دستور آقای خامنه ای در باره تشکیل «كارگروه‌های ويژه» برای «بررسی مسائل مربوط به موسيقی» و «تعیین مصاديق و موارد مختلف به صورت جزئی»، در میان گزارش های داغ سیاسی گم شد اما این خبر با انگشت نهادن بر یکی از مشکلات مهم فقه شیعه و یکی از تناقض های جدی در برنامه ریزی فرهنگی در ایران بر مساله ای انگشت نهاد که به گفته رهبر ایران تا کنون پاسخ و راه حلی برای آن یافته نشده است.
کتاب «ترور روزنامه‌نگار»، در باره زندگی و قتل محمد مسعود، سردبير روزنامه مرد امروز، که در هفته گذشته منتشر شد، می‌کوشد تا در دو بخش خود ۳۲ سال زندگی حرفه‌ای و ترور يکی از بحث انگيزترين چهره‌های تاريخ مطبوعات ايران را تصوير کند. اين کتاب را فريد قاسمی تاليف کرده است.
انتشار رمان شوهر آهو خانم در سال ۱۳۴۰ رخدادی مهم در بازار کتاب و ادبيات داستانی ايرانی بود و انتشار چاپ دهم اين کتاب در هفته گذشته نشان داد که اين رمان به تقريب هزار صفحه ای همچنان جذابيت خود را در بازار کتاب ايران حفظ کرده است.
تثبیت اقتدار ترس در ذهنیت و روان‌شناسی جمعی جامعه و تولید یا تشدید فضای رعب و وحشت از اهداف اصلی اعدام‌های سیاسی است که هراس سیاست‌گذاری امنیتی را از گستردگی بحران سیاسی و شدت گرفتن آن نشان می‌دهند اما صدور حکم اعدام علیه سه تن از متهمان حوادث اخیر ایران بر فرهنگ جامعه و بر کنش متقابل لایه‌ها معترض و حکومت، تأثیراتی پایدارتر و گسترده‌تر از اهداف مقطعی بر جای نهاده و عقب‌نشینی جامعه ایرانی را از دستاوردهای فرهنگی دهه‌های اخیر زمینه‌سازی می‌کند.
دو کتاب ايدئولوژی نوليبرال و بحران، که هفته گذشته منتشر شدند، مکتب نئولیبرالیسم را در اقتصاد و اقتصاد سیاسی با نگاهی نقاد تحلیل و برخی ابعاد بحران کنونی اقتصاد جهانی را از این منظر بررسی می‌کنند.
انتخاب سعید جلیلی، سرپرست تیم مذاکره کننده ایران در باره پرونده اتمی و محسن اژه ای، وزیر اطلاعات دوران انتخابات و دادستان کنونی کل کشور، به عنوان سخنرانان اصلی ششمین اجلاس سه روزه دوره چهارم مجلس خبرگان رهبری، نشان می دهد که سیاست اتمی و اعتراضات پی گیر پس از انتخابات ریاست جمهوری، به محور اصلی بحث های مجلس خبرگان نیز بدل شده و نمایندگان این مجلس از پیامدهای جدی پرونده اتمی ایران در بعد سیاست خارجی و از انفجار نارضایتی های عمومی در داخل کشور برای کل نظام نگران اند.
مجموعه ارزشمند «روشنگران ایرانی و نقد ادبی»، تألیف دکتر ایرج پارسی‌نژاد، که جلد سوم آن با عنوان احسان طبری و نقد ادبی، اخیراً منتشر و از بحث‌انگیزترین کتاب‌های چند هفته گذشته بود، از نادر پژوهش‌های آکادمیک روشمند در این عرصه در ایران است که با نثری روان و سلیس و در بافتی منسجم و متکی بر اسلوب مدون تألیف شده است.
انتقاد آیت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، از محتوا و شيوه های آموزش علوم انسانی و دستور او برای «تسريع در راه اندازی کرسی آزاد انديشی» در دانشگاه ها،از حد يک سخنرانی تبليغاتی فراتر رفت و «شورای عالی انقلاب فرهنگی» به «پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی» دستور داد تا بر اساس «رهنمودهای» رهبر در «متون، عناوين و سرفصل های علوم انسانی» دانشگاه ها «بازنگری» کند.
قایق سواری در تهران، مجموعه ای تازه از شعرهای محمد علی سپانلو با مقدمه سیمین دانشور، پس از چند ماه تاخیر به دلیل تغییر اجباری روی جلد کتاب، سرانجام سد سانسور را پشت سر گذاشت و منتشر شد.
جدال با جهل، گفت‌وگوی نوشابه امیری، روزنامه‌نویس سرشناس ایرانی با بهرام بیضایی که در ماه‌های اخیر در تهران منتشر شد، نمونه‌ای ارزنده از کار حرفه‌ای روزنامه‌نویسی متبحر و آگاه و ژرفای نگرش نقاد نمایشنامه‌نویس و فیلم‌سازی خلاق و روشنفکری نوآور را ارائه می‌دهد.
