت مالی در روزهای گذشته به مقامات اسرائیل گفته که ارزیابی واشینگتن این است که ایران سرانجام احیای برجام را نخواهد پذیرفت.
دولت اسرائیل از آمریکا خواسته است که تلاشهایش در این مسیر باشد که پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد بازگردد.