ايران روز يکشنبه نخستين بورس نفتی خود را در منطقه آزاد تجاری کيش در خليج فارس راه اندازی و اولین محموله از محصولات پتروشیمی نيز در آن معامله شد.
بر اساس گزارش پايگاه اينترنتی وزارت نفت جمهوری اسلامی ايران، در مراسم راه اندازی اين بورس نفتی ۲۰۰ تن پلی اتيلن سبک خطی پتروشيمی امير کبير به دستور وزرای نفت و اقتصاد معامله شد.
قرار است که در اين بورس نفتی محصولات نفتی و پتروشيمی خريد و فروش شود و معاملات علاوه بر ريال با ساير ارزهای خارجی انجام خواهد شد.
غلامحسين نوذری، وزير نفت ايران اعلام کرده است که در حال حاضر ۲۰ کارگزار در اين بورس مشغول به کار هستند.
وی گفت: «بورس نفت فضايی را ايجاد می کند تا به عنوان يک توليد کننده بزرگ نفت و معامله گر نفتی به بازارهای بين المللی دسترسی پيدا کنيم و در واقع در بورس زمينه برای حضور ايرانيان، کشورهای ديگر و خريداران خارجی فراهم می شود.»
يکی از مديران تالار معاملات کيش نيز گفته است که بورس نفتی فعال در اين جزيره به صورت آنلاين با تهران در تماس خواهد بود.
برخی کارشناسان اقتصادی ابراز اميدواری کرده اند که با راه اندازی اين بورس و شفاف شدن خريد و فروش محصولات پتروشيمی از رانت دو هزار ميليارد تومانی در حوزه پتروشيمی و ساير حوزه های نفتی جلوگيری شود.
تلاش برای معاملات غير دلاری
جمهوری اسلامی ايران که چهارمين توليد کنند نفت در جهان است در حال حاضر سالانه بيش از ۲۰ ميليون تن محصولات پتروشيمی توليد می کند و قرار است که اين ميزان توليد به ۲۲ ميليون تن افزايش يابد.
اين کشور اظهار اميدواری کرده است که با راه اندازی فاز دوم بورس نفتی معاملات فروش نفت خود را به يورو انجام دهد تا از ميزان وابستگی به دلار آمريکا و تاثير تحريم های واشينگتن بر اقتصادش بکاهد.
مهدی کرباسيان، رييس صندوق های بازنشستگی و رفاه کارکنان صنعت نفت به خبرگزاری جمهوری اسلامی، ايرنا، گفته است که اين بورس در سال آينده راه اندازی خواهد شد.
در حالی که اغلب معاملات نفتی در بازارهای جهانی با دلار آمريکا صورت می گيرد، جمهوری اسلامی ايران در سال ۱۳۷۹ خواهان انجام معاملات به يورو شد.
يکسال بعد دولت محمد خاتمی، رييس جمهوری سابق ايران تلاش کرد تا نخستين بورس نفتی را در ايران تاسيس کند و به همين منظور وزارت نفت با انتخاب مجری بورس نفت و تعيين شورای راه اندازی اين بورس در سال ۱۳۸۲، مقدمات ايجاد اين بازار را فراهم کرد.
اما به دليل تحولات سياسی ناشی از تغيير دولت و اختلاف بر سر سهامداران شرکتی برای راه اندازی بورس نفت ايجاد اين بازار به کندی پيش رفت و سرانجام در ارديبهشت سال گذشته شرکت بين المللی بورس نفت ايران با ۲۰ ميليارد دلار سرمايه در جزيره کيش به ثبت رسيد.
در حال حاضر صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت و شرکت های وابسته به آن ۸۰ درصد، بنياد مستضعفان ۱۰ درصد و سازمان منطقه آزاد کيش نيز ۱۰ درصد در اين شرکت سهم دارند.
به گفته مقامات وزارت نفت جمهوری اسلامی، قرار است که بورس نفتی ايران در مناطق نفت خيز اين کشور نيز شعباتی داير کند.
جمهوری اسلامی ايران تلاش می کند تا از وابستگی خود به دلار آمريکا بکاهد و از سوی ديگر پنهان نکرده است که در برخوردهای سياسی از اهرم نفت برای مقابله با هر گونه حمله احتمالی خارجی به ايران استفاده خواهد کرد.
در حال حاضر موضوع هسته ای جمهوری اسلامی ايران و چالش آن با قدرت های بين المللی از مهمترين نگرانی های جامعه جهانی به شمار می رود و به رغم دو قطعنامه شورای امنيت مبنی بر تعليق غنی سازی اورانيوم توسط جمهوری اسلامی، تهران همچنان به فعاليت های هسته ای خود ادامه داده است.