یک هفته پس از آن که سعید حجاریان در «اعترافات» خود در دادگاه، که بسیاری آن را حاصل فشارهای جسمی و روحی و متن آن را القای بازجویان ارزیابی کردند، از محتوا و نحوه آموزش علوم انسانی در دانشگاه های ایران چون یکی از عوامل مخالفت جوانان با نظام جمهوری اسلامی یاد کرد، رهبر جمهوری اسلامی نیز «بسياری از علوم انسانی» را «موجب بی اعتقادی به تعاليم الهی و اسلامی» و مروج «ترويج شكاكيت و ترديد در مبانی دينی و اعتقادی» دانست، از افزایش کمی تعداد دانشجویان علوم اسلامی در دانشگاه ها انتقاد کرد و به «مراكز تصميم گيری اعم از دولت، مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی» دستور داد تا حذف این گونه علوم را از برنامه های آموزشی دانشگاه ها پی گیری کنند.
کتاب «سرکوب و کشتار دیگراندیشان مذهبی در ایران»، که هفته گذشته به زبان فارسی در اروپا منتشر شد، پژوهشی است ارزنده و مستند درباره یکی از فصل‌های مهم اما نانوشته تاریخ ایران از دوران صفوی تا سال‌های اخیر.
قربانی شکنجه و زندان، گرچه از پای درآمده است، اما یک سره تسلیم نشده و هسته هایی از مقاومت انسانی، حتی در شدیدترین شکنجه ها نیز زنده می مانند و این جا و آن جا، خودآگاه یا ناخوداگاه، سر بر می کشند و با گنجاندن خود در متن، نقش مولف دوم را، مولفی که مولف اول را افشا می کند، ایفا می کنند.
ايتالو کالوينو، نویسنده بزرگ ایتالیایی، رمان «یک روز ناظر انتخاباتی» را، که ترجمه فارسی آن در هفته اخیر منتشر شد، در سال ۱۹۶۰ و بر اساس تجربه‌های شخصی خود به عنوان ناظر انتخابات در یکی از مذهبی‌ترین مناطق ایتالیا نوشت.
روزنامه اعتماد ملی روز دوشنبه «تا اطلاع ثانوی» توقیف شد. در موقعیتی که ایران از منظر شمار روزنامه نویسان زندانی و تعداد نشریات توقیف و سایت‌های مسدود شده در جهان بالاترین رتبه‌ها را دارد و ده‌ها نفر به دلیل اعتراض به نتایج اعلام شده انتخابات ریاست جمهوری کشته یا زندانی شده اند، خبر توقیف یک روزنامه تعجب هیچ کسی را برنیانگیخت و امری عادی، جاری و مرسوم و پیش بینی شده تلقی شد.
رمان پرآوازه اسپارتاکوس، نوشته هوارد فاوست، با ترجمه ابراهیم یونسی، که ۲۱ سال پس از آخرین چاپ خود منتشر شد، از بهترین نمونه های ژانر رمان تاریخی در ادبیات جهان است.
موضوع اصلی کتاب «سياست در ايران، گروه ها، طبقات و نوسازی»، نوشته جيمز آلبن بيل، که اخیرا منتشر شد، تحلیل ساختارهای طبقاتی و سیاسی ایران پیش از انقلاب اسلامی و کالبد شکافی آکادمیک سقوط استبداد پهلوی است. اما بسیاری از مباحثی که در این کتاب مطرح شده اند، به ویژه نقش لایه های اجتماعی متمایل به مدرنیته در سقوط استبداد، تضاد و مبارزه بلوک روشنفکران، طبقه متوسط و دانشجویان با شیوه های سنتی استبداد حکومتی و ناکارایی سرکوب و استبداد سنتی در مدیریت جامعه ای متحول، برخی از مهم ترین ابعاد جامعه کنونی ما را نیز تصویر و تحلیل می کنند.
سال‌ها پیش، ۱۳۶۹، در مجله آدینه، درباره مجموعه داستان کوتاه «نمادهای دشت مشوش» و با اشاره به داستان بلند «زمستان ۶۲» اسماعیل فصیح نقدی نوشتم. گفت: «گزید و آزرد اما خوشحالم هم کرد».
رمان پابرهنه‌ها اثر زاهاريا استانکو، با ترجمه درخشان احمد شاملو، ۱۰سال پس از انتشار آخرین چاپ آن در حالی تجدید چاپ شد که یکی از درون مایه های اصلی رمان: شور و شوق قیام مردمی که از ستم حکومت ها و کشیشان به جان آمده اند و تلخی و اندوه سرکوب شورش مردم، با فضای هفته های اخیر به تصادف همخوان است.
بیشتر
