غلامحسین الهام سخنگوی دولت جمهوری اسلامی ، سیاست اقتصادی محمد خاتمی رییس جمهوری پیشین ایران را به شدت مورد انتقاد قرار داد و گفت هدف آن سیاست ، دستیابی به توسعه منهای عدالت و اسلام بوده است.
آقای الهام در نشستی که روز چهارشنبه شانزدهم خرداد در مشهد برگزار شد، افزود دولت نهم باید پایه های غلط گذشته را ویران کند و اقتصاد ایران را از نو بسازد ؛ فرآیندی که از دیدگاه او به زمان ی طولانی نیاز دارد.
سخنگوی دولت جمهوری اسلامی همچنین گفت که ایران هم اکنون در عرصه های اقتصادی، صنعتی و هسته ای به الگویی برای کشور های منطقه بدل شده است.
تردیدی نیست که دولت محمود احمدی نژاد بر خطوط کلی سیاست رسمی اقتصادی جمهوری اسلامی، که طی شانزده سال دوران زمامداری اکبر هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی تدوین شده بود، خط بطلان کشید ه است، اما به نظر نمی رسد که در مقابل سیاست تازه ای را جانشین آن ک ر د ه باشد .
البته در فضای ویژه جمهوری اسلامی، سیاست پیشین نتوانست به تنگناهای ساختاری اقتصاد ایران پایان دهد، ولی دست کم زیر فشار تحولات درونی و بیرونی ضرورت انجام شماری از اصلاحات بنیادی را در راستای آزاد سازی اقتصادی و رهایی از تسلط نفت، از جمله در برنامه پنج ساله چهارم، به رسمیت شناخت.
دولت محمود احمدی نژاد برنامه چهارم و تدوین کنندگان آن را طرد کرد، بی آنکه برای اداره اقتصاد ایران چاره ای دیگر بیندیشد.
در عرصه داخلی، روزمرگی جای هر سیاستی را گرفت و در صحنه بین المللی نیز به جای تعامل با اقتصاد جهانی، جمهوری اسلامی به منزوی ترین، دولتی ترین و چپ ترین گفتمان اقتصادی جهان سومی روی آورد.
تنها اهرم مورد استفاده دولت نهم در اداره روزمره و بی هدف اقتصاد کشور، تداوم رونق در بازار جهانی نفت است که انبوه دلارهای نفتی را به خزانه جمهوری اسلامی سرازير می کند.
به اين ترتيب، سیاستگذاری اقتصادی در ایران به هرج و مرج و بلاتکلیفی ب ی سابقه ای کشانده شده که نمونه های آن را این روز ها در بسیاری زمینه ها می توان دید : از سرنوشت نهایی نرخ بهره گرفته تا سهمیه بندی بنزین، بیرون رفتن یا نرفتن سیمان از سبد حمایتی، تدوین آیین نامه اجرایی بازار غیر متشکل پولی و حتی بهای بلی ت هواپیما.
در این شرایط ، گفته آقای الهام درباره تبدیل شدن ایران به الگوی اقتصادی برای کشور های خاورمیانه شگفت انگیز به نظر م ی رسد.
هواداران چنين باوری، به اين پرسش پاسخ نمی دهند که یک اقتصاد به شدت نفتی و دولتی، که بزرگ ترین وارد کننده کالا از دبی به شمار م ی رود و بعد از عراق و سرزمین های فلسطینی بالا ترین نرخ تورم خاورمیانه را دارد، چگونه می تواند به الگویی برای دیگر کشورهای منطقه بدل شود؟
با توجه به نابسامانی های گوناگونی که ایران از آنها رنج می برد، اقتصاد این کشور هم اکنون از دیدگاه شمار زیادی از رسانه های بین المللی بیشتر به یک «ضد الگو» شباهت یافته و به عنوان مث ا ل، ناتوانی جمهوری اسلامی از حل مسئله بنزین، و بهای بسیار سنگینی که به دلیل این ناتوانی بر یک کشور در حال توسعه تحمیل شده، در محافل اقتصادی بین المللی به عنوان یک پدیده شگفت و در عين حال آموزنده نقل م ی شود.
فیگارو اقتصادی چاپ پاریس ، در شماره ششم ژوئن خود ، وجود پالایشگاه های فرسوده و طرح جیره بندی بنزین را یکی از تناقض های متعدد جمهوری اسلامی به شمار م ی آورد و می نویسد چهارمین تولید کننده نفت جهان نیمی از هشتاد میلیون لیتر مصرف روزانه بنزین خود را از خارج وارد می کند. به نوشته اين نشريه، پرداخت یارانه به بنزین مصرفی هر سال برای دولت جمهوری اسلامی ده میلیارد یورو هزینه در بردارد.