رویدادهای خونین غزه و نیز انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم، در حالی روز جمعه موضوع نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو، و نیز نشست سازمان همکاری اسلامی در استانبول بود، که اوضاع در مرز غزه و اسرائیل در نخستین جمعه ماه رمضان ملتهب گزارش شده است.
نظر به فراخوان تازه حماس از فلسطینیان برای تظاهرات در نخستین جمعه رمضان، برای «همبستگی» با کشته‌های رخدادهای دوشنبه، نیروهای اسرائیلی از پنجشنبه شب تدابیر امنیتی خود را در امتداد مرزهای این کشور با غزه تقویت کردند و همزمان صدها نیروی امنیتی اسرائیل برای مقابله با ناآرامی‌های احتمالی در کرانه باختری و شرق اورشلیم مستقر شدند.
به گزارش رسانه‌های منطقه، اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، در سفر دوشنبه خود به قاهره در جریان گفت‌وگو با مقام‌های مصری به این تفاهم رسید که حماس در برابر گرفتن امتیازاتی دامنه تظاهرات در مرزهای غزه با اسرائیل را محدود کند.
نشانه‌ها حاکی بود که بعد از کشته شدن ۵۹ تن و زخمی شدن حدود سه هزار فلسطینی غزه در تظاهرات دوشنبه، در سال روز «یوم النکبه» و نیز در اعتراض به انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم، اوضاع در مرزهای غزه و اسرائیل تا حدی آرام شد هر چند که شمار کشته‌ها در روزهای بعد، بر اثر مرگ چند مجروح به ۶۳ نفر افزایش یافت.
مصر از دوشنبه بعد از مدت‌ها پایانه مرزی مشترک خود با غزه در منطقه رفح را گشوده تا از جمله شماری از هزاران فلسطینی زخمی شده در رخدادهای یک ماه و نیم اخیر غزه، برای درمان به مصر برده شوند.
با وجود تفاهم حماس و مصر برای آرام کردن اوضاع، سران حماس از پنجشنبه دوباره از فلسطینی‌های غزه و دیگر نقاط خواستند تظاهرات را ادامه دهند.
اسرائیل اما بار دیگر تأکید کرد که تظاهرات فلسطینی‌ها در امتداد مرزهای خود و به ویژه تلاش هر معترض فلسطینی برای رخنه به خاک خود را تحمل نخواهد کرد.
بر اساس گزارش رسانه‌ها، شمار تظاهرکنندگان فلسطینی جمعه در مرزهای غزه و اسرائیل نسبت به تظاهرات هفت هفته اخیر کمتر بود. اسماعیل هنیه در نماز جمعه شهر غزه گفت خون بی‌گناهان «بی‌هوده ریخته نشد»؛ «دارد ثمر می‌دهد» و «نشانه‌های خوبی از رفع حصر پدیدار شده است».
همزمان، حدود ۵۰ هزار نمازگزار فلسطینی بدون تنش خاصی، مساجد عمر و الاقصی در شرق بیت‌المقدس را بعد از نماز جمعه اول ماه رمضان ترک کردند. اسرائیل در این روز برای ورود نمازگزاران فلسطینی به اماکن اسلامی محدودیتی قائل نشد اما تدابیر امنیتی شدید بود و رونی الشیخ رئیس کل پلیس و معاونان او نیز در محل حضور داشتند.
در ژنو اما، زید رعد الحسین، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل در نشست روز جمعه این شورا، از تحقیق مستقل درباره عملکرد ارتش اسرائیل در برابر تظاهرکنندگان فلسطینی پشتیبانی کرد. او گفت، کشتن انسان‌ها در عملکردی «غیرمتناسب» از سوی «یک نیروی اشغالگر» می‌تواند مصداق کشتار عمدی، و در تناقض با کنوانسیون چهارم ژنو (در خصوص رعایت حقوق غیرنظامیان در مناطق اشغالی) باشد.
