رضا تقی‌زاده تحلیل‌گر ایرانی مقیم بریتانیاست که در حوزه مسائل ایران و سیاست داخلی و خارجی صاحب نظر است.
حضور روز يکشنبه نوری مالکی نخست وزير عراق در تهران، بعد از ديدار خبر ساز مسعود بارزانی، رييس اقليم خود گردان کردستان از ترکيه، و مبادله حملات تند لفظی مابين رهبران آنکارا و بغداد، نشانه بالا گرفتن مناقشه بر سر کنترل نفت کردستان و ورود اين بحران خفته به مرحله ای تازه و خطرناک است.
در فاصله اندکی پیش از انجام دور اول انتخابات ریاست جمهوری فرانسه که روز یک‌شنبه، سوم اردیبهشت‌ماه، برگزار می‌شود، موضوع انتشار نتایج چند نظرسنجی پیش از بسته شدن حوزه‌های اخذ رای، به جنجالی سیاسی در این کشور تبدیل شده است.
تشکيل جلسه فوق العاده شورای وزيران شش کشور عضو اتحاديه همکاری های خليج فارس، در واکنش به ديدار روز ۱۱ آوريل محمود احمدی نژاد از جزيره ايرانی ابوموسی و صدور بيانيه ای مشابه با بيانيه های تکراری پيشين، تنها به تضعيف بيشتر دست امارات در ادامه دعوای ۴۰ ساله عليه ايران انجاميده است.
برگزاری دور دوم گفت‌وگوهای هسته‌ای در ۲۳ ماه مه در بغداد تنها توافق اعلام شده مذاکرات طولانی هیئت اعزامی ایران و نمایندگان گروه ۱+۵ در استانبول محسوب می‌شود.
گفت‌وگوهای هسته‌ای استانبول به دلیل حساسیت فوق‌العاده و هزینه‌های سنگین شکست احتمالی آن، محکوم به موفقیت (نسبی) و قرار گرفتن در مسیر دور بعدی گفتگوها است.
هدايت رسمی مذاکرات پيچيده اتمی ۱۴ آوريل بر عهده دو چهره قراردادی و فاقد قدرت تصميم گيری نهاده شده. با اين وجود نحوه تعامل و يا رويارويی کاترين اشتون، ديپلمات ارشد جامعه اروپا و سعيد جليلی دبير شورای امنيت ملی ايران در استانبول ميتواند خطر شکست و يا شانس موفقيت دور اول گفتگو ها را افزايش دهد.
بعد از سفر ناگهانی علی باقری معاون بين المللی شورای امنيت ملی ايران به بغداد در روز سه شنبه سوم آوريل، ظاهرا انجام مذاکرات با گروه ۱+۵ در استانبول منتفی، و جستجو برای يافتن محل تازه ای به اين منظور، آغاز شد.
به‌دنبال رویدادهای ناخوشایند سال گذشته در عرصه مناسبات سیاسی ایران با کشورهای قاره سیاه سردی کنونی مناسبات جمهوری اسلامی با برزیل، روابط تهران با مجموعه کشورهای آمریکای لاتین را در معرض خطری مشابه قرار داده‌است.
حضور روز سه شنبه علی باقری معاون امور بين المللی شورای امنيت ملی و چهره کليدی مذاکرات اتمی ايران در بغداد، يک روز پس از اظهارات سرگئی ريابکوف، معاون وزير خارجه روسيه مبنی بر عدم قطعيت مکان و زمان برگزاری گفتگوهای تهران با گروه ۱+۵ ، حاکی از عدم تمايل ترکيه به ميزبانی گفتگو های ياد شده در استانبول، و تلاش فوری ايران در جهت يافتن محل تازه ای برای انجام گفتگوها است.
اظهارات روز جمعه باراک اوباما، رئيس جمهور آمريکا، مبنی بر اينکه «جهان قادر خواهد بود قطع صادرات نفت ايران را تحمل کند»، حاکی از تصميم قطعی آمريکا برای تعميم تحريم نفت ايران فراسوی بازار های اروپايی و استفاده از تمامی اهرم های فشار عليه جمهوری اسلامی در صورت شکست مذاکرات حياتی استانبول است.
علی رغم سکوت خبری تهران پيرامون جزئيات ديدار روز پنجشنبه اردوغان و خامنه ای که پشت درهای بسته برگزار شد، انتقال "پيام شفاهی " رييس جمهوری آمريکا به رهبر جمهوری اسلامی، پيرامون مذاکرات آينده اتمی با گروه ۱+۵ که قرار است روز ۱۳ ماه آوريل آينده برگزار شود، توسط نخست وزير ترکيه بسيار محتمل بنظر ميرسد.
