۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۰ پنجاهمین سالگرد تأسیس نهضت آزادی ایران از تشکل‌های منتقد است. چه در دوران نظام پیشین و چه در دوران جمهوری اسلامی ایران. به ویژه پس از دوران ۹ ماهه دولت موقت در پی انقلاب بهمن ۱۳۵۷. در همين ارتباط مهندش عبدالعلی بازرگان از چهره‌های ارشد نهضت آزادی ايران، به پرسش‌های راديو فردا پاسخ داده است.
نهضت آزادی ايران تشکل پنجاه ساله بخشی از مليون مذهبی (که برخی از کارشناسان آن را در گرايش «ليبرال اسلامی» و «دموکرات مسمان» رده بندی می کنند)، تشکلی است که به ويژه در پی انقلاب بهمن ۱۳۵۷ هدف حمله اکثريت قريب به اتفاق طيف لنينيست چپ ايران بوده است.
هوشنگ نهاوندی،رئيس پيشين دانشگاه های شيراز و تهران و وزير سابق آموزش عالی و مسکن و آبادانی در زمان محمد رضا پهلوی، آخرين شاه ايران، می گويد «اصولا نفوذ نهضت آزادی در دانشگاه تهران و ساير دانشگاه های ديگر – شايد به استثناء دانشگاه پلی تکنيک که نهضت آزادی در اين دانشگاه مقداری بيشتر نفوذ داشت - ناچيز و بسيار بسيار حاشيه ای بود.»
سال ۱۳۸۱ دفتر نهضت آزادی ايران در پلاک ۲۳۴ خيابان مطهری پلمپ شد. در ساختمان سه طبقه نهضت کار خلاف قانونی نمی شد جايی بود برای آموزش تشکيلاتی اعضا و قبل تر انتشار مجله ميزان.
در پنجاهمین سالگرد تأسیس نهضت آزادی، یکی از بنیان‌گذاران این نهضت، در عین انتقاد از اقدامات نادرست دولت دهم می‌گوید که از «حمله مغول» به این‌سو «ایرانیت و اسلامیت» به حد کنونی مورد «یورش» قرار نگرفته است.
۲۵ اردیبهشت، پنجاهمین سالروز انتشار بیانیه تاسیسی نهضت آزادی، از نیکوترین لحظات برای مرور نیم قرن حیات نهضت آزادی است. دانش آموز بودم و تازه به مبارزه سیاسی پیوسته بودم که روزی در اوایل سال ۴۰ جزوه ای به قطع کوچک به دستم رسید. بیانیه تاسیسی نهضت آزادی ایران بود. بیانیه را روی میز ترجمه دایی ام، صادق انصاری، و دوست وی، باقر مومنی یافتم. خواندم و حرف های زیاد شورانگیز و دلچسبی در آن نیافتم.
نهضت آزادی ایران در اردیبهشت ماه ۱۳۴۰ تشکیل شد و سران آن مهندس مهدی بازرگان، دکتر یدالله سحابی و سید محمود (بعدا آیت الله) طالقانی بودند.
۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۰ پنجاهمین سالگرد تأسیس نهضت آزادی ایران از تشکل‌های منتقد است. چه در دوران نظام پیشین و چه در دوران جمهوری اسلامی ایران. به ویژه پس از دوران ۹ ماهه دولت موقت در پی انقلاب بهمن ۱۳۵۷. بررسی کارنامه نهضت آزادی ایران نیم قرن پس از تأسیس در کانون برنامه این هفته دیدگاه‌ها است.
پنجاهمین سالگرد تاسیس «نهضت آزادی ایران» فرصتی فراهم کرده است تا ابعاد مختلف حیات سیاسی این تشکل بررسی شود. پرداختن به مناسبات این تشکل با تشکل سراسری دانشجویی «دفتر تحکیم وحدت» بخشی از مناسباتی است که نگارنده در این نوشته به آن می پردازد.
بسیار پیش آمده است منتقدان وگاهی دوستان نهضت آزادی ایران، هرگاه خواسته‌اند زبان به کنایتی علیه این حزب با قدمت نیم قرن بگشایند، آنرا محفل پیرمرد‌ها خوانده‌اند و برای این کنایتی شواهد بسیاری به وجود دارد.
سياست در ايران دهه بيست و سی عموما سکولار بود، و به جز گروه‌های حاشيه‌ای مانند فداييان اسلام، سازمان‌ها و گروه‌های سياسی صبغه مذهبی نداشتند. از سوی ديگر، روحانيت در اين دوره کمتر به کار سياست می‌پرداخت و معدود روحانيانی که نقش سياسی اعمال می‌کردند معمولا در درون جريان‌های سکولار مانند جبهه ملی فعال بودند.
بیشتر