این مقام ارشد سازمان ملل افزود که اسرائیل به طور سیستماتیک یک میلیون و نهصد هزار جمعیت غزه را از «بدو تولد تا مرگ» در یک «قفس سمی» حبس کرده است. به گفته او، بعد از رخدادهای دوشنبه، نه امنیت اسرائیل تقویت شده نه وضع فلسطینی‌ها بهتر شده و هیچ نشانی هم از پایان خشونت و ناامنی در افق دیده نمی‌شود؛ اینجا تنها یک تراژدی برای هزاران خانواده فلسطینی در غزه درست شده است.
او همچنین سخنان نخست‌وزیر و ارتش اسرائیل را که گفته بودند فلسطینیان هدف خرابکاری داشتند، رد کرد.
اظهارات کمیسر ارشد حقوق بشر سازمان ملل، از سوی نماینده اسرائیل رد شد. خانم آویوا دیپلمات اسرائیلی در این نشست گفت «تظاهرات فلسطینیان مسالمت‌جویانه نیست»، و ابراز «تأسف» کرد که کشورهای جهان «با تبلیغات حماس مغزشویی می‌شوند».
آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع اسرائیل، در واکنش به اظهارات کمیسر حقوق بشر، در توئیتر خود خطاب به سربازان اسرائیلی نوشت، «شما از ما در برابر تروریسم حماس دفاع می‌کنید و ما در برابر کمیسیون تحقیق بین‌المللی و باندهای منافقینی که علیه اسرائیل فعالیت می‌کنند، از شما دفاع می‌کنیم؛ ملت اسرائیل شما را دوست دارد».
همزمان با نشست ژنو، اجلاس سازمان همکاری اسلامی برای بررسی انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم و کشته‌های فلسطینیان، روز جمعه ابتدا در سطح وزیران خارجه برگزار شد تا شنبه نیز سران کشورهای عضو نشست را ادامه دهند؛ حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، یکی از سران حاضر در نشست شنبه استانبول است.
مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه و رئیس نشست روز جمعه سازمان همکاری اسلامی تأکید کرد که همه کشورهای عضو اقدام آمریکا را در انتقال سفارت به بیت‌المقدس رد می‌کنند. او افزود که سازمان «باید مطمئن شود که اسرائیل به خاطر کشتن مردم بی‌دفاع فلسطین مجازات می‌شود».
به گفته وزیر خارجه ترکیه، «اسرائیل فلسطینیان را تحریک کرد؛ بر شدت خشونت در برابر بی‌دفاعان غزه افزود و در حالی کشتار دوشنبه را انجام داد که خودش مشغول جشن و پایکوبیِ انتقال سفارت آمریکا بود».
آقای چاووش‌اوغلو که مناسبات کشورش با اسرائیل از روز دوشنبه بر سر حمایت از غزه به شدت تیره شده، پنجشنبه نیز تأکید کرد که دیوان بین‌المللی لاهه باید اسرائیل را محاکمه کند.
اسرائیل گفته است که ترکیه و رئیس‌جمهور آن «آخرین کسانی هستند که می‌توانند به اسرائیل درس اخلاق بدهند».
منصور العطیبی، سفیر کویت در سازمان ملل، که کشورش عضو غیردائم شورای امنیت است، پنجشنبه پیش‌نویس قطعنامه‌ای را جهت استقرار نیروی بین‌المللی وابسته به سازمان ملل در مرزهای غزه با اسرائیل، به این شورا ارائه کرد. اسرائیل اما ابراز اطمینان کرد که آمریکا این تلاش کویت را نیز با استفاده از وتو ناکام می‌کند.
نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل، سه‌شنبه در دومین نشست این هفته در خصوص رخدادهای غزه، گفته بود «کدام کشور وضعی را تحمل می‌کند که حماس در مرز اسرائیل ایجاد کرده است؟؛ هیچ کشوری».