با وجود اهميت فوق العاده حفظ مناسبات کاری با آنکارا، و همچنين تلاش شخصی رجب طيب اردوغان به منظور نزديکی انتظارات ايران و جامعه جهانی طی گفت وگو های آينده اتمی با نمايندگان گروه موسوم به ۱+۵ ، سفر رسمی دو روزه نخست وزير ترکيه به تهران که بلافاصله پس از پايان کنفرانس امنيت اتمی در سئول آغاز خواهد شد، در سايه انتقادات غير مستقيم رسانه ای قرار گرفته است.
رهبران بيش از ۵۰ کشور جهان، از روز دو شنبه طی «کنفرانس امنيت اتمی» در سئول، نگرانی های خود را پيرامون خطر استفاده از مواد اتمی در اقدامات تروريستی و ضرورت افزايش همکاری های بين المللی در مورد حفاظت از مواد هسته را در غياب رهبران کره شمالی و ايران مورد بررسی قرار می دهند.
تکليف مذاکرات سرنوشت ساز اتمی مابين ايران و گروه ۱+۵ ، پيش از آغاز ديدار رسمی دو روزه نخست وزير ترکيه از تهران، و در حاشيه کنفرانس امنيت اتمی در سئول پايتخت کره جنوبی، روشن خواهد شد. بنا بر شواهد موجود هنوز نسبت به تعيين دستور مذاکرات، تاريخ، و محل برگزاری گفتگوها توافق نهايی مابين ايران و جامعه اروپا صورت نگرفته است.
با وجود راه اندازی کارخانه برق اتمی بوشهر، در سالی که گذشت، رويای پنجاه ساله ايران برای جانشين ساختن سوخت فسيلی ( نفت و گاز ) با انرژی هسته ای، و در نتيجه آزاد ساختن ظرفيتهای ذخيره شده برای تبديل به مواد پتروشيمی و صادرات، دور تر از هر زمان ديگر، و کابوس پرداختن تاوان های تحقق اين رويا، لمسی تر از پيش مينمود.
در سفر سه‌روزه نخست وزیر بریتانیا به آمریکا که اهمیت آن با سفر وینستون چرچیل به واشینگتن در جریان جنگ دوم جهانی مقایسه شده است، سیاست‌های آینده دو کشور پیرامون نحوه خروج نیروهای ناتو از افغانستان، و همچنین مسیر مذاکرات اتمی چند روز آینده گروه ۱+۵ با ایران در استانبول مورد بررسی قرار می‌گیرد.
سه روز پس از اظهارات بی‌سابقه لئون پانه‌تا، وزیر دفاع آمریکا، درباره مقایسه میزان تخریب ناشی از حملات احتمالی اسرائیل و آمریکا علیه ایران و تاکید بر این که «حمله نظامی آمریکا بسیار کوبنده‌تر از حمله نظامی اسرائیل علیه تاسیسات اتمی ایران خواهد بود»، محمود احمدی‌نژاد طی سخنانی در کرج، با اشاره به «گزینه‌های روی میز» بار دیگر خطر حمله نظامی خارجی را بی‌اهمیت شمرد.
تازه‌ترین گزارش تحلیلی موسسه بین‌المللی تحقیقات استراتژیک پیرامون وضع موجود، روند تحولات آینده، و نقاط قوت و ضعف در برنامه توسعه اتمی ایران که روز ۵ مارس جاری انتشار یافت نشان می‌دهد که نهادهای مطالعاتی نیز از یافتن راه مطلوب رویارویی با ایران اتمی و فراهم آوردن زمینه حصول توافق جامع، و یا گام به گام، با جمهوری اسلامی، از راه مذاکره و تعامل بازمانده‌اند.
دولت ترکيه مصمم است با برگزاری «کنفرانس دوستان سوريه-۲ » در استانبول، پيش از پايان ماه جاری میلادی، زمينه برکناری سريعتر بشار اسد از قدرت را فراهم آورد. تلاش آنکارا تنها زمانی به نتيجه مطلوب خواهد رسيد که روسيه و ايران حمايت خود را از دولت کنونی دمشق مورد تجديد نظر قرار دهند . ترکيه به جلب نظر موافق هر دو کشور همسايه در اين زمينه اميدوار می نمايد.
بازگشت پوتین به کاخ کرملین به عنوان رئیس جمهور روسیه نه در نتیجه برگزاری انتخابات، که بنا بر نظر بسیاری مردم آن کشور، از سال ۲۰۰۸ و در نتیجه استقرار یک زیرساخت سیاسی کنترل شده و اقتدارگرا تعیین، و روز ۴ مارس در بسته تزئینی دمکراسی انتخاباتی به رأی‌دهندگان عملا تحمیل شده بود.
بیشتر
